Questas temperaturas n'avess er el betg spetgà, Reto Knutti, climatolog e professer a la Scola politecnica federala da Turitg. In tal eveniment na possian ins strusch descriver. Sch'ins mettia questas temperaturas en il context, vegnia tut anc pli impressiunant: normalmain vegnian records ruts per intgins dieschavels. Las temperaturas actualas han dentant pulverisà ils records – tut tenor staziun da mesiraziun èn quellas 15 fin 20 grads pli autas ch'ils vegls.
Aura nunusitada e midada dal clima
Normalmain è l'Antarctica relativamain isolada dal rest dal mund, geograficamain e meteorologicamain. Tut tenor situaziun datti dentant er sistems d'aura che cuntanschan il plateau antarctic. En quest cas èsi in corridor cun aria chauda ed umida. Quai saja ina constellaziun nunusitada, di Reto Knutti. Fatg saja dentant er, che la midada dal clima gioga ina rolla.
Igl è in simbol per quai che nus observain dapertut; in'augment da situaziuns extremas.
Consequenzas directas per l'Antarctica, il Pol dal Sid, n'hajan questas temperaturas betg. Dentant er en auters lieus saja per il mument fitg chaud. Sulettamain il glatsch da l'Antarctica cuntegn avunda aua per auzar il nivel da la mar per 60 meters. Vul dir: sche be ina pitschna part dal glatsch lieua, er perquai che la temperatura da l'aua vegn pli chauda, lura datti in problem, declera il professer. Bleras citads cun milliuns umans èn numnadamain fitg datiers da la mar.
«Midada dal clima gioga ina rolla»
L'unda da chalira actuala suonda sin in'enviern fraid cun temperaturas extrem bassas. Pia dad in record a l'auter record. Tenor Reto Knutti na dettia nagina correlaziun directa tranter quels eveniments. Tge ch'ins possia però observar è in'augment da tals extrems, sco per exempel periodas da sitgira u ferms urizis. Quels stettian en connex cun la midada dal clima e quest svilup vegnia er a dar en il futur. Ord quest motiv stoppian ins er quintar cun in'augment da tals extrems, er tals ch'ins na possia anc gnanc imaginar.
