Tge è la buna indemnisaziun per laschar bajegiar gronds implants solars en las muntognas? Quant pon las vischnancas dumandar per ch'ellas na dattan betg il terren per in pretsch memia bunmartgà? Cunquai che l'offensiva solara è insatge nov, èsi era grev da giuditgar tge ch'è ina buna indemnisaziun. La responsabladad da vegnir d'accord cun las producentas d'electricitad giascha tar las vischnancas, tge ch'è per lezzas ina sfida. Andy Kollegger, expert d'energia e president da la Cuminanza d'interess da las vischnancas concessiunarias grischunas, manegia ch'ins possia far cumparaziuns cun ils tschains d'aua.
La resursa sulegl vegn indemnisada cun in rap per kWh, tge che fiss in tariffa legitima per entschaiver.
Sche l'indemnisaziun per l'energia idraulica munta 1 rap per ura kilowatt, alura possian ins entschaiver cun in rap tar l'energia solara. Ma da mo prender sco basa dal tschains la producziun d'electricitad per l'indemnisaziun na fiss betg nizzegià tut las pussaivladads che las vischnancas han. Andy Kollegger propona uschia trais puncts ch'el resguardass cumulativ sch'el avess da contractar cun las investituras:
- In daner sin la producziun, per exempel il «rap solar» per ura kilowatt.
- In tschains dal dretg da construcziun. Ina pussaivladad fiss da pratitgar pretschs sco tar ils dretgs da passar cun conducts.
- Ina participaziun da la vischnanca vi dal gudogn e vi dal chapital d'aczias, tge che munta dentant er ina ristga. Per pudair avair ina tscherta paisa, fiss ina minoritad da bloccada inditgada, tge che munta 30% dal chapital d'aczias.
Bain che las vischnancas pertutgadas han per part discutà ensemen davart las indemnisaziun, n'han ellas betg fatg quai da furma organisada. Il «Solarexpress» è sco il pled inditgescha fitg svelts, ubain las vischnancas memia plaunas per s'accordar davart ils pretschs. In barat tranter las vischnancas avess fatg senn, uschia Andy Kollegger, uschia sco tar las vischnancas concessiunarias tar l'energia idraulica. Forsa vegnia en il futur a dar ina gruppa d'interess per l'energia solara. Ussa contracteschan las vischnancas mintgina da sia vart cun diversas investituras e producentas d'energia.
Negoziaziuns tenor il martgà liber
Cura che la politica federala ha decidì davart la lescha d'energia e mess en moviment il «Solarexpress» n'ha ella betg dà sin via ina basa legala, u cundiziuns da basa ubain in mussavia co reglar las indemnisaziuns per il terren surbajegià. Las contractivas cun las producentas d'electricitad sa basan sin il martgà liber. L'Axpo che projectescha per il mument quatter gronds implants solars en Surselva lavuria da principi cun in pretsch fix tenor surfatscha, uschia Oliver Hugi, il responsabel per l'energia solara en Svizra tar l'AXPO. Ins paja radund 70 raps per il meter quadrat. Ina indemnisaziun tenor producziun dad uras kilowat na saja betg la regla. Ma l'excepziun conferma la regla, sch'ins dat in sguard sin plirs projects en la Surselva:
- Ovra solara Alp Rueun, vischnanca da Glion: 1,20 raps/kWh l'enviern e 0,20 raps/kWh la stad cun pretsch fix annual da 0,30 raps/kWh l'enviern e 0,05 raps/kWh la stad.
- Ovra solara Alp Schnaus, vischnanca da Glion: 0,8 francs/m2 e participaziun al gudogn da 10%.
- Ovra solara Magriel, vischnanca da Mustér: 1,25 francs/m2, tar in EBIT negativ 0,5 francs/m2 e participaziun al gudogn da 10%, sco era pussaivladad da sa participar a la societad acziunaria cun maximal 10% dal chapital total.
Sco Andy Kollegger aveva confermà n'èn las producentas d'electricitad betg inclinadas da conceder ina auta participaziun al chapital d'aczias a las vischnancas.
Sch'insatge na funcziuna betg vai spert per fitg blers daners.
La ristga che la societad sto vegnir sanada tar in andament negativ da las fatschentas saja fitg gronda, uschia Oliver Hugi. Quai era sche la Confederaziun surpiglia enfin 60% da las investiziuns sche l'ovra va vid la rait.
Auter che pli baud tar las societads da las ovras idraulicas è il domicil da las societad d'aczias en las vischnancas da domicil, uschia che quella societad paja en il futur taglia, sche la fatschenta marscha bain.
