- Idrogen vala sco purtader d'energia schuber cun bler potenzial. Ma sia producziun è chara.
- Idrogen natiral pudessi avair en grondas massas en muntognas. Per exempel en las Alps – er en Svizra. Quai mussa in nov studi.
- Per chattar ils lieus cun accumulaziuns da gas vul'ins nizzegiar calculaziuns da tectonica da plattas.
Reservuars d'idrogen natiral na datti betg. Il gas saja bler memia reactiv e volatil. Tgi che dovra idrogen, stoppia producir sez il gas, hai ditg gì num. Ins saveva bain che differents process natirals possian producir idrogen. Ma reservuars d'idrogen natirals valivan sco curiositad, nagin n'ha tschertgà els.
1987 hai lura dà la surpraisa. A Mali han lavurers furà a la tschertga d'aua. Quai ch'els han chattà era dentant in gas ch'ha brischà cun ina flomma blaua – idrogen. Ina scuverta per schabetg. Entant datti pliras da quellas. L'ultima giada han ins chattà idrogen natiral 2023 en Frantscha, en la regiun Lothringen, nua ch'ins era a la tschertga da metan.
Tschertgar sistematic empè da chats casuals
Ils chats da casualitad han laschà reponderar. Adina dapli studis examineschan sche e nua ch'idrogen natiral pudess vegnir chattà en grond quantum. Perscrutaders dal «GFZ Helmhholz-Zentrum für Geowissenschaften» han uss preschentà ina resposta. Er en la Svizra pudessi dar gronds reservuars d'idrogen natiral, per exempel en ils chantuns Tessin u Grischun. Quai perquei che las Alps porschan las meglras premissas per la furmaziun d'idrogen.
Tenor in studi pudessi dar fitg bler idrogen natiral sin il mund. Il pli empermettent per la furmaziun da bler idrogen natiral è in process geologic che vegn numnà serpentinisaziun. En quest process reagescha aua crappa dal mantè da la terra che cuntegna bler fier. Uschia datti minerals novs ed idrogen.
Per che la crappa dal mantè vegn dentant en contact cun l'aua, sto quel vegnir a la surfatscha da la terra. Quai schabegia en las mars cur che continents sa spostan naven in da l'auter u sche continents collideschan e furman muntognas – per exempel las Alps.
Il team da perscrutaziun dal GFZ ha simulà il svilup da las plattas tectonicas sur milliardas onns. Uschia han ils perscrutaders eruì co e cura ch'ina serpentinisaziun massiva è pussaivla ed i pudess uschia dar bler idrogen.
Il resultat è ch'il pli grond potenzial per il fenomen sa chatta en las chadainas da muntognas. La serpentinisaziun po là esser fin 20 giadas pli gronda ch'en las mars. En pli porschan las muntognas crappa ch'è adattada per arcunar idrogen, per exempel crap da sablun.
Tschertgar en las regiuns muntagnardas
Talas cundiziuns empermettentas sa chattan tranter auter er en las Alps Centralas: en il Tessin ed en il Grischun. Ils resultats sajan in ferm argument da tschertgar en regiuns muntagnardas idrogen natiral, din ils perscrutaders. Anc sajan ins dentant lunsch davent da pudair explotar idrogen natiral. I dettia anc bler da far – models e retschertgas al lieu.
Tals studis duain porscher impuls per perscrutar vinavant. Il stan actual da l'explotaziun d'idrogen pon ins cumparegliar cun l'industria d'ieli mineral l'onn 1857. Lura ha Edwin Drake chattà en la Pennsylvania ieli mineral e mess en moviment l'avanzament da l'industria.