Siglir tar il cuntegn

Bilantscha intermediara Malauras enstagl d'aura da stad

L'emprima mesadad da la stad 2024 è gia passada ed enfin ussa n'hai betg dà savens aura d'ir a far bogn. Era las destinaziuns turisticas en las muntognas han annunzià la mancanza da giasts. Quai n'è betg da smirvegliar, cunquai che la stad è stada enfin ussa bletscha cun pauc sulegl.

La mesadad da la stad meteorologica è gia istorgia e blers han il sentiment ch'i n'haja betg propi dà blers dis cun aura da stad. En il nord èn las temperaturas stadas 0,5 grads sut la norma dals davos 30 onns, en il sid 1 grad sut la norma, sco SRF Meteo scriva.

Sch'ins cumpareglia dentant las temperaturas d'enfin ussa cun ils onns 1961 enfin 1990 – la norma ch'è pertutgant il clima pli relevanta – lura sa mussa in auter maletg. En il nord èsi stà 1 grad pli chaud ed en il sid radund 0,5 grads pli chaud. Las datas pon dentant variar tenor lieu. A Cuira sa mussa la situaziun in pau auter:

Periodas da norma e da referenza

Avrir la box Serrar la box

Tenor ina definiziun da l'Organisaziun mundiala da meteorologia (WMO) – existenta dapi il 1935 – vegnan duvradas las medemas periodas da 30 onns sin tut il mund per fixar las valurs climaticas medias. La coordinaziun internaziunala è impurtanta per pudair cumparegliar il clima e las explicaziuns climaticas dals differents servetschs meteorologics sur ils cunfins naziunals ora.

Valurs da norma en in clima che sa transfurma

Resguardond las midadas climaticas a lunga vista vegnan las periodas da norma adattadas regularmain, per che las valurs da norma descrivian er commensuradamain il clima actual d'ina regiun. Suenter ch'ina actualisaziun da la perioda è vegnida fatga en il passà mo mintga 30 onns, ha la midada dal clima marcanta dals ultims decennis intimà la WMO da proponer ina reducziun dal ritmus d'adattaziun sin 10 onns (1981-2010, 1991-2020, etc.). Dapi il prim da schaner 2013 suonda Meteo Svizra questa recumandaziun ed applitgescha mintgamai la pli giuvna perioda che vegn terminada per sias explicaziuns e per ses products. Tenor recumandaziun da la WMO vegn mantegnida la perioda 1961-1990 sco perioda da referenza per observar il svilup dal clima da blers onns.

funtauna: Meteo Svizra

La primavaira aveva anc cumenza a Cuira cun temperaturas da record:

Il plaschair dals ins ed il displaschair dals auters

Da la vart davant da las zonas da pressiun bassa sur l'Atlantic hai tuttina dà singuls dis da chaliras. Enfin uss è la temperatura maximala, cun sustegn da favugn, tar modests 33,5 grads – mesirà ils 15 da fanadur a Cuira. Prendì il cas ch'i na vegn questa stad betg pli chaud, lura fiss quai la pli bassa temperatura maximala dal 21avel tschientaner. Il record d'enfin uss è dal 2001 cun 34,1 grads ch'ins ha mesirà a Ragaz Bogn.

Eine Frau im Schatten
Legenda: Persunas che pateschan pervi da la chalira sa legran probabel ch'i n'ha enfin ussa betg dà uschè blers dis da chaliras. Keystone

Ils pli blers dis da chaliras hai dà enfin uss a Sitten (en il Vallais) cun 7, suandà da Cuira cun 6. Per cumparegliar: la stad 2023 han ins registrà en tut 24 dis da chalira.

Tranter inundaziuns e relaziuns plitost sitgas

Ils maletgs da las malauras en la Mesolcina, en la Val dal Maggia, en il Mendrisiotto ed en il Valais han ins pudì vesair dapertut e quels han per part era fatg tema. A Coldrerio ed a Stabio, en il Tessin dal sid, han ins mesirà durant l'emprima mesadad da la stad 455 millimeters plievgia. Quai correspunda entaifer 45 dis tranter 25 e 30% da la quantitad da plievgia annuala. I dat dentant era lieus cun pli pauca plievgia durant l'emprima mesadad da la stad 2024, per exempel a Berna, Basilea, Locarno e Sitten.

Co sa mussa la segunda mesadad da la stad?

Ils proxims dis vegni bain ad esser chaud, per part schizunt fitg chaud. Tenor ils meteorologs na pon ins dentant tuttina betg quintar cun ina zona da pressiun auta stabila. Quai munta ch'ins sto adina puspè quintar cun plievgia ed urizis che pon tut tenor chaschunar donns.

RTR actualitads 08:00

Artitgels legids il pli savens