Stads preschents èn ils cussegliers guvernativs Mario Cavigelli e Marcus Caduff, sco era l'Uniun purila grischuna, la Federaziun d'allevament da nursas dal Grischun e l'Uniun Vatga mamma Svizra. Tranter auter saja vegnì tematisà pussaivladads per cumbatter cunter donns e per mantegnair la segirezza publica. En l'avegnir duai dar regularmain talas scuntradas.
Vatgas èn pli defensivas en preschientscha dal luf
Suenter ils pli novs eveniments cun il luf en Suselva, ma er en l'entir chantun è da vesair in svilup tar il sa cuntegnair da singuls lufs e da trieps, che ha potenzial da conflict. Fin avant curt ha la preschientscha dal luf surtut muntà in privel per muntaneras da nursas e chauras. L'ultim temp hajan puras e purs dentant pudì observar ina midada dal sa cuntegnair er tar las muntaneras da vatgas. Quellas sajan disturbadas entras la preschientscha e pudessan en situaziuns isoladas er daventar unfrendas d'attatgas.
Fin uss haja dà en Grischun paucas attatgas da lufs sin arment. Ils experts sco era ils purs na sclaudan betg pli ch'il luf pudess en avegnir er vesair arment u en spezial vadels sco preda potenziala, sch'i sa dat la chaschun. Quai haja mussà il svilup da l'ultim temp sco era il svilup che vegn spetgà en avegnir cun ils trieps da lufs. Quai pudess lura tender la situaziun en l'entir chantun.
Nova problematica
Dasper las consequenzas negativas per puras e purs sco tar quels cun nursas e chauras sa dat dentant in nov problem en connex cun il sa cuntegnair da las vatgas. Fin uss n'è numnadamain anc betg vegnì tematisà il sa cuntegnair da vatgas-mamma e vatgas ch'èn malruassaivlas pervi da la preschientscha dal luf e co quellas reageschan. I manca las enconuschientschas quant fitg che quai pudess periclitar persunas che lavuran cun tals animals u che vegnan datiers da las muntaneras.
Scleriments en lavur tar la Confederaziun
Per la segirezza dal persunal d'alp ma er per passants e viandants datti glistas da check e cussegliaziuns da la Confederaziun. Quellas ston en il nov connex dentant er vegnir elavuradas da nov. Perquai ha la regenza dumandà la Confederaziun d'analisar il privel potenzial per persunas pervi dal sa cuntegnair nov da l'arment. Perquai è vegnì instradà in project «vatgas-mamma ed animals da rapina gronds». Vid quest project lavuran las differentas uniuns purilas ed agriculas sco er il Plantahof.
Be cun mesiras da regulaziun na vegnian ins betg da schliar il problem. I saja er necessari da prender mesiras da protecziun per las muntaneras, sco per exempel saivs u da duvrar chauns da protecziun. Ils chauns da protecziun porschan in tschert agid per las nursas e chauras. Tar arment fan quels dentant pauc senn. Là èsi fitg grev d'integrar els en las muntaneras. Ma en emprima lingia na vai qua er betg per la protecziun dals animals, mabain per impedir che la muaglia sentia il fried dal luf. En consequenza pudessan ils singuls arments u er las entiras muntaneras midar lur cumportament. Quai pudess lura puspè chaschunar in privel potenzial per persunas.
Barat regular necessari
A quest inscunter èn quests temas vegnids discussiunads ed i dovria er en avegnir in barat tranter la regenza e las uniuns e federaziuns en quest connex. Uschia hajan ins pudì discussiunar las pussaivladads per la protecziun e per reducir ils donns.
Engaschament dal chantun tar la Confederaziun è bainvis
La pussaivladad dal chantun da regular la populaziun dal luf è limitada. La regulaziun è reglada sin palc da la Constituziun federala e po vegnir adattada be en questa rama. La regenza grischuna vegnia er vinavant a sustegnair la revisiun parziala da la lescha da chatscha federala en quest connex. La votaziun federala è previsa per ils 27 da settember 2020.
