Cursas da skis senza ina plazza da podest svizra vala il 2025 quasi gia sco trumpada. La Svizra è dapi intgins onns puspè il cler numer 1 en il sport da ski alpin. Quai suenter che l'Austria aveva dominà tar ils umens e las dunnas sur onns quest sport.
Als campiunadis mundials a Saalbach dal favrer ha la dominanza svizra cuntanschì in punct culminant: 13 medaglias ha la Svizra recaltgà (5x aur, 5x argient e 3x bronz). En la cuppa mundiala n'è la dominanza betg stada main pitschna. Ils umens èn stads 42 giadas sin il podest e las dunnas 19 giadas. Cun questa bilantscha ha la Svizra distanzià l'entira concurrenza. Odermatt, Monney, von Allmen, Holdener u Rast fan siglir ad aut ils cors da fans dal skis svizzers.
Er il Grischun ha contribuì als success
Cun Stefan Rogentin (30) e Thomas Tumler (35) datti era dus Grischuns ch'han recaltgà a Saalbach ina medaglia e fatg pliras giadas il sigl sin il podest questa stagiun. Rogentin ha dastgà festivar quatter plazzas da podest e Tumler è stà duas giadas sin in podest.
La survista dals «Grischuns»
-
Bild 1 von 2. Stefan Rogentin. Quatter giadas ha il skiunz da Lai fatg questa stagiun il sigl sin il podest en la cuppa mundiala. Latiers vegn la medaglia da bronz en la cumbinaziun da team als campiunadis mundials a Saalbach. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 2 von 2. Thomas Tumler. El ha gudagnà il december cun 35 onns a Beaver Creek sia emprima cursa en la cuppa mundiala. Latiers vegn in ulteriur podest a Hafjell. Als campiunadis mundials a Saalbach gudogna l'atlet da Samignun argient en il slalom gigant. Bildquelle: Keystone.
Ma tuttina èsi in fatg ch'auters chantuns u regiuns han actualmain dapli atlets u era atletas aifer l'elita mundiala. Spezialmain skiunzas e skiunz grischuns sut 30 onns mancan en la cuppa mundiala. Betg ils Grischuns èn quels che fan la musica.
Noss umens
- Marco Odermatt (27) dominescha dapi onns la cuppa mundiala da skis tar ils umens. El è dal chantun Sutsilvania.
- Loïc Meillard (28) è in dals megliers tecnichers en la cuppa mundiala. El è dal chantun Neuchâtel.
- Franjo von Allmen (23) ed Alexis Monney (25) èn ils dus gronds newcomers da questa stagiun, han festivà victorias e gudagnà medaglias als campiunadis mundials a Saalbach. Von Allmen è dal chantun Berna e Monney dal Chantun Friburg.
Nossas dunnas
- Camile Rast (25) ha gudagnà sias emprimas cursas en la cuppa mundiala ed è vegnida campiunessa mundiala. Ella è dal chantun Vallais.
- Malorie Blanc (21) è actualmain il pli grond talent en las disciplinas da speed. Il schaner è ella ida per l'emprima giada sin il podest. Ella è dal chantun Vallais.
- Mélanie Meillard (26) ha pir questa stagiun propi fitgà pe en la cuppa mundiala. En il slalom ha la sora da Loïc Meillard fatg questa stagiun set giadas in resultat en ils top 10.
Ha il Grischun ils talents? Gea!
I dat skiunzs u era skiunzas grischunas sut 30 onns ch'èn ids cursas en la cuppa mundiala – il success è dentant stà survesaivel. Tar ils umens n'èsi betg gartegià a Fadri Janutin (25) e Livio Simonet (26) da far il proxim pass. Omadus han ina greva stagiun. Janutin è vegnì ina giada 21avel ed ina giada 25avel en slaloms gigants da la cuppa mundiala, e Simonet ha sulettamain tar l'avertura da la stagiun a Sölden fatg puncts – quai sco 27avel en il slalom gigant.
Tar las dunnas ha Vanessa Kasper (28), sco suletta Grischuna insumma, recaltgà puncts questa stagiun en la cuppa mundiala. Trais giadas è ella ida en ils puncts en in slalom gigant. Vitiers vegn er anc ina victoria en la cuppa d'Europa. L'Engiadinaisa ch'ha gì da sbatter cun blessuras ils ultims onns na fa bain betg pli part dal cader naziunal, dastga però esser cuntenta cun sia stagiun.
I dat en egl ch'ils talents grischuns mancan actualmain – tar las dunnas sco era tar ils umens. Era sch'ins guarda sin la glista da blessads, chattan ins là – cun Jasmine Flury (31) e Gino Caviezel (32) – skiunzs plitost rutinads.
Tips giagliards mancan
Igl è evident e las cifras na dian naginas manzegnas: En il Grischun manca actualmain la garda giuvna en la cuppa mundiala. Il Alexis Monney, il Franjo von Allmen u la Camile Rast dal chantun Grischun. Ma nua è la garda giuvna dal Grischun?
Urs Imboden è dapi il 2011 trenader da ski alpin tar il gimnasi da sport a Tavau. L'anteriur profi da slalom è da chattar savens a cursas da juniors. El po er observar la differenza tranter ils talents da la Svizra franzosa, quels da la Svizra centrala ed ils Grischuns. Il Jauer da 50 onns percorscha magari ina differenza da tenuta. En la Svizra dal vest ristgian skiunzs fitg bler gia da giuven. En la Svizra centrala saja la tecnica fitg ferma, manegia Imboden. E tar nus, en la Svizra orientala, observa el savens perfecziunissem.
Ir cun skis ha savens da far fitg bler cun ristga, instinct ed esser pront da simplamain laschar ir.
Esser perfecziunist possia bain esser ina buna qualitad. Ma la chaussa è che quels atlets vulan lura savens far tut perfetg e na ristgan betg da far sbagls – quai manchia mintgatant, di Imboden.
-
Bild 1 von 2. Urs Imboden. El è dapi il 2011 trenader al gimnasi da sport a Tavau. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 2. … ed è era stà profi per la Svizra, ed era per la Moldavia, durant sia carriera. Sco profi ha il Jauer dumagnà da vegnir 14 giadas en ils top 15. Bildquelle: Keystone.
In auter factur saja era ch'ins crodia magari ora en cursas. Sco giuven èsi impurtant da far questa experientscha e da prender quai sco scolaziun. Natiralmain na possian ins betg prender questas impressiuns sco schablona e metter quellas sur tut ils atlets ed atletas grischunas. Ma igl è impressiuns ch'igl anteriur profi da skis ha fatg.
Talents giuvens èn d'enturn
Ma nua èn lura ils talents ch'han il potenzial da far, baud u tard, furora en il circus da skis? Quels dettia schon, di Urs Imboden. Nums na vul el dentant betg tradir per betg far squitsch. Ma cler, ina Lara Bianchi (16) da Sursaissa sappia sezza ch'ella ha il potenzial. «Ma la via è anc lunga e dira». Ella ha gudagnà il favrer aur en il slalom gigant als Gieus olimpics da giuventetgna. Er ina Minