Siglir tar il cuntegn

Integrar l'Ospital Samedan? Silvaplauna di Na a l'integraziun en l'Ospital chantunal

Las vischnancas da l'Engiadin'Ota decidan las proximas emnas co ch'i duai ir vinavant cun l'ospital a Samedan. Duai el vegnir integrà en l'Ospital chantunal u betg? Qua datti ina survista per tge ch'i va, decisiuns ed opiniuns. L'artitgel vegn actualisà cuntinuadamain cun las decisiuns.

Resumà curt: Pertge vai insumma?

Avrir la box Serrar la box

L'ospital regiunal a Samedan ha difficultads finanzialas – sco blers auters ospitals er. Il cussegl da fundaziun da la fundaziun Provediment da sanadad Engiadin'Ota è sa decis unanimamain per la varianta d'integrar l'Ospital da l'Engiadin'Ota en l'Ospital chantunal dal Grischun.

Questa primavaira decidan las votantas ed ils votants da las vischnancas da l'Engiadin'Ota definitivamain a la radunanza communala u a l'urna davart l'integraziun da l'ospital Samedan en l'ospital chantunal da Cuira. Per far il pass d'integraziun, dovri in Gea da tut las 11 vischnancas.

Dapli detagls datti giusut.

Silvaplauna di Na a l'integraziun en l'Ospital chantunal

Cun 71 cunter 24 vuschs ha la radunanza communala da Silvaplauna da gievgia saira ditg cleramain Na a l'integraziun da l'ospital regiunal a Samedan en l'Ospital chantunal a Cuira.

S-Chanf è cunter l'integraziun en l'Ospital chantunal

La radunanza communala da S-chanf ha decis mesemna saira en ina votaziun consultativa cun 44 cunter 22 vuschs da dir Na al project d’integrar l’ospital regiunal a Samedan en l’Ospital chantunal a Cuira. Quai ha ditg il president communal Riet Campell envers RTR. Definitivamain decida il suveran da S-chanf ils 28 d'avrigl a l'urna en chaussa.

Puntraschina cun cler Gea a l'integraziun en l'Ospital chantunal

La vischnanca da Puntraschigna sustegna l'integraziun da l'ospital da Samedan en l'Ospital chantunal a Cuira. En ina decisiun consultativa ha la radunanza communala ditg Gea al project davart il futur da l'ospital regiunal, quai cun 153 encunter 32 vuschs. Definitivamain decida il suveran però ils 18 da matg a l'urna.

Suenter Na da La Punt Chamues-ch – cler Gea da San Murezzan

La populaziun da San Murezzan sustegn ils plans d'integrar l'ospital regiunal Samedan en l'Ospital chantunal a Cuira cun 63% da las vuschs – quai suenter che La Punt Chamues-ch aveva, sco emprima vischnanca, ditg Na. Las ulteriuras 9 vischnancas decidan las proximas emnas en chaussa.

Approvà han ils votants e las votantas da San Murezzan era duas ulteriuras dumondas: per l'ina la contribuziun annuala dad 1,6 milliuns per ils onns 2026 enfin 2030 a la fundaziun Provediment da sanadad Engiadin'Ota. I va per custs administrativs e per l'infrastructura. Per l'autra vegn prolungada la cunvegna da prestaziun cun la Spitex ed il post da cussegliaziun vegliadetgna e sanadad.

Provediment da sanadad vul persvader las vischnancas restantas

Avrir la box Serrar la box

2 da 9 vischnancas han fin uss prendì ina decisiun davart l'integraziun da l'ospital regiunal Samedan – 1x Na ed 1x Gea hai dà fin uss. En ina communicaziun explitga la fundaziun Provediment da sanadad da l'Engiadin'Ota (SGO) uss l'impurtanza dal project d'integraziun.

Daco è l'integraziun impurtanta?

L'integraziun da l'ospital Samedan en l'Ospital chantunal a Cuira saja la suletta schliaziun. Ina collavuraziun cun la Clinica Gut a San Murezzan saja era sulettamain realisabla cun l'integraziun.

Tge schabegia sche pliras vischnancas din Na?

Sche l'integraziun vegn refusada restian ils problems da structura che sajan gravants, scriva la fundaziun. Manar l'ospital regiunal Samedan a moda independenta na fetschia tenor il chantun nagin senn – betg finanzialmain ed era betg per la qualitad dal provediment en la regiun.

Co vai uss vinavant per il SGO?

La decisiun finala restia tar las vischnancas da l'Engiadin'Ota. Tenor la SGO stoppian ins spetgar e guardar tge ch'èn la finala ils resultats per pudair planisar vinavant. Fin la fin da l'onn dovria ina nova cunvegna da prestaziun, ensemen cun in plan da las finanzas – che tut las vischnancas approvian.

La Punt Chamues-ch teman da perder qualitad: e di Na

La vischnanca da La Punt Chamues-ch ha sco emprima vischnanca decidì cunter l’integraziun da l'ospital Samedan en l’Ospital chantunal, quai cun 45 vuschs Na cunter 36 Gea e 4 abstenziuns. Oravant a la decisiun è vegnida manada ina discussiun animada da radund ina ura e mez.

Tenor ils votums ch’en vegnids fatgs durant la radunanza communala teman las votantas ed ils votants preschents oravant tut ina diminuziun marcanta da la qualitad medicinala, plinavant na saja betg vegnida analisada fundadamain ina collavuraziun tranter la Clinica Gut a San Murezzan e l’ospital a Samedan.

Menschen bei einer Präsentation in einem Konferenzraum.
Legenda: Votantas e votants da La Punt Chamues-ch durant la radunanza communala. RTR

Radunanza communala da Samedan di entant Na

La radunanza communala da Samedan è la gievgia saira s’exprimida cun 139 a 70 vuschs cunter quest'integraziun en l'ospital chantunal. L’ospital a Samedan duaja restar independent. Dentant cunquai che las obligaziuns finanzialas da la vischnanca Samedan surpassan 3 milliuns francs tar in’integraziun, dovri ina votaziun a l’urna. Quella è ils 18 da matg. Da tractar la fatschenta en la radunanza communala ha perquai be gì in caracter predeliberant.

Tge munta quella decisiun da Samedan?

Avrir la box Serrar la box

Trais dumondas a Flurin Juon, redactur da RTR en Engiadina.

La radunanza communala da Samedan è cunter ina fusiun dals ospitals Samedan e Cuira. Tge munta quella decisiun?

Flurin Juon: La decisiun era be ina decisiun consultativa. Definitivamain decida la glieud pir ils 18 da matg a l’urna. Cun quai ch’i va per ina summa pli gronda, sto quella decisiun crudar a l’urna. La decisiun da la radunanza communala ha il pli da tut ina funcziun da signal.

Era quella decisiun ina surpraisa?

A las seras d’infurmaziun hai strusch dà opposiziun cunter la fusiun dals ospitals. Ma sche 200 persunas van a la radunanza communala a Samedan mussa quai ch’il tema occupa la glieud – er perquai che l’ospital è a Samedan e blers collavuraturs e collavuraturas abitan en il vitg. Ed er per il president communal, Gian-Peter Niggli, èra la decisiun ina surpraisa. Tenor el haja pli da far cun la constellaziun da la glieud ch’era preschent gievgia saira.

Co vai vinavant?

Sche questa decisiun consultativa ha in effect, sa vesan ins il proxims temp. Sco emprim decida la radunanza communala da La Punt Chamues-ch davart l’integraziun.

Sche betg tut las vischnancas en Engiadin’Ota acceptan l’integraziun dals dus ospitals, na po quella betg avair lieu. En uschè in cas vuless la SGO visitar la vischnanca per declerar la situaziun e persvader la glieud da votar anc ina giada.

Che la radunanza communala da Samedan è s'exprimida cunter ina fusiun, deplorescha la fundaziun Provediment da sanadad Engiadin'Ota (SGO). Integrar l'ospital regiunal a Samedan en l'ospital chantuna a Cuira e la collavuraziun cun la Clinica Gut a San Murezzan – ch'è colliada cun questa decisiun – saja anc adina la meglra opziun per segirar in provediment da sanadad ch'è era economicamain purtabla. La fundaziun spera che l'opiniun da la populaziun da Samedan vegn a sa midar fin la votaziun a l'urna ils 18 da matg. Tar in Na avess'ins vinavant ils problems structurals perquai che restar independent saja economicamain betg rentabel.

Las vischnancas decidan davart il futur da l'ospital Samedan

Co segirar il provediment da sanadad en l'Engiadin'Ota? Da quai èn ils ultims mais sa fatschentads differentas instituziuns sco la fundaziun Provediment da sanadad Engiadin'Ota (SGO), las vischnancas sco er la populaziun. L'ospital Samedan ha numnadamain, sco blers auters ospitals en Grischun ed en Svizra, difficultads finanzialas. Ils custs èn creschids marcantamain, las entradas èn pli bassas. Quai haja manà ad ina gronda perdita da 5 milliuns francs en il quint annual 2023 da l’Ospital regiunal Samedan, uschia che l'ospital ha l'onn passà duvrà in credit supplementar da 5 milliuns francs da las vischnancas.

Integrar l'ospital Samedan en l'ospital chantunal?

Per betg far tals deficits pli en l'avegnir, èn vegnidas elavuradas quatter variantas per segirar il provediment da sanadad en la regiun.

Il cussegl da fundaziun da la fundaziun Provediment da sanadad Engiadin'Ota è sa decis unanimamain per la varianta d'integrar l'Ospital da l'Engiadin'Ota en l'Ospital chantunal dal Grischun. Questa mesira duai segirar a lunga vista il provediment da sanadad en Engiadin'Ota ed en las regiuns cunfinantas. L'integraziun vegn sustegnida dal departament chantunal da giustia, segirezza e sanadad. La finamira è da meglierar la situaziun finanziala da l'ospital.

Questa primavaira decidan las votantas ed ils votants da las vischnancas da l'Engiadin'Ota definitivamain a la radunanza communala u a l'urna davart l'integraziun da l'ospital Samedan en l'ospital chantunal da Cuira. Per far il pass d'integraziun, dovri in Gea da tut las 11 vischnancas. En cas d'in Na veglian ins tschertgar il discurs e persvader la vischnanca pertutgada per in'ulteriura votaziun, uschia ha ditg Christian Brantschen, il president da la SGO.

Ospitals grischuns en la crisa – Problems ed eventualas schliaziuns

Blers ospitals grischuns han problems finanzials. Plirs facturs chaschunan rusnas en las cassas, uschia che las bleras clinicas ston guardar per dapli funtaunas ed entradas, ubain reducir ils custs. E reducir ils custs va per il solit maun en maun cun reducziun da purschidas e da persunal.

RTR ha analisà la situaziun actuala (23-01-2025) per mussar ils problems ed eventualas schliaziuns.

Or da l'archiv:

RTR novitads 10:00

Artitgels legids il pli savens