Siglir tar il cuntegn

Decisiuns communalas Vischnancas revedan, investeschan ed elegian

Era sin nivel communal datti ils 9 da favrer differentas decisiuns – tranter auter elecziuns d'autoritads communalas e diversas dumondas da credit. Qua la survista.

Arosa

Il suveran dad Arosa decida avart la nova ovra idraulica Pradapunt – quai ensemen cun il consorzi d'Axpo, Arosa Energia ed IBC Cuira. L'ovra Pradapunt duai nizzegiar l'aua da l'ovra Litzirüti gia existenta. Uschia po la vischnanca trair a niz dapli dal potenzial da l'aua da la Plessur, ed era reducir la gronda differenza da las quantitads d'aua per l'ambient. Il medem mument decida il suveran era d'in reglament per proteger la Plessur tranter Litzirüti e Pradapunt. Las lavurs duain cumenzar il 2028 e l'ovra producir energia a partir dal 2030. La concessiun duai vegnir surdada per 80 onns.

Cuira

La citad da Cuira vul crear la basa giuridica en la planisaziun per pudair bajegiar ina segunda ovra d'energia da vent en l'areal Oldis. Midadas èn previdas en la lescha da bajegiar a Haldenstein, en il plan da zonas ed en il plan general da furmaziun. Per suenter bajegiar ina segunda roda da vent dovri l'emprim anc la lubientscha per bajegiar ordaifer la zona da bajegiar.

Panaduz

Il suveran da Panaduz decida davart la concessiun per las Ovras electricas Pintrun SA.

Tavau

La vischnanca da Tavau ha da votar davart duas revisiuns da la planisaziun locala. Questas èn necessarias per realisar dus differents projects. L'ina è la plazza da golf che duai vegnir engrondida ed uschia cuntanscher standards internaziunals. Per quai intent èsi previs da l'engrondir per 7000 m². Per realisar quai èsi necessari da runcar radund 5700 m² dal guaud che duai però vegnir cumpensà realmain. Ils custs dal project porta il Club da golf da Tavau.

La segunda midada da la planisaziun locala è necessaria per in nov quartier d'abitar sin l'areal Valbella. Previdas èn là 150 abitaziuns – radund 100 da questas abitaziuns affittadas e cun cundiziuns favuraivlas. La planisaziun duai succeder da la vischnanca e la HRS Real Estate SA.

Domat

Il suveran da Domat decida d'introducir il dretg da votar ed eleger sin nivel communal era per esters ed estras cun permissiun da domicil (permissiun C). Tenor il messadi communal muntassia quai actualmain che Domat avess 878 votantas e votants dapli – quai che muntassia 15% da la populaziun cun dretg da votar ed eleger. Tenor ils aderents promovessia quai l'integraziun ed identificaziun en la vischnanca. Tenor ils contrahents fissia la participaziun politica era pussaivla cun la procedura da natiralisaziun – cun dumandar il dretg da burgais.

En il Grischun han fin il 2025 30 da las da las 100 vischnancas gia approvà quest dretg sin nivel communal – duas l'han però refusà. Era il cussegl communal da Domat propona era da refusar il project.

Flem

Il suveran da Flem ha sin maisa quatter fatschentas communalas:

