Ils 18 da zercladur èn Svizzers e Svizras puspè clamads a l'urna. Sin nivel federal datti trais votaziuns:
- Tariffa da taglia minimala per concerns gronds internaziunals
- La lescha davart la protecziun dal clima
- La lescha Covid-19 (terza votaziun)
Sche las votaziuns fissan gia stadas ils 27 da matg, pia set emnas avant la dumengia da votaziuns, fissan tuttas trais fatschentas federalas vegnidas acceptadas dal suveran svizzer. Quai mussa la segunda retschertga da l'institut Gfs Berna per incumbensa da la SSR SRG.
Lescha davart la protecziun dal clima
Ina maioritad da 63% da las participantas ed ils participants avessan ditg Gea la fin matg a la lescha da clima – 36% eran cunter la lescha. I sa mussia dentant in trend vers Na, constattescha Gfs Berna – la vart dals aderents perda (-9 puncts procentuals), la vart dals adversaris gudogna (+11 puncts procentuals) cumpareglià cun l'emprima retschertga da la fin avrigl.
La maioritad al Gea resta malgrà il trend vers Na
Cleramain cunter la lescha da clima sa posiziuneschan aderents da la Partida populara (85% cunter u plitost cunter). E da nov - en cumparegliaziun cun l'utlima retschertga - er persunas ch'èn criticas envers la regenza e persunas ch'han in bas nivel da fumraziun. Da la vart dal Na persvada cunzunt l'argument che la lescha chaschuna pli auts custs d'energia.
Il pli cler sustegn survegn la lescha da persunas che simpatiseschan cun ils Verds, cun la Partida socialdemocratica e cun la Partida verdliberala (tuttas gruppas cun passa 90% persuenter). Tar il Gea persvada il pli ferm, l'argument ch'i fetschia senn da vegnir davent d'energias fossilas per garantir er en l'avegnir in provediment segir.
Malgrà ch'il trend general mussa vers Na, resta la maioritad tar in Gea a lescha dal clima.
Trend: Cun be trais gruppas da la populaziun che refusan la lescha, exista anc adina in vast consens persuenter entaifer la societad. Bler pleda per in Gea a l'urna ils 18 da zercladur. Quai mussa er la cumparegliaziun cun votaziuns sumegliantas. Ed er sche la vart Na gudagnass anc da bler, pudessi tenor ils experts da Gfs Berna sin il pli vegnir ad in stretg Gea.
Tariffa da taglia minimala per concerns gronds internaziunals
Actualmain sa mussa in cler trend en favur da la tariffa da taglia minimala per concerns. Fin matg avessan 73% votà persuenter. 24% avessan vuschà encunter. Malgrà che la cumpart da Gea è sa reducida per 10 puncts procentuals e la cumpart da Na è sa dublegiada en cumparegliaziun cun la prima retschertga da la fin avrigl, resta ina maioritad fitg solida tar il Gea.
Clera maioritad tar il Gea en tut las regiuns
Tuttas gruppas sustegnan il project cun passa 60%. Tar persunas che fidan a la regenza è il sustegn cun 83% il pli grond. Pli criticas sa mussan persunas che na fidan betg a la regenza. Dad ellas sustegnan be 59% il project. La part da questas persunas che refusa segir il project è creschida marcantamain cumpareglià cun la fin avrigl.
Er fitg clera e creschida cumpareglià cun l'emprima retschertga è la cumpart dal Na da la vart politica dretga sco sanestra. Mintgamai passa in terz da las persunas als pols politics (PS e PPS) èn cunter la tariffa da taglia minimala per concerns. Quai è in augment da var 17 puncts procentuals cumpareglià cun l'emprima retschertga. E quai mussa che la parola Gea da la Partida populara na po betg propi persvader l'atgna basa.
Trend: Malgrà dal remartgabel trend vers il Na, datti en tut las regiuns vinavant ina clera maioritad tar Gea. Ils arguments per il Gea sco ina taglia be per concerns gronds e betg per firmas pitschnas ubain ulteriurs daners da taglia per ils chantuns paran da persvader pli ferm che l'argument per il Na ch'il chantuns gia ritgs survegnissan anc dapli daners. Uschia stuess la vart dal Na anc gudagnar massivamain per anc midar insatge vi dal resultat. Vul dir ch'il scenari il pli realistic è in Gea a l'urna.
La lescha Covid-19
Fin matg avessan 67% dals participants vuschà per la midada da la lescha Covid-19. Cunter la lescha, pia cun in Na, avessan 31% vuschà. Las midadas en cumparegliaziun cun l'emprima retschertga da la fin avrigl èn pitschnas e sa movan datiers da la quota da sbagl da la retscherta da +/- 2,8 puncts procentuals.
Be duas sutgruppas refusan la lescha
Dal pol politic da la sanestra fin a la Partida liberaldemocratica è il sustegn per las midadas da la Lescha Covid-19 anc adina solid. Il consentiment fix tar persunas ch'en datiers dals Verds, da la PS, da la PVL, da l’Allianza dal center e da la PLD giascha sur la marca da 50%. En cumparaziun cun l'emprima retschertga n'èn ils participants senza partida betg pli per in Gea, mabain dividids quasi mez e mez tranter Gea e Na.
Ultra dals aderents da la PPS, refusan er las persunas che disfidan a la regenza er en la segunda retschertga per gronda part las midadas da la lescha Covid-19. Quai èn però las sulettas duas gruppas che rfusan cleramain la lescha. I sa lascha anc constattar che persunas tranter 40 e 64 onns sco er persunas che vivan or sin la champagna sustegnan pli pauc cler la lescha.
Trend: Pervia da l'avantatg da la vart Gea èsi fitg probabel che la la lescha Covid-19 vegn acceptada a l'urna ils 18 da zercladur. Quai er ord vista dals arguments: Il sulet argument encunter che po persvader ina tscherta maioritad è che la situaziun extraordinaria duai restar in'excepziun e che la democrazia directa sto vegnir reconstituida dal tuttafatg. Da la vart dal Gea persvadan percunter tut ils arguments principals sco p. ex. la pussaivladad da pudair importar medicaments per persunas infectadas u er da puspè pudair reintroducir in certificat valaivel sch'i fa basegn.
