Stan mesemna saira han deputadas e deputads dal Cussegl grond gia debattà radund desch uras davart il Green Deal. Aifer quest temp èn er gia insaquantas decisiuns crudadas: per exempel duain indrizs solars sin tetgs e fatschadas vegnir subvenziunads. Quai capita gia oz – da nov duain dentant er profitar indrizs solars che produceschan dapli energia che quai ch’il bajetg dovra. Uschia che l’electricitad supplementara po vegnir spisgentada en la rait.
Sustegn per questa part dal Green Deal hai cunzunt dà da la PS, da la Verda e d’ina part da la PLD. Da tschella part da la PLD e cunzunt er da la PPS hai dà critica per questas subvenziuns; ina surproducziun d’electricitad mainia a problems per la stabilitad da la rait. Er sajan ils pretschs la primavaira, la stad e l'atun negativs sin la fiera d’energia. Tenor il cusseglier guvernativ responsabel Jon Domenic Parolini vegni en l'avegnir dentant duvrà adina dapli electricitad – er durant ils mais da stad, per exempel per climatisar bajetgs.
Sustegn per indrizs da chargiar
In’ulteriura decisiun ch’è gia crudada è, ch’i duai en l'avegnir dar subvenziuns per indrizs da chargiar autos electrics en chasas da pliras famiglias – quai fin il 2030. E fin il 2035 duain indrizs per autos electrics ch’han la funcziun per chargiar bidirecziunal vegnir subvenziunads. Vul dir che l’auto po arcunar energia ed uschia servir sco battaria per la chasa. Cura ch'i fa da basegn po l’auto lura dar enavos l’energia a la chasa. Quai è vegnì decis sin proposta dals verd-liberals.
I vegn discutà e discutà
Sch'i va per ina milliarda francs datti discussiuns en il Cussegl grond. Dapi mardi suentermezdi è il parlament grischun vi da discutar e debattar la segund'etappa dal Green Deal. Tranter auter hai num examinar e discutar ils detagls dal messadi da betg main che 142 paginas.
Qua entginas impressiuns or da la sala dal Cussegl grond:
La debatta ha cumenzà
Il Cussegl grond ha cumenzà il mardi suentermezdi cun la debatta per la segunda etappa dal Green Deal. La gronda part da las deputadas e dals deputads è dal medem avis: I dovra dapli daners e mesiras per cumbatter la midada dal clima, er en il chantun Grischun. Concret vai per, tut en tut, ina milliarda francs per ils proxims 25 onns. 200 milliuns ord l’atgna facultad. Il rest duess vegnir da la Confederaziun, da la Banca naziunala svizra – ed è ina cumpart da la taxa da traffic da camiuns. Vuschs criticas hai dà oravant tut da la PPS. Spezialmain la summa che duess vegnir investada saja memia auta, han plirs deputads ditg en lur votums.
Per tge vai exact
Ina milliarda francs per sa deliberar dad energias fossilas e per reducir las emissiuns da CO2. Il Cussegl grond discutescha quest'emna davart in project da generaziuns.
Il Green Deal stat sur tut quest'emna
Netto nulla – pia ina bilantscha da clima neutrala fin la fin dal 2050. Par contribuir a questa finamira ha il Grischun lantschà il Green Deal. L'emprima etappa dal program che sustegn projects a favur dal clima va a fin la fin 2025.
E quest'emna decida il parlament grischun davart la segunda ed anc bler pli gronda etappa. Questa giada vai per ina milliarda francs e per in dals pli gronds pachets d’impuls ch'i ha fin uss dà en il chantun Grischun. La finamira è da promover a partir dal 2026 anc pli fitg mesiras a favur dal clima. Nov vul la regenza grischuna, tranter auter, promover infrastructuras per chargiar autos electrics u extender il sustegn per implants fotovoltaics. Ed en l'agricultura datti, per exempel, sustegn finanzial per purs che reduceschan emissiuns sco metan.
Tut ils detagls davart la segunda etappa dal Green Deal en il Grischun chattais qua.
Intgins exempels da mesiras en il Green Deal
-
Bild 1 von 4. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 4. *cuntinuar cun il program da promoziun per sanaziuns da bajetgs privats, da fatschentas e vischnancas (isolaziun, stgaudament, tecnica da chasa) / *cussegliaziun e sensibilisaziun sco enfin qua p. ex. cussegliaziuns individualas euv. / *promoziun d'indrizs solars sin bajetgs. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 4. *contribuziuns per novas tecnologias per reducir ils gas da serra / *promoziun d'idrogen e carburants sintetics. Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 4. *contribuziuns per indrizs da chargiar autos electrics en chasas da pliras famiglias e sin parcadis publics / *sustegn per la midada sin vehichels electrics en il traffic public e da rauba / *contribuziuns per eruir potenzial da reducir gas da serra e per plans da mesiras co cuntanscher netto-nulla CO2 en vischnancas e fatschentas. Bildquelle: RTR.
Tge che fatschenta er anc in zic
Sper il Green Deal sa fatschenta il Cussegl grond ils proxims dis er anc cun la revisiun da la lescha davart il dretgs politics. Aifer questa revisiun vul il Cussegl grond midar il cedels d'eleger. Fin uss stuevan electuras ed electurs scriver si l'entir num da la persuna che duai vegnir elegida, en il futur duain electuras ed electurs mo pli stuair far ina crusch sper il num gia prestampà. Sper quai vul la revisiun er che la nova dertgira superiura daventa suletta instanza da recurs per recurs en connex cun las elecziuns dal Cussegl grond, actualmain è il Cussegl grond sez l'emprima instanza e la dretgira la segunda. Cun grondas discussiuns n'èsi betg da quintar cunquai che la cumissiun ch'ha preparà la fatschenta è perina. Sch'il Cussegl grond avess dad esser sperts, lura ha el anc da lavurar giu enqual dumonda ed incumbensa, sch'il temp na tanscha betg sa stauschan quellas sin la sessiun dal zercladur. E sco adina datti la bun'ura dal terz di da la sessiun er anc l'ura da dumondas nua che deputadas e deputads pon far dumondas a la regenza.