Siglir tar il cuntegn
video
Mia vita, mes mintgadi – Matteo De Pedrini
Or da Giuventetgna dals 20.01.2023.
laschar ir. Durada: 14 minutas 8 Secundas.

Mia vita, mes mintgadi Matteo De Pedrini: «Igl n’è betg be la diagnosa che quinta»

Quatter giadas ad emna lavura Matteo De Pedrini tar la chasa editura spezialisada «Autismusverlag» a Son Gagl. Là translatescha el litteratura dal fatg englaisa en tudestg. Per svidar in zic la testa lavura el er anc en la spediziun da la chasa editura spezialisada.

Sustegn per autras persunas autisticas – en la producziuns da meds d’agid...

En la spediziun ves’ins ch’i na dat betg be cudeschs, ma ina veritabla seria da differents products che duain servir tuts ad in intent: Facilitar a persunas dal spectrum autistic il contact e l’interacziun cun lur conumans e cun il mund. I dat gieus e puzzles, cudeschs da cuschinar e perfin cudeschs da scleriment per mattas e mats.

In da quels cudeschs mussa l’istorgia da Tom che daventa dal pop in um giuven e declera cun serias da pictograms tge che succeda cun in giuvenil en la pubertad. La traducziun dal cudesch ha fatg Matteo De Pedrini.

Matteo De Pedrini è istoricher studegià – ed el è sez sin il spectrum autistic. Ad el persunalmain n’haja la diagnosa betg propi facilità la vita. Ella saja stada plitost in bul:

Quai è sco in bul, ch’ins smatga si ad ina persuna. Per tschertins è quai forsa in agid da sa chapir sez, per auters èsi forsa in zic different.
Autur: Matteo De Pedrini istoricher, Son Gagl

... e sustegn er tras l'agen exempel

Tar il tema diagnosa ha Matteo De Pedrini insumma in avis cler: «Ins avess da considerar a mintgin sco individi. I n’è betg be la diagnosa che quinta». Da sa laschar purtretar per questa seria saja er stà per sensibilisar per la tematica, di el:

Quai è schon stà in zic l’aspect. Per mai aposta avess jau autramain betg fatg.
Autur: Matteo De Pedrini istoricher, Son Gagl

Tge è autissem?

Ozendi discurran las expertas ed ils experts betg pli dad autissem, ma dad in disturbi dal spectrum autistic – quai perquai ch’i na dat betg be in’unica furma dad autissem. Il disturbi da svilup po sa manifestar en las pli differentas furmas ed intensitads. Mintga persuna pertutgada è differenta da l’autra.

Da cumin è che persunas cun autissem han fadia da chapir e dad as dar da chapir al mund enturn ellas. In fegl d’infurmaziun da l’uniun «Autismus deutsche Schweiz» ha rimnà intgins chavazzins en chaussa:

Ina tabella cun da tuttas sorts interacziuns umanas , chèn difficilas per persunas dal spectrum autistic.
Legenda: fundaziun autismus deutsche schweiz ads

Matteo De Pedrini avain nus accumpagnà tar sia lavur en la chasa editura «Autismusverlag» a Son Gagl. Sia vita, ses mintgadi chattais vus qua – e qua èn er ils purtrets dad Emanuel Nay, Tanja Zentriegen e Bond, Cilgia Nuotclà e Pascal Leinenbach.

La seria «Mia vita, mes mintgadi – viver cun impediment»

Avrir la box Serrar la box

Nus na discurrin u analisain, nus mussain: En ina seria da tschintg purtrets stattan tschintg persunas cun impediments en il center. Els ed ellas n’èn betg be il tema, ma las protagonistas e protagonists da lur atgnas istorgias.

Nus accumpagnain Emanuel Nay, Tanja Zentriegen cun ses chaun d’assistenza Bond, Matteo De Pedrini, Cilgia Nuotclà e Pascal Leinenbach tras lur mintgadi a Laax e Turitg, Cuira, Son Gagl, Scuol e tras l’Engiadin’Ota e faschain uschia in toc via ensemen cun ellas ed els.

Nus essan a chasa ed en scola, en il tren ed en il bus, en il Fürstenwald u en la Sinergia, en la Chasa editura u en la bar – simplamain dapertut là, nua che nus tuts e tuttas essan er.

RTR actualitad

Artitgels legids il pli savens