Siglir tar il cuntegn
video
Ils rituals da prender cumià laschan reviver regurdientschas
Or da Telesguard dals 13.11.2024.
laschar ir. Durada: 4 minutas 11 Secundas.

En il focus: prender cumià Rituals da cumià: «Ils morts eran en stiva»

La mort pertutga a mintgin ed a mintgina – ed il medem mument vegn ella savens trattada sco in tabu. Nossa redactura Petra Rothmund ha documentà en il Cuntrasts «Cumià e cuminanza» rituals e tradiziuns da prender cumià dad in defunct, tradiziuns che svaneschan vi pli fitg. Cun ses film ha ella visità duas chasas d'attempads, ina giada a Savognin ed ina giada a Glion. Ensemen cun ils cussadents e las cussadentas ha ella guardà il film e lura discusssiunà davart lur regurdanzas a rituals da cumià. E natiralmain che ella ha tut cun sai il microfon ni la camera.

Che saja stà mintga giada fitg quiet en sala, suenter che la projecziun dal film era finida, raquinta Petra Rothmund sia experientscha en visita a Savognin ed a Glion en chasa da vegls. Commuventads sesan ils cussadents e las cussadentas sin lur sutgas e pir cun café e turta cumenzas ellas a raquintar da lur experientschas ed istorgias. Ed ina ni l’autra è perfin pronta da far quai davant la camera o en il microfon.

video
Cumià e cuminanza
Or da Cuntrasts dals 03.11.2024.
laschar ir. Durada: 26 minutas 34 Secundas.
Jau quint betg grad da murir anc.
Autur: Babina Buchli, 93 onns

Giuliana Collenberg sa regorda che la mobiglia ch’ins duvrava per metter en bara ils morts a chasa vegniva partì da tuts e tuttas en vitg. Uschè u uschia era tut la populaziun dal vitg en chomma tar in mortori – ensemen vegniva cridà, urà, mangià ed era ris. Er schi era fitg bel che tut la cuminanza era involvada – per la dunna da chasa eran quai dis fitg strapatschus.

audio
Cumià e cuminanza – Giuliana Collenberg da Lumbrein
ord Actualitad dals 13.11.2024. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 3 minutas 13 Secundas.

Sche ins discurra da rituals e tradiziuns davart la mort, èsi cler che era l’atgna mort e bain spert in tema. Lidya Loretz, uriundamain da Cavorgia, ha fatg urden: Ella ha scrit si precis tge che ses uffants han da far cur che ella mora. Cun laschar gia scriver si gia ses curs da la vita, ha ella anc ina giada pudì laschar passar revue tut quai bi e grev che ella ha passentà – ed era communitgar cleramain cha cur cha la mort vegna è ella pronta per ir.

audio
Cumià e cuminanza – Lidya Loretz da Cavorgia
ord Actualitad dals 13.11.2024. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 1 minuta 25 Secundas.

Era sche Babina Buchli cun ses 93 onns, na fa betg quint da murir anc, di ella rient, che cler, in bel di saja uschè enavant. Per ella èsi impurtant da na betg far lavur ad auters anc suenter la mort.

audio
Cumià e cuminanza –Babina Buchli da Pitasch
ord Actualitad dals 13.11.2024. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 2 minutas 20 Secundas.

RTR Cuntrasts 17:25

Artitgels legids il pli savens