Ina soluziun per la mancanza d'abitaziuns da persunal pudessan esser las cooperativas. Reto Martinelli – da l'organisaziun da tetg per la construcziun da cooperativas «Wohnen Schweiz» – s’engascha per talas. El vesa il potenzial per cooperativas en il Grischun. Tenor el hajan las cooperativas dentant in nausch renum en las valladas grischunas.
Reto Martinelli badia la sceptica envers cooperativas en discurs cun acturs da las vischnancas, schegea che las cooperativas pudessan gidar a quellas da survegnir spazi d'abitar per il persunal tschertgà en las regiuns turisticas. Per exempel pudessan divers hotels pli pitschens unir lur forzas per crear abitaziuns per il persunal. Hotels pli gronds han savens las capacitads da sez fabritgar talas, ils pitschens dentant betg. Cun cooperativas pudessan era plirs partenaris or dal turissem sa metter ensemen e stgaffir abitaziuns per lur persunal.
Sustegn da Confederaziun e chantun
La Confederaziun sustegna las cooperativas cun il fond du roulement. Quel duai gidar a finanziar las cooperativas, declera Martin Tschirren, il directur da l'uffizi federal d'abitaziuns. Talas cooperativas pon esser ina da pliras parts per soluziuns encunter la mancanza d'abitaziuns. Il chantun Grischun vesa er il potenzial en las cooperativas.
Bruno Maranta, il secretari dal Departament d’economia dal Grischun, punctuescha ch’il chantun prevesa da midar la lescha per sustegnair finanzialmain questas structuras – parallel al fond de roulement. En congual cun la media Svizra èn cooperativas sutrepreschentadas en il Grischun. Il chantun spera da pudair augmentar cun il midament la cumpart da cooperativas. Bruno Maranta intunescha dentant ch'i è difficil dad avair la survista grischuna, nua che tge abitaziuns mancan concret. Cunquai che la situaziun sa differenzieschia da vischnanca a vischnanca.
Mancanza d'abitaziuns per persunal è acuta
Tgi che porscha abitaziuns ha era pli grondas schanzas da survegnir il persunal qualifitgà, di Thomas Egger, il directur da la Gruppa svizra per las regiuns da muntogna (SAB).
Ad in discurs da persunal n'è betg pli la dumonda da la paja la decisiva, mabain sch’ins metta a disposiziun in'abitaziun.
Sch’ins n’haja betg a disposiziun in’abitaziun cuntinueschia il persunal tenor Thomas Egger la tschertga da lavur. Quel saja numnadamain dumandà pervi da la mancanza. Perquai vesa Thomas Egger sco responsabladad principala da metter a disposiziun abitaziuns per persunal tar las interpraisas turisticas.
La situaziun per abitaziuns libras saja vegnida pli acuta ils ultims trais onns. Tenor la SAB saja la disponibilitad en las regiuns da muntogna turisticas per sa sminuida per la mitad dad 1.5% sin 0.75%.
A la tschertga d’ideas
Ad ina dieta a Berna han differents turistichers preschentà soluziuns pussiblas, uschia per exempel l'Hotel Belvedere a Scuol. L'hotelier Kurt Baumgartner ha preschentà las chasas da persunal ch'el ha fabritgà u renovà. Da pudair acquistar terren e fabritgar abitaziuns pon dentant be «ils gronds». Pli pitschna che l'interpresa saja e pli difficil ch’il problem d'abitaziuns vegn, decleran Kurt Baumgartner da l'Hotel Belvedere sco era Thomas Egger, il directur da l'organisaziun SAB.
Interpresas pli pitschnas duain sa metter ensemen e cumprar u fabritgar abitaziuns da persunal.
Igl èn ideas diversas ch’èn vegnidas barattadas durant tut il di. La tematica è cumplexa. Dasper la dumonda creschenta suenter las abitaziuns vegnan anc auters facturs sco la planisaziun dal territori, las segundas abitaziuns u la plattafurma Airbnb. Latiers vegn ch'i na dat betg mo in recept per il problem. Mintga situaziun en mintga vischnanca sa preschentia per part fitg different. Uschia sajan era las vischnancas dumandadas, di Egger.
I dovra concepts individuals.
Preschenta a la dieta a Berna è era stada la vischnanca da Sumvitg. Il president Patrick Schaniel ha preschentà là l’exempel da sia vischnanca. Cun far la planisaziun locala hajan ins vis potenzial per abitaziuns da persunal a Rabius. Il plan è, che la vischnanca cumpria il terren e dettia giu il dretg da fabrica. Anc averta è la dumonda tgi che duai investir. Idealmain, di Patrick Schaniel, fissan quai las interpresas localas.
La SAB ha vulì mussar cun la dieta ch'ins na duai betg pli spetgar cun agir e ch'i dat soluziuns. Dumandada è innovaziun sch’ins vul il persunal qualifitgà era en l'avegnir.