Il favrer aveva la vischnanca Val Stussavgia envidà ad ina saira d'infurmaziun per preschentar ils dus projects solars sin l'Alp Falätscha e l'Alp da Tenna. Uss èn ils plans sistids, quai è da leger en ina communicaziun communabla da la SN Energias Regenerablas SA e la corporaziun d'Alp Tenna ch'è publitgada sin la pagina da la vischnanca. Ils plans na vegnan betg persequitads vinavant per motivs economics e pervia da l'urari sportiv dal Solarexpress.
Betg rentabel ed urari stretg
Ils termins dal Solarexpress sco er ils pretschs d'electricitad che giajan a val han manà ad ina nova valitaziun. La conclusiun da la fatschenta che vuleva realisar l'implant e la corporaziun d'Alp Tenna è ch'ils termins dal Solarexpress èn memia stretgs per infurmar e persvader la populaziun e per far la dumonda da construcziun ad uras. Plinavant permettian ils pretschs actuals d'electricitad betg in manaschi rentabel.
Betg influenzà la decisiun da betg realisar las ovras, haja la tenuta da la vischnanca en chaussa, ha ditg Andreas Jossi, il mainafatschenta da la SN Energias Regenerablas SA sin dumonda da RTR. Tant da la politica sco er da l'agricultura sajan ils resuns stads uschia ch'ina realisaziun da las ovras fiss stada realistica.
Las ideas ch'eran naschidas en Stussavgia
In implant era planisà sin l'Alp Falätscha sut il Pass da Tumegl sin il territori dal Parc natiral Beverin cun passa 29'000 panels solars ed ina prestaziun annuala da 16,7 uras gigawatt.
Il segund implant era previs sin l'Alp da Tenna cun passa 21'000 panels solars ed ina prestaziun annuala da 17,2 uras gigawatt. Ellas duevan furnir energia per totalmain 7'500 chasadas. Las duas ovras èn vegnidas planisadas da l’interpresa SN Energias Regenerablas SA (SN Erneuerbare Energie SA) da Sogn Gagl . Quai è in dals gronds acziunaris da las ovras electricas da la Zervreila SA. Sco ch'i vegn declerà sin la pagina d’internet dal project duevan ils implants producir passa 40% da la forza electrica durant l'enviern.
Ad ina saira d'infurmaziun il favrer 2025 aveva l'interpresa preschentà detagls dals projects. Las reacziuns inizialas da la populaziun èn stadas plitost maschadadas. La posiziun da la suprastanza communala envers ils projects n'era anc betg clera, perquai ch'igl aveva dà midadas en suprastanza. L'idea oriunda era stada ch'il suveran avess decis il fanadur davart ils projects. Lezza giada eran ils iniziants anc persvas dal project:
Jau chapesch ils dubis. Blers han udì per l’emprima giada da las dimensiuns, ma nus essan persvas che nus planisain insatge bun per las generaziuns che vegnan.
Quai era stà in emprim pass. Sche las decisiun fissan vegnidas sut tetg enfin la fin da l'onn era il manader da l'interpresa optimistic da pudair cumenzar cun la construcziun il 2026. Quai fiss memia tard per profitar da las subvenziuns federalas en connex cun il Solarexpress, ma tut tenor pudessan quellas sa midar, uschia ch'i tanschia d'inoltrar la dumonda da bajegiar sin la fin da l'onn. Tenor il plan avessan las lavurs cuzzà circa quatter onns.
-
Bild 1 von 4. Emprima visualisaziun da l'implant solar sin l'Alp Falätscha. Bildquelle: SN Energias Regenerablas SA.
-
Bild 2 von 4. L’Alp da Tenna sur il runal da skis solar è il lieu da project per in dals projects solars alpins. Bildquelle: SN Energias Regenerablas SA.
-
Bild 3 von 4. Perimeter Alp Tenna. Bildquelle: SN Energias Regenerablas SA.
-
Bild 4 von 4. Paliet mussa sin batschigl da cumpensaziun. Perimeter Alp Falätscha. Bildquelle: SN Energias Regenerablas SA.
Projects sin buna via
En differentas vischnancas en il Grischun è il suveran stà clamà a l'urna per decider davart implants solars. Curt avant la Stussavgia ha er Cazas preschentà il project ad ina saira d'infurmaziun. Là è l'idea da realisar in'ovra sin la «Präzer Höhi». Sper las preschentaziun a Stussavgia hai gievgia er dà ina saira d'infurmaziun d'ina ovra solara a Scharans.
