Dretg da locaziun - Nagina midada da l'agen basegn

Las vuschs dals 26 chantuns èn dumbradas. Ils resultats mussan in cler Na. Be 46,2% da las Svizras e dals Svizzers han ditg Gea e 53,8% Na a la midada dal dretg da locaziun pertutgant l'agen basegn. Genevra ha gì il pli cler resultat cun ina cumpart da bunamain 68% Na. Uschia na vegnan las reglas per l'agen basegn betg adattadas en il dretg da locaziun. Sa participads a la votaziun èn radund 45% da las votantas e dals votants.

En egl dattan il foss dal rösti ed er il foss tranter citad e champagna: Ils chantuns da la Svizra romanda sco era las citads grondas – er en la Svizra tudestga – han refusà novas reglas da locaziun. En ils chantuns rurals hai dà per gronda part in Gea.

Reacziuns sin il Na

Tenor il minister d'economia Guy Parmelin mussan ils dus Na als projects da dretg da locaziun ch'i dovria soluziuns equilibradas. Avant che novs projects duain vegnir tractads, stoppian ils interess da locataris e locaturs vegnir sondads. I dovria cumpromiss. La populaziun na saja betg stada persvadida da las soluziuns ch'il parlament haja elavurà per la sutlocaziun e per l'agen basegn, ha Parmelin ditg avant las medias a Berna. Ils projects hajan or da vista da la maioritad rinforzà il dischequiliber tranter locataris e locaturs. Ultra da quai na sajan blers betg stads pertscherts daco ch'i dovria las novas reglas, ha el aschuntà.

L'Associaziun da locataris scriva che cun refusar las novas reglas per la sutlocaziun saja la via libra per schliaziuns «vairas ed effizientas». Durant la campagna hajan ils aderents sincerà ch'els veglian stgatschar las sutlocaziuns problematicas, repetitivas e durablas sur plattafurmas da reservaziun sco per exempel Airbnb. L'associaziun da locataris e locatarias envida ussa tut las acturas e tut ils acturs da collavurar a moda constructiva tar soluziuns sin plaun communal, chantunal e federal che obligheschan tut ils participants. Las Svizras ed ils Svizzers n'hajan vulì naginas reducziuns tar la protecziun dals locataris.

L'Uniun svizra d'artisanadi e mastergn deplorescha ch'ils dus projects da locaziun èn vegnids refusads. Ins haja manchentà la schanza da zavrar ils custs da regulaziun nunnecessaris en il dretg da locaziun. Il project da sutlocaziun avess rinforzà il dretg da proprietad e restabiliss l'equiliber tranter ils dretgs dal locatari e dal locatur, scriva l'Uniun svizra d'artisanadi e mastergn en ina communicaziun la dumengia. Il project da schluccar las premissas per far valair l'agen diever avessian deliberà ils proprietaris ed ils locaturs da custs da regulaziun nunnecessaris, hai gì num vinavant.

Il Na als dus projects davart il dretg da locaziun na schlia nagins problems, uschia reagescha l’Associaziun svizra da proprietaris da chasas (HEV) sin sia sconfitta da dumengia. Locataris, locaturs e sutfittadaris avessan profità d’ina meglieraziun da la segirezza giuridica. Ils problems cun abus na vegnian er en il futur betg schliads. La midada da lescha en connex cun la sutlocaziun avessi augmentà la transparenza ed uschia contribuì a la protecziun da la sutlocaziun, vegn il president da l'associaziun, il cusseglier naziunal da la PPS, Gregor Rutz, cità en ina communicaziun.

Grischun cun cler Gea per las novas reglas d'agen basegn

Las votantas ed ils votants dal Grischun sustegnan cleramain la fatschenta da la disditga pervia d'in agen basegn – quai cun ina cumpart da 54,97% da las vuschs. La participaziun a la votaziun è stada tar bun 40%.

Il pli cler è il resultat hai dà a Buseno. En la vischnanca en la regiun Moesa han passa 86% dals votants e da las votantas ditg Gea. Cuntraria è la situaziun a Valsot en Engiadina Bassa nua che bunamain 60% da la populaziun ha ditg Na.

Per tge vai?

Per l'agen basegn valan oz premissas severas. Disdir in contract pon proprietarias e proprietaris be sche l'agen basegn è urgent. Igl è però difficil da cumprovar l'urgenza da l'agen basegn. Entras quai poi dar lungas proceduras legalas quai che retardescha da pudair nizzegiar las atgnas localitads.

Reglas pli luccas en trais cas

1. Cumpra d'ina immobiglia: Sch'insatgi cumpra in'immobiglia e dovra sez las localitads dastga quel disdir il contract a locataris existents. Per abitaziuns vala qua in termin da disditga da trais mais e per localitads da fatschenta sis mais.
2. Suenter ina dispita giuridica tranter proprietarias e locataris: Savens giaudan las locatarias u ils locataris suenter in tal cas ina protecziun cunter la disditga. Sche las proprietarias u ils proprietarias dovran sez las localitads pon ellas far valair l'agen basegn, malgrà la protecziun cunter la disditga.
3. Disditga betg supportabla: Sche locatarias u locataris argumenteschan che la disditga sin il termin na saja betg supportabla sto in post da mediaziun (ed en segunda instanza ina dretgira) considerar ils giavischs dals locataris e dals proprietaris. Sch'il proprietari vul en quest cas da direzza utilisar sez sia immobiglia sto il post da mediaziun/dretgira resguardar l'agen basegn.