Siglir tar il cuntegn

Ils chors en il focus Chattar commembers e dirigents è ina sfida – i dat dentant plans

Chantar ensemen en in chor – quai è ina passiun che blers partan. Dentant n'èsi betg adina simpel da chattar persunas per ils posts ch’i dovra en in’uniun. Era cun autras sfidas han ils districts da chant da cumbatter. L’uniun chantunala da chant dal Grischun vul sustegnair cun restructuraziuns.

L'Uniun chantunala da chant dal Grischun vegn purtada da tschintg districts. Latiers tutgan ils districts Alvra, Surselva, Rain Posteriur-Moesa, Grischun dal nord ed Engiadina cun la Bregaglia, la Val Puschlav e la Val Müstair.

Tenor Gian-Reto Trepp – che parta il presidi da l’uniun cun Jeanette Meier Valer – dovri urgentamain ina restructuraziun. Propostas co quella pudess vesair ora, ha l'uniun fatg mesemna saira a Schiers durant in'occurrenza d'infurmaziun per ils districts. Las structuras che sajan uss anc en funcziun derivian dal temp avant ch'i deva per exempel las novas medias sco med da communicaziun ed avant la colliaziun da l’Engiadina cun la Purtenza entras il tunnel dal Vereina – las vias eran lura pli lungas.

Nossa finamira fiss da pudair reunir tut quellas tschintg uniuns districtualas e l'Uniun chantunala da chant sut in tetg.
Autur: Gian-Reto Trepp co-president da l'uniun chantunala da chant dal Grischun

Co vai als chors grischuns? 4 dumondas a Gian-Reto Trepp

Avrir la box Serrar la box

RTR: Co è la situaziun actuala dals chors en il Grischun?

Gian-Reto Trepp: Il Grischun ha ina ferma cultura da chors ch'è da gronda impurtanza per l'entira Svizra. Spezialmain en il territori linguistic rumantsch èn da chattar blers cumponists impurtants, tranter auter Gion Antoni Derungs, Benedetg e Tumasch Dolf, Gion Balzer Casanova u era cumponists contemporans sco p. ex. Gion Andrea Casanova u Flavio Bundi. Musica da quests cumponists vegn chantada gugent e savens en l'entira Svizra ed er en l'exteriur. Questa colliaziun cun las chanzuns sa mussa er la situaziun intacta e variada da chors en il Grischun.

Datti svilups tar il dumber da commembers e tge sfidas vesais Vus en quest connex?

Il dumber da commembras e commembers da l'Uniun chantunala da chant dal Grischun è dapi onns stabil (var 120 chors commembers). Quai è da valitar en general fitg positiv. Tar autras uniuns chantunalas na sa reduceschan las cifras betg per part, singulas uniuns chantunalas vegnan schizunt schliadas. L'Uniun chantunala da chant dal Grischun ha (anc) in fundament ferm e stabil. Er sch'adina puspè chors extreschan, pon ins tuttina er registrar regularmain novs chors.

Datti plans per ina collavuraziun cun scolas u programs spezials per la giuventetgna per motivar a temp ils uffants e la giuventetgna da chantar?

En scolinas e scolas vegni chantà en il rom da l'instrucziun da musica obligatorica. Plinavant datti chors d'uffants che vegnan creads da persunas d'instrucziun e che fan provas sur mezdi u suenter la scola. Ina collavuraziun concreta cun las scolas n'exista betg il mument, in'excepziun fa la collavuraziun cun scolas da musica, nua ch'i dat chors d'uffants e da giuvenils. Ultra da quai duess il chant vegnir promovì en las famiglias. Uschia pon ins motivar gia baud ils uffants da chantar.

Co vul l'uniun tractar il problem da la mancanza da dirigents? Datti iniziativas, resp. plans?

L'uniun organisescha regularmain curs per dirigents da chors che duain pussibilitar a chantaduras e chantadurs da manar in chor. Alternantamain ha lieu in curs da basa ed in curs avanzà. L'atun cumenza in curs avanzà cun 13 participants. Il curs è damai occupà ora.

Igl è dentant suenter la responsabladad da las participantas e dals participants dal curs da sa decider da surpigliar in chor. Sco uniun pudain nus dentant – cun ina buna scolaziun – motivar las participantas ed ils participants da sa decider per quest pass.

L'entira intervista chattais vus qua:

Restructurar e sustegnair ils singuls chors ed districts

Per il mument ha mintgin da quels districts in'atgna suprastanza cun almain trais persunas. Ch’i n'è betg adina simpel d'occupar ils posts hajan els constatà en l'uniun tetgala, manegia Gian-Reto Trepp. L'Uniun chantunala da chant è da l'avis ch'i na saja betg necessari che mintga district haja anc adina in'entira atgna suprastanza. La proposta da l’uniun è ussa che mintga district haja mo pli ina persuna elegida che possia lavurar cun ina gruppa da lavur che sa cumpona d’in dumber da commembers e commembras tut tenor basegn entaifer ina regiun. Per occurrenzas pli grondas – sco per exempel la festa da chant districtuala – pon alura dapli persunas esser en questa gruppa da lavur, per occurrenzas pli pitschnas pli paucas.

In schatg musical da noss chors

Dapli videos da noss chors

La finamira da questa restructuraziun saja en emprima lingia da distgargiar ils districts e da reducir las incumbensas administrativas. Quellas duain vegnir surpigliadas per gronda part da l’uniun tetgala.

Podcast Noss chors

En noss archiv da musica èn da chattar nundumbraivlas registraziuns da chors - en spezial chors rumantschs e grischuns.

Ulteriurs audios e podcasts

Co vinavant

Las reacziuns suenter l'occurrenza d'infurmaziun sajan stadas en emprima lingia positivas. L'uniun chantunala da chant dal Grischun saja motivada da prender a mauns l'ulteriur process, di Gian-Reto Trepp. Sco emprim vulan els rimnar resuns dals singuls districts. Quels vegnan lura integrads en lur propostas e suenter duai – il meglier gia l'auter onn – vegnir votà davart las novaziuns en ils districts.

Emnas da chant sco alternativa ad in chor – l'exempel en Surselva

Ils chors han da sbatter per tschertgar chantaduras e chantadurs. Ed era sch'in dirigent dat ina giada giu ses post survegn la suprastanza in puls in pau pli aut. Ina alternativa da chantar en in chor en projects che duran pli curt temp ed èn persuenter pli intensivs.

Willi Derungs che deriva da Vignogn e viva a Berna organisescha en Surselva mintga onn ina emna da chant. Sper diriger differents chors en la bassa instruescha el era a la Scol'auta da musica a Turitg e viva uschia da la e per la musica ed il chant. Willi Derungs enconuscha bain las differenzas tranter chantar en in chor u durant in project.

RTR actualitad 06:00

Artitgels legids il pli savens