- Il parsura da la baselgia catolica è mort cun 88 onns – el è daventà il segund pli vegl papa da l'istorgia.
- Il papa saja mort d'in culp cun in'insuffizienza dal cor, ha il Vatican communitgà la saira suenter sia mort.
- Dumengia da Pasca aveva papa Francestg anc dà la benedicziun tradiziunala «Urbi ed Orbi».
- Plirs mais ha il pontifex argentin patì d'ina infecziun da la via respiratorica cun differents virus.
- Papa Francestg è stà 38 dis en la clinica Gemelli a Roma per tractar sia malsogna, el era vegnì relaschà ils 23 da mars ord l'ospital.
- Da mesemna fin venderdi pon cartentas e cartents prender cumià dal papa.
12 onns en uffizi
Papa Francestg ha cumenzà ses uffizi ils 13 da mars 2013 ed è succedì a Papa Benedetg XVI. ch'è mort da Silvester 2022 en la vegliadetgna da 95 onns. Enconuschent è l'um oriund da l'Argentina vegnì per sia tenuta progressiva en dumondas socialas e dumondas da la baselgia. Papa Francestg ch'ha num Jorge Mario Bergoglio è stà l'emprim papa da l'America latina. Ses temp d'uffizi è stà marcà da tensiuns tranter aderentas ed aderents da refurmas ed ils circuls conservativs da la baselgia.
Il papa è stà l'emprim papa da l'America Latina, da l'Argentina e suenter passa in millenni l'emprim che n'è betg ord l'Europa. Cun 95 onns è el stà il pli vegl papa sco nagin auter dapi passa tschient onns.
Muments marcants da ses pontificat
-
Bild 1 von 9. Buona sera – Cun quels pleds ha Papa Francestg salidà las cartentas ed ils cartents sin il plaz da son Peder ils 13 da mars 2013. L'Argentin Jorge Mario Bergoglio è il prim papa da l'America latina, l'emprim gesuit pontifex e l'emprim papa che sa decida per il num «Francestg» sa referind sin son Francestg d'Assisi ch'era sa deditgà a la paupradad. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 2 von 9. Il fanadur 2013 visita papa Francestg fugitivas e fugitivs arrivads sin l'insla Lampedusa en l'Italia dal sid. Quai per commemorar tut ils fugitivs ch'èn najads en la Mar mediterrana. El condemnescha la «globalisaziun dall'indifferenza» envers ils fugitivs. Als carstgauns en ils stadis sviluppads appellescha papa Francestg da viver pli simpel. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 3 von 9. Ils 28 da favrer 2013 desista papa Benedetg XVI sin ses uffizi. Durant bunamain 10 onns han vivì dus papas en il Vatican, enfin tar la mort da Benedetg XVI ils 31 da december 2022. Bildquelle: Reuters.
-
Bild 4 von 9. Papa Francestg spretscha il pomp dal palast papal e viva en in'abitaziun simpla en la chasa da giasts Santa Marta. Per persunas senza dachasa lascha el installar duschas a l'ur da la plazza son Peder e s'engascha adina puspè per persunas sin fugia e che pateschan fom. Il capitalissem crititgescha el sco «economia che mazza». Bildquelle: Keystone.
-
Bild 5 von 9. Papa Francestg, il president israelian Shimon Peres ed il president da la Fatah palestinaisa Mahmud Abbas il 2014 en l'uraziun communabla per pasch. Adina puspè pledescha papa Francestg per pasch en il Proxim Orient, en l'Ucraina ed insumma sin l'entir mund. Però n'èsi betg gartegià da sa posiziunar sco intermediader. Bildquelle: Reuters.
-
Bild 6 von 9. Papa progressiv: «Sch'ina persuna omosexuala è da bunaveglia e tschertga Dieu, lura na condemnesch jau betg quai,» ha ditg papa Francestg avant schurnalistas e schurnalists. A quests pleds na suondan però naginas acziuns, din critichers. Francestga na saja betg stà pront da reveder la morala da la baselgia roman-catolica pertutgant la sexualitad. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 7 von 9. Sumbrivas hai era dà durant ses pontificat da 12 onns. La pli gronda è stada ils rapports davart mulestas u abus sexuals tras spirituals e commembers dad urdens – e quai sin l'entir mund. Papa Francestga fa prescripziuns pli severas e restrictivas e rinforza la prevenziun. Per critichers vai betg lunsch avunda. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 8 von 9. Carstgaun tranter carstgauns: Anc en vita publitgescha papa Francestga sia autobiografia. Sia vita vesa el sto l'istorgia d'in viadi da speranza. Il titel da l'autobiografia: «Spera». Bildquelle: Keystone.
-
Bild 9 von 9. A la sinoda mundiala vegn discutà intensiv davart l'avegnir da la baselgia e davart la rolla da las dunnas en quella. Papa Francestg discurra adina puspè d'ina «decentralisaziun sauna». Nà da las regiuns na datti però naginas reacziuns u offertas. Bildquelle: Reuters.
Frars e soras, buna saira. Sco che vus savais, èsi l'obligaziun dal conclave da dar a Roma in uvestg. Sco ch'i para èn mes frars cardinals ids quasi fin a la fin dal mund per survegnir el.
Dumengia da Pasca aveva papa Francestg anc dà la benedicziun tradiziunala «Urbi ed Orbi».
Memorias or da l'archiv
Contribuziuns e controversas
Jau siemiel d’ina Europa nua che ses engaschament per ils dretgs umans n'è betg stà il davos punct da sias visiuns.
Jau vi accentuar cleramain: Sch’ins chatta en la baselgia er mo in cas d’abus – quai ch’è en sasez gia orribel – vegn quest cas prendì per mauns cun la pli gronda seriusadad.
Far refurmas a Roma è sco da nettegiar la Sphinx egipziana cun in barschun da dents.