(vallader) Minchatant sun eu stuffa dal muond, da tuot las novitats, da la politica ed eu n’ha temma, cha la democrazia saja morta. Eu pens: Perche vain nus umans üna lingua? Per discuorrer! Perche vain nus umans üna bocca? Per tavellar! Perche vain nus umans duos uraglias? Per tadlar! E natüralmaing douvra la lingua üna cumünanza.
Eu poss e stess avair ün’opiniun, dess l’exprimer, stögl eir tadlar oters avis, poss restar pro meis agen o til poss reveder.
Cugnuoschan Els l’istorgetta da Peter Bichsel «Üna maisa es üna maisa»? La persuna principala dà a tuot ils ogets oters noms, da per exaimpel a la maisa il nom «spejel» – e nun inclegia finalmaing plü il muond – e viceversa. Ella svessa s’ha exclusa da si’aigna cumünanza linguistica.
L’istorgia biblica da la construcziun da la tuor da Babel declera, perche cha nus umans discurrin bleras linguas. Ella motivescha moralmaing cha’ls umans dessan restar culs peis sün terra e na vulair ir fin sün tschêl. I dà oters lös per els per viver co là, ingio cha Dieu es a chasa.
Peter Bichsel nun ha scrit bler, ma el vaiva alch da dir. Politicamaing d’eira el i’l spectrum schnester a chasa, ed impustüt d’eira el be buonder da las opiniuns dad oters a la maisa raduonda. El laiva udir las diversas opiniuns e tscherchaiva la discussiun cun quels da la dretta, da la mità e culs oters da la schnestra.
Hozindi n’haja l’impreschiun, cha nossas «peergroups» fuorman nos orizont. Nus chürain là aint nossas opiniuns e nos interess ed invlidain cha la lingua serva eir al barat ed al svilup. Nus ramassain intuorn nus glieud culs listess avis ed ans confermain e rinforzain in quels. Invezza da discuorrer, da critichar e da barattar ideas.
Biblicamaing nu daja be l’istorgia da la tuor da Babel, i dà eir la ledscha da l’ospitalità. Eu poss chürar meis agen per beneventar l’oter.
Eu poss e stess avair ün’opiniun, dess l’exprimer, stögl eir tadlar oters avis, poss restar pro meis agen o til poss reveder.
In quist sen giavüsch eu a nus tuots üna gronda maisa raduonda: uschè cha nus nu vain temma da star aint per nossa opiniun, da tadlar critica e da discuter cun dalet.
Cun üna lingua – e duos uraglias.
