Ils 9 da zercladur èn Svizzers e Svizras puspè clamads a l'urna. Sin nivel federal datti quatter votaziuns:
- Iniziativa per distgargiar da las premias (Per tge vai?)
- Iniziativa per premias pli bassas (Per tge vai?)
- Lescha federala davart in provediment d’electricitad segir cun energias regenerablas (Per tge vai?)
- Iniziativa per la libertad e l'integritad corporala (Per tge vai?)
Sche las votaziuns fissan gia stadas ils 18 da matg, pia trais emnas avant la dumengia da votaziuns, fiss la lescha d'electricitad vegnida acceptada dal suveran svizzer. Era l'iniziativa per distgargiar da las premias fiss vegnida acceptada – dentant cun in resultat fitg stretg. Betg reussì avessan las iniziativas per premias pli bassas e l'iniziativa per la libertad ed integritad corporala. Quai mussa la segunda retschertga da l'institut Gfs Berna per incumbensa da la SSR SRG.
La retschertga na mussia, tenor Gfs, nagina prognosa, i saja la situaziun actuala, curt avant las votaziuns. Ins possia dentant interpretar ils resultats, en cumparegliaziun cun l'emprima retschertga, sco trend. Il resultat final dependia anc da la mobilisaziun finala da las singulas campagnas.
Tar tut las propostas han dapli persunas inditgà en la segunda retschertga da refusar ellas, cumpareglià cun l'emprima retschertga. Quest trend ad in Na saja normal tar iniziativas, scriva Gfs Berna. Tar propostas da la Confederaziun, sco la lescha d'electricitad, saja quai plitost l'excepziun, là saja il trend negativ dentant era be fitg flaivel.
Iniziativa per distgargiar da las premias
Ina situaziun da pat datti tar l'iniziativa per distgargiar las premias d'in comité enturn iniziants da la Partida socialdemocratica. Il mument din 50% Gea, e 48% Na – il sbagl statistic è tar 2,8 puncts procentuals, pia pudessi era esser il cuntrari. Dals dumandads quintan anc 54% che l'iniziativa vegn acceptada ils 9 da zercladur. Per las campagnas dettia anc la pussaivladad da mobilisar ils aderents, sco era ils adversaris. Il dumber da quels ch'èn segirs tge ch'i voteschan è repartì gulivamain sin Gea e Na – tar omaduas posiziuns è radund in terz da las dumandads segir da lur avis.
I dat in cler foss tranter las regiuns linguisticas. En la Svizra tudestga refusass ina maioritad da la populaziun l'iniziativa. Tant ils Romands sco la populaziun taliana sustegnan l'iniziativa.
La decisiun na vegn betg mo ad esser stretga pervi da las vuschs da la populaziun, era la maioritad dals chantuns po decider sche questa iniziativa fa naufragi u betg. Oravant tut la tendenza ad in Na en la Svizra tudestga saja ina sfida per survegnir la maioritad dals chantuns. Cunquai ch'i dat paucas datas or dals chantuns pitschens na possian ins betg posiziunar blers chantuns cleramain en il Gea u en il Na, igl haja era qua ina situaziun da pat, il resultat vegnia stretg tant tar las vuschs da la populaziun sco tar la maioritad dals chantuns.
Iniziativa per premias pli bassas
Ina midada cumpletta hai dà tar la segunda iniziativa che pertutga ils custs da sanadad. Eran l'avrigl anc 52% per l'iniziativa da l'Allianza dal Center, èn ussa be in mais pli tard 54% cunter quella. La situaziun saja extraordinaria, scriva Gfs Berna, cun il trend da «tuts cunter l'AdC», perquai ch'era ils Verds na sustegnian betg pli la proposta. En general quintan radund dus terz dals dumandads e da las dumandadas che l'iniziativa fetschia naufragi a l'urna.
Ils arguments dals aderents ch'in frain dals custs è ina buna idea, perquai che quella fa lavurar ensemen tut ils partenaris dal sectur da sanadad – sco era l'argument ch'ins na sto betg temair ina reducziun da prestaziuns sche quellas vegnan fatgas pli effizientas, han anc adina sustegn d'ina maioritad dals dumandads (54%-56%). Bunamain trais quarts èn dentant da l'avis ch'igl è fauss da colliar il provediment da sanadad cun il svilup economic. Era teman 55% dals participants e participantas da la retschertga che birocrats decidian la finala tge operaziuns ch'èn impurtantas – e betg il persunal dal fatg.
Lescha federala davart in provediment d’electricitad segir cun energias regenerablas
Malgrà in lev trend en direcziun d'in Na, èn anc adina 73% da las persunas dumandadas per la lescha d'electricitad. Radund 82% quintan cun in Gea a l'urna – e stiman ch'i dettia la finala 56% da las vuschs per la lescha.
Tar questa votaziun datti in cler maletg tar las posiziuns politicas. Be ils aderents da la Partida populara svizra èn plitost cunter la lescha (53% Na envers 43% Gea). Tar tut las ulteriuras partidas è la maioritad per las midadas.
Iniziativa per la libertad e l'integritad corporala
La part da la populaziun che refusescha l'iniziativa è anc vegnida pli gronda, cumpareglià cun l'emprima retschertga. Be 22% vulan anc dir Gea, 74% èn cunter l'iniziativa libertad ed integritad corporala.
Il fatg che 81% dals dumandads e da las dumandas han gia ina clera posiziun, mussa che las opiniuns èn fatgas e ch'i na dat betg pli bleras pussaivladads per las campagnas da midar il resultat.
Participaziun
Ils 18 da matg han 48% dals participants e da las participantas da la segunda retschertga da Gfs Berna inditgà ch'els veglian ir a votar ils 9 da zercladur. Quai è in zic sur la media dals davos 10 onns (47,1%). Tenor Gfs Berna vegnia questa cifra a s'augmentar en la fasa finala dal cumbat da votaziuns. I vegn spetgà ina participaziun en la media u sur la media.
