Siglir tar il cuntegn
video
KFOR: Tge fa noss'armada en il Cosovo?
Or da Clic dals 24.10.2024.
laschar ir. Durada: 26 minutas 24 Secundas.

Schuldada svizra en il Balcan KFOR: Tge fa noss'armada en il Cosovo?

Dapi 25 onns guarda la KFOR sin incumbensa da la NATO per pasch e stabilitad en la regiun dal Cosovo. Quai era cun l’agid da la Swisscoy da l’armada Svizra. Dentant tge fa schuldada Svizra là? E pertge vulan ins insumma far il servetsch là? Per la nova reportascha da Clic è il reporter Gian-Marco Maissen ì a visitar la KFOR en il Cosovo.

audio
Clic: Schuldada svizra sustegna la KFOR
ord Actualitad dals 24.10.2024. Maletg: Keystone
laschar ir. Durada: 4 minutas 32 Secundas.

Entant che noss reporter Gian-Marco è cuntent dad esser lunsch davent da tut ils conflicts e da las guerras actualas, è in da ses megliers amis, Lars, decidì da vulair ir per l’armada Svizra en il Cosovo. Quai en furma d’in servetsch per la Swisscoy e la KFOR. Gian-Marco è sa mess a la tschertga da raschuns e motivaziuns per tals servetschs.

Soldat Lars, im Dienst für die KFOR
Legenda: Lars, in dals schuldads dal 50avel contingent da la Swisscoy. RTR

La missiun da pasch KFOR

KFOR, quai signifitga Kosovo FORces. Pia las forzas dal Cosovo. Armadas da radund 30 pajais da la NATO èn dapi 25 onns en acziun en la regiun dal Cosovo. Era sche la KFOR guarda, che la Serbia n'entria betg en il Cosovo, valan lur truppas sco neutralas. Era la Swisscoy, la part Svizra da la KFOR, fa part da questa truppa cun radund 215 persunas en il Cosovo. En il 50avel contingent, ch'è stà da l’avrigl enfin l'october da quest onn per sis mais en servetsch, èn stads quatter rumantschs da la partida. Dus dad els – Lars ed Peder Andri – avain nus pudì visitar.

Peder Andri steht vor dem Staffbuilding im Hauptcamp der KFOR
Legenda: Peder Andri en il camp principal a Pristina. RTR

Cosovo: Da la provinza serba al stadi autonom

Avant 25 onns avess’ ins anc discurrì da la provinza autonoma serba Cosovo. Là fascheva la regiun dal Cosovo numnadamain anc part a la Serbia. Entant renconuscha la Svizra il Cosovo sco agen pajais independent. Dentant na fan quai anc ditg betg tut ils stadis. Pir 115 da 193 pajais da las Naziuns unidas acceptan l’independenza dal Cosovo. La Serbia sco adversari en la guerra dal Cosovo tutga naturalmain tar in da quels pajais che na vul fin oz betg acceptar il pajais cosovar.

In stadi – duas etnias

Il conflict è naschì or da la situaziun che la regiun dal Cosovo è il dachasa da duas differentas etnias. D’ina vart ils Serbs dal Cosovo che vivan cunzunt en il nord, al cunfin tar la Serbia. Els èn sco ils Serbs cristians-ortodox e sa sentan era uschiglio fin oz sco Serbs. En il rest dal Cosovo vivan cunzunt Albainais dal Cosovo. Els èn da l’etnia albanaisa ed uschia per la pli gronda part muslims. Sco minoritad muslima en la Serbia èn ils Albanais dal Cosovo adina puspè vegnids maltractadas e discriminads. Uschia è adina dapli creschì il giavisch da daventar in pajais independent. La Serbia, a la quala la regiun dal Cosovo tutgava da quella giada, na vuleva però betg acceptar quai. Tenor ils Serbs è la regiun dal Cosovo schizunt il cor da la Serbia. Quai argumenteschan els cun la battaglia d’Amselfeld, che vala tenor els scola ura da la naschientscha da la Serbia.

L'escalaziun en ina guerra brutala

Pia duas varts, duas differentas opiniuns sco ch’il futur da la regiun dal Cosovo duai vesair ora. La consequenza è stada ina guerra fitg brutala tranter il favrer 1998 ed il zercladur 1999. Durant quels 18 mais èn vegnidas destruidas 50% da las chasas en il Cosovo, ed i ha dà fitg blers mazzacras - era cunter la populaziun civila. Uschia ha la NATO decidì dad intervegnir. Sco emprim cun tractativas da pasch. Quellas n'han dentant betg gì success. Uschia ha la NATO lura decidì da stgatschar las truppas serbas or dal Cosovo e da silsuenter surprender la controlla sur da la regiun. Cura che la Serbia ha stuì acceptar la sconfitta, han questas truppas cumenzà a procurar per ina regiun stabila e senza guerra. Quai fan els dal rest enfin oz.

RTR clic

Artitgels legids il pli savens