Trais meters per di ruschna l’uschenumnada insla actualmain a val. Ed anc adina na pon ins betg dir tge che vegn a schabegiar, sch'i dat ina bova gronda, pliras pitschnas u sche tut vegn engiu plaunsieu. Per la populaziun che ha avant in mais bandunà Brinzauls ina situaziun stressanta. Vegn vitiers che dumondas essenzialas quai che pertutga in'eventuala indemnisaziun dals donn n’èn anc betg respundidas. Quai conferma la cussegliera naziunala liberaldemocratica Anna Giacometti.
Ils bajetgs, quels sajan segirads obligatoricamain tar l’Assicuranza d’edifizis dal Grischun. Ed era las mobiglias ed il possess en ed enturn chasa possia tgi che veglia segirar. Tar il terren na saja quai dentant betg uschia.
Sch'ina bova destruescha mes terren lura perda quest terren dad ina secunda sin l’autra tut la valita. E perquai ch’il terren n’è betg segirà na vegn jau sco possessura betg indemnisada.
Quai na pertutga betg mo terren da bajegiar mabain era terren agricul, agiunta Giacometti. Sco anteriura presidenta communala da la Bregaglia ha ella experientscha en quellas dumondas. Tar la bova a Bondo hajan els gì gist quests problems. Las chasas eran segiradas e blers hajan era laschà segirar lur possess. Per il terren n’hai dentant dà nagut. Ils da Bondo hajan dentant gì cletg en il discletg ed hajan chattà ina soluziun pragmatica.
«Nus avain dumandà in credit da pli ch'in mez milliun francs avant la radunanza communala savend che tar la reconstrucziun dals rempars da protecziun cunter auas grondas vegnia a dar subvenziuns da la Confederaziun, quai pervia da l’Ordinaziun davart la correcziun dals curs d'aua. Las lavurs vegnan fatgas actualmain e la vischnanca survegn uschia enavos ina part dals daners.»
Brinzauls betg da cumparegliar cun Bondo
A Brinzauls è la situaziun dentant in'autra. Là vala la lescha federala da guaud. L'ordinaziun correspundenta prevesa bain ch'ins possia dischlocar bajetgs ed indrizs periclitads en zonas segiras. Responsabels per la realisaziun sajan dentant ils chantuns e las vischnancas. Tenor l'administraziun federala stoppian lez procurar per terren segir, per exempel cun crear novas parcellas. Quai na saja, sco quai che l’exempel da Brinzauls mussia, betg adina pussaivel, di Anna Giacometti.
I n’exista betg dapertut avunda terren da bajegiar u terren ch’ins pudess enzonar per pudair dischlocar quellas persunas. Ed i va era per terren agricul. Sche quel vegn destruì è l’existenza dals purs periclitada.
Il Cussegl federal stoppia ussa surprender dapli responsabladad. En sia interpellaziun vul Anna Giacometti perquai savair dad el tranter auter sch'i dess ina pussaivladad da sustegnair ils possessurs da terren. Il meglier fiss ina schliaziun sco a Bondo nua ch'il sustegn finanzial ha pudì vegnir dà via l'ordinaziun davart la correcziun dals curs d'aua. I dovri ussa squitsch politic ès ella persvasa. Il tema vegni a fatschentar adina pli fitg ils chantuns ed las vischnancas.
Il Cussegl federal ha ussa temp da dar resposta enfin il settember. Tut tenor vegni ella lura a prender ulteriuras mesiras per dar schlantsch a la chaussa, empermetta Anna Giacometti.