  • La revisiun parziala da la planisaziun locala en il sectur abitadis: La revisiun actuala cuntegna mesiras per pussibilitar dapli spazi d'abitar per indigens e persunal da firmas. Cumpareglià cun la varianta refusada l'onn passà, è la surfatscha da mobilisar reducida per 30% e na tanghescha nagins ierts e clavads pli.
  • Cumpra da l'ustaria a Bargis: La vischnanca vul cumprar il «Berghaus Bargis» per 1'930'000 milliuns francs. Il manaschi da l'ustaria cun pensiun na surpiglia però betg la vischnanca, mabain èsi previs da la dar a fit per garantir la purschida turistica. Ultra da quai vul la vischnanca optimar l'infrastructura per passlunghistas e viandants cun integrar gardarobas, fittanza da skis e tualettas publicas en il bajetg.
  • Cumpra da la parcella 784 (Burkhardt): La vischnanca vul cumprar la parcella 784 (Burkhardt) per 4'074'300 francs (1350 francs/m²). La parcella ha ina surfatscha da 3018 m² a Flem Vitg. Quai cun la finamira da realisar fin a 45 abitaziuns pajablas per indigens e novs abitants. La vischnanca planisescha da dar vinavant il terren en dretg da bajegiar ad investurs interessads. Finanziada vegn l'investiziun cun daners da la taxa da cumpensaziun tenor la lescha per abitaziuns secundaras.
  • Sanaziun dal santeri Flem: Il suveran ha da decider davart il credit da 1'400'000 francs per sanar il santeri da Flem e 540'000 francs per bajegiar in'ascensur per pussibilitar l'access al santeri senza barrieras. Ad ils custs per l'ascensur sa participescha la plaiv evangelica da Flem cun dus terzs, respectivamain 360'000 francs.

Glion

Il suveran ha da decider, schebain cumprar la parcella 485 dal quartier Center staziun (areal Maissen) per 5'650'000 francs, sco quai ch'il parlament propona. L'areal cumpiglia 6329 m² e duai pussibilitar spazi d'abitar, spazi commerzial e spazi public. A lunga vista ha la citad il plan d'al dar en dretg da bajegiar ad investurs. Ils custs annuals dal capital ester duain vegnir cuvrids tras entradas da locaziun e suenter cun las entradas dal dretg da bajegiar.

Malans

A Malans datti elecziuns. Il suveran ha dad eleger il presidi, la suprastanza communala e la cumissiun da gestiun. Per il presidi candidescha il president actual Christoph Caprez. En la suprastanza candidescha Gian Carlo Caviezel per il sez vacant sper ils surpastants actuals Paola Giovanoli Calcagno, Armin Kohler e Barbara Meier.

San Murezzan

Il suveran da San Murezzan decida davart in credit da 13,1 milliuns francs per realisar abitaziuns pajablas per indigens. L'idea da la vischnanca è da far 19 abitaziuns da 1 ½ enfin 4 ½ stanzas en il sid da l'areal Signal. La purschida fiss pronta la fin da l'onn 2026. Il cussegl da communal recumonda unanimamain d'approvar la missiva.

Sumvitg

La vischnanca da Sumvitg vul sanar la chasa da scola Rabius e dumonda per quai in credit da 3'755'000 francs persuenter. Tranter auter vai per allontanar restanzas da radon, remplazzar il stgaudament d'ieli cun in stgaudament geotermic, installar in cundriz fotovoltaic, modernisar ils cundrizs electrics e sanitars, e sanar fassada, tetgs e plazza da termagls.

Trun

Il suveran da Trun decida, schebain spendrar il Campadi Ogna a Trun ch'è en pitgira finanziala. La svieuta dal campadi ha bain pudì vegnir augmentada. Però tenor il messadi da la vischnanca mo uschè lunsch per pajar ils custs resultants. La liquiditad è entant però betg grond'avunda per ademplir las obligaziuns fixadas, sco per exempel d'augmentar successivamain la cumpart vid l'amortisaziun dal credit communal.

Suenter in'analisa proponan suprastanza e cussegl communal da Trun da surpigliar las immobiglias e scuntrar il daivet. Quai munta che la vischnanca surpiglia las immobiglias en la valita da radund 3 milliuns francs e scuntra persuenter ils daivets da 2'229'250 francs. La Campadi Trun SA resta maina vinavant il campadi e resta sco affittadra en ils bajetgs. La Campadi Trun SA tutga per 86% a la vischnanca e per 14% a Trun Turissem.

RTR votaziuns 2025

Artitgels legids il pli savens