Siglir tar il cuntegn

Engiadina Bever schlargia zona da planisaziun

Diversas vischnancas en Engiadina han decretà u schlargià zonas da planisaziun: uschia Bever, Zernez e Schlarigna.

A Bever ha la suprastanza communala decidì fin fanadur da decretar ina zona da planisaziun per l’entir territori da vischnanca. Las finamiras èn da mantegnair e promover spazi d’abitar per la populaziun indigena, controllar e restrenscher abitaziuns en resorts e sumegliant, controllar e restrenscher novas abitaziuns en edifizis protegids. En la zona da planisaziun è scumandà quai che pudess engrevgiar ubain cuntrafar a la nova planisaziun. La zona vala per in onn e la suprastanza po midar u concretisar da tut temp.

gronda chasa cun bleras finiastras
Legenda: La chasa «Powerhaus» nua cha la zona da planisaziun duai evitar in diver per segundas abitaziuns. Posta Ladina, Marie-Claire Jur

Gia la fin zercladur aveva la vischnanca da Bever decretà ina zona da planisaziun sin la parcella da l’anteriura halla da fabricaziun «Powerhaus». Cun questa mesira vul la vischnanca evitar che l'enconuschenta chasa, construida avant passa 100 onns da l'enconuschent architect Hartmann vegnia reutilisada per construir segundas abitaziuns. La zona da planisaziun duess valair per ils proxims dus onns.

Tge è ina zona da planisaziun?

Avrir la box Serrar la box

Las autoritads han la pussaivladad da decretar zonas da planisaziun per intschess definids (En il cas concret l'entira vischnanca, avant be la parcella dal Powerhaus).

Ina tala zona po vegnir decretada, sch'i na dat nagin plan da diever u sche quel duai vegnir adattà. A Bever è questa zona vegnida definida per in onn, a Schlarigna per dus onns. Durant quest temp na datti naginas novas lubientschas da construcziun. Las lubientschas gia dadas valan vinavant, sch'ellas na vegnan betg retratgas en il cas ch'i cuntrafan a la planisaziun communala.

La finamira èsi da garantir a las vischnancas la libertad per planisar e decider novs plans da diever. Uschia vulan ins evitar che projects da construcziun (che pudessan vegnir lubids), restrenschian talas planisaziuns.

Zernez

La vischnanca da Zernez prolunghescha la zona da planisaziun sur tut il territori communal per ulteriurs dus onns, quai ha decis la suprastanza communala en sia davosa sesida. Il motiv da la prolungaziun è che la lescha da fabrica e la definiziun da zonas n’è anc betg armonisada sur tut las fracziuns fusiunadas. La zona da planisaziun vegn prolungada enfin ils 31 da fanadur 2024.

Schlarigna

En sia sesida curt avant la radunanza communala, ha la suprastanza da Schlarigna decis da decretar ina zona da planisaziun. Cun questa mesira duain vegnir interruts ils svilups betg giavischads en il martgà d’abitaziuns.

La decisiun dal cussegl è vegnida beneventada d’ina gronda part dals preschents en sala. Surtut da las 22 partidas da la Chesa Faratscha . Quellas han dad ir en tschertga d'in nov dachasa, suenter che la chasa è vegnida vendida. Cun la zona da planisaziun che signifitga de facto in stop da fabritgar ils proxims dus onns, han els uss dapli temp.

La zona da planisaziun ha dentant era chaschunà reacziuns negativas. L’impressari Markus Testa per exempel, ha suttastritgà ch’i dettia er in’autra vart da la medaglia cun bloccar tut ils affars. Uschia vegnian chastiads possessurs da segundas abitaziuns, che fissan pronts da porscher maun e dar a fit lur abitaziuns ad indigens. Els ristgassan dentant che lur abitaziun daventass uschia «in'emprima abitaziun» e perdess blera valur.

La zona da planisaziun è ina decisiun a la svelta. Jau avess preferì dad approvar ina lescha da promoziun per lieu abitabel per indigens.
Autur: Markus Testa impressari d'immobiglias, Schlarigna

La suprastanza communala da Schlarigna ha midà la tractanda dad approvar la nova lescha en ina infurmaziun. La lescha da promoziun per stgaffir lieu abitabel per indigens prevesess pliras mesiras che la vischnanca avess pudì instradar. Avant che approvar quella lescha, duai la populaziun dentant s’engaschar en furma d’ina exposiziun da cooperaziun (Mitwirkungsauflage), uschia il president communal da Schlarigna, Christian Brantschen. Previs saja che la lescha vegnia l'atun avant radunanza communala.

Far dretg a tuts n’è betg pussibel. Cun questa mesira arrivain nus da trair il frain da maun, almain per ils proxims dus onns.
Autur: Christian Brantschen president communal da Schlarigna

Christian Brantschen ha dentant suttastritgà che la vischnanca s'engaschia gia dapi onns per la promoziun dad abitaziuns per indigens. Uschia existan en l'Engiadin'Ota unicamain a Schlarigna duas zonas d'abitar ch'èn explicitamain be per indigens. Ultra da quai saja la vischnanca participada en ina maniera u l'autra en passa 220 abitaziuns occupadas da glieud indigena.

Sala plaina a la radunanza communala da Schlarigna.
Legenda: Sala plaina a la radunanza communala da Schlarigna. RTR, Anna Caprez

La radunanza communala ha tranter auter approvà il rendaquint 2021 da la vischnanca da Schlarigna. Quel serra cun in plus da 1,69 milliuns francs. Ultra da quai han ils preschents en sala ditg Gea ad in credit da 2,5 milliuns francs per investir en la rait da fibra da vaider. Quest project che vegn realisà ensemen cun la vischnanca da San Murezzan e «San Murezzan Energia», duess pussibilitar ina colliaziun svelta d'internet per radund 2'700 abitaziuns a Schlarigna per l'atun 2026.

RTR novitads 06:00

Artitgels legids il pli savens