Siglir tar il cuntegn

Stadis Unids Donald Trump è en uffizi – cun plans concrets

Donald Trump è uss uffizialmain il 47avel president dals Stadis Unids. El è vegnì saramentà en la chasa avla, ensemen cun ses vicepresident J.D. Vance. En ses pled da saramentaziun ha il nov vegl president annunzià emprimas mesiras concretas.

Dus e mez mais suenter ch'el è vegnì elegì ha lieu a Washington la saramentaziun dal 47avel president american, il republican Donald Trump. Il president democrat Joe Biden surdat quest glindesdi saira suenter quatter onns en uffizi las fatschentas da la regenza a Trump. Igl è in di plain termins e puncts da program. Uschia ha cumenzà il di a Washington D.C. cun in servetsch divin. La gronda ceremonia da la saramentaziun (a las 18:00 temp svizzer) ha gì lieu dadens.

La saramentaziun en maletgs

Suenter avair engirà ha Donald Trump tegnì ses pled uffizial e cumenza cun ils suandants pleds:

Il temp dad aur per l'America cumenza.
Autur: Donald Trump durant ses pled da saramentaziun sco president dals Stadis Unids

Trump empermetta ina «unda da midadas» che vegn ad ir sur ils Stadis Unids e sur tut il mund. En in pled attatgant discurra el da vulair meglierar il pajais. Uschia n'haja la regenza da Joe Biden per exempel betg protegì la populaziun, per exempel durant ils huricans a North Carolina. El vul midar quai. «Dieu ha salvà mai per manar enavos ils Stadis Unids a veglia grondezza e fermezza», di el en ses pled.

Menschengruppe bei offizieller Zeremonie.
Legenda: Keystone

Lura annunzia Donald Trump emprima mesiras concretas, tranter auter las suandantas.

  • El veglia clamar or il stadi d'urgenza tar il cunfin cun il Mexico. Tut ils criminals e las criminalas da l'exteriur duain vegnir repatriads – er cun l'agid da l'armada. El discurra da deportaziun per milliuns da persunas. Curt suenter la saramentaziun è ina app per migrants per far termins tar ils posts da cunfins vegnì serrada.
  • Plinavant vul el far ina fin al «green deal». Trump vul nizzegiar las reservas dad ieli e gas per sbassar ils pretschs d'energia. El vul er extrar da la cunvegna da clima da Paris – sco ch'el ha gia fatg quai durant ses emprim temp d'uffizi.
  • Sia regenza vegnia ad introducir dazis che n'influenzeschan betg ils pretschs per la populaziun. Uschia quinta il 47avel president dals Stadis Unids cun «enormas summas da raps».
  • Il Canal da Panama duai puspè vegnir sut controlla dals Stadis Unids. Actualmain controlleschia la China il canal che passa tranter l'America dal Sid e dal Nord, uschia Trump.
  • Plinavant vul el midar il num dal «Golf da Mexico» sin «Golf da l'America». Ed el veglia «purtar enavant la bandiera americana», uschia per exempel sin il planet mars.
  • En futur duai dar be dus genders en ils Stadis Unids – masculin e feminin.

Gia ordavant avevan ils collegas dad SRF discurrì davart las mesiras cun la politologa tudestga ed experta dals Stadis Unids Sarah Wagner. Ella i ch'ins stoppia cunzunt quintar cun mesiras diras tar la politica da migraziun – in tema da paisa da Trump era gia el cumbat electoral. Plinavant metta ella a lieu tgeninas mesiras ch'èn propi realisticas e tgeninas che Donald Trump dovra plitost per survegnir attenziun.

Joe Biden e Kamala Harris bandunan Washington D.C.

Suenter in pau musica ed il imni naziunal han Joe Biden e Kamala Harris uffizialmain prendì cumià. Avant ha Biden anc concedì amnestia (tud. «begnadigen») a numerusas persunas, tranter auter sia atgna familia, dentant er persunas ch'èn sa mess cleramain cunter Donald Trump. Uschia vul el evitar consequenzas nauscher per quellas persunas. Pli tard s'annunzia Biden anc ina giada en scrit e motivescha a ses aderents da betg dar si. Ins haja tadlà il pled da Trump ed ins vesa ch'i dettia anc bler da far, uschia l'anteriur president.

Il mund gratulescha e crititgescha Donald Trump

Avrir la box Serrar la box

Da tut il mund survegn il nov president dals Stadis Unids, Donald Trump, gratulaziuns. Uschia scriva il primminister da la Canada, Justin Trudeau, ch'ils dus pajais hajan ina ferma relaziun economica. Ins stoppia lavurar ensemen per crear dapliras plazzas da lavur.

Il chancelier tudestg, Olaf Scholz, gratulescha e fa attent ch'ils Stadis Unids sajan in partenari ferm per las relaziuns transatlanticas. Ensemen cun ils 27 pajais da l'Uniun Europeica sajan ins ina communitad ferma. Er la presidenta da la Cumissiun da l'UE, Ursula von der Leyen, di ch'ella sa legra sin la collavuraziun cun Donald Trump.

Il president da l'Ucraina, Wolodimir Selenski, discurra d'in «di da midadas». El spera che Trump realisescha la «politica da pasch atras fermezza» ch'il nov president ha annunzià. Era il president russ, Vladimir Putin, gratulescha a Trump ed annunzia d'esser avert per il dialog davart la pasch en l'Ucraina.

I dat dentant er critica. Uschia crititgescha il secretari general da l'ONU, Antonio Guterres, ch'ils Stadis Unids vulan extrar da la cunvegna da clima da Paris. Ils Stadis Unids avessan da giugar ina rolla principala.

Er il president dal Panama, José Raúl Mulino sa mussa irrità, surtut davart ils plans da Donald Trump da «surpigliar» il Canal da Panama. Quel saja e restia al Panama. Ses pajais haja administrà quella via d'aua cun blera responsabilitad. Il 1999 avevan ils Stadis Unids surdà l'administraziun dal canal a Panama.

La presidenta dal Mexico, Claudia Sheinbaum Pardo, gratulescha a Donald Trump. Ella fa dentant er attent ch'il respect, il dialog e la collavuraziun duain esser impurtants per la relaziun dals dus pajais.

Fertant ch'ils Bidens sa mettan en viadi, entra Donald Trump en il «oval office», nua ch'el suttascriva emprims documents. Tradiziunalmain èn quai documents da nominaziun, memorandums u proclamaziuns, dentant er intgins documents per sias mesiras.

En il decurs dal di inspectescha il nov president cun ses vicepresident differentas unitads dal militar american durant in marsch da parada tar il capitol. A lez suonda la parada dal president che maina tradiziunalmain tranter il capitol ed la chasa alva. Pervi da l'aura fraida ha quella uss dentant era lieu endadens en l'arena da sport a Washington. Il di va a fin cun trais bals da musica e sauts festivs ch'han lieu la saira.

Mesiras da segirtad enormas

Las mesiras da segirezza per la saramentaziun èn enormas: Passa 25'000 policists e schuldads vegnan ad esser en acziun. Bunamain 50 kilometers saivs da protecziun èn vegnidas erigidas en il center da la chapitala Washington. Il Secret Service discurra dal pli grond dispositiv da segirezza per ina saramentaziun en l’istorgia dals Stadis Unids.

Tge influenza ha l'elecziun da Trump per il Grischun?

La politica e l'economia grischuna ha reagì e declaran tge che la reelecziun da Trump pudess muntar per la Svizra u era per il Grischun. Tranter auter partan ils dus politichers grischuns Jon Pult e Roman Hug lur vista envers RTR:

RTR novitads 10:00

Artitgels legids il pli savens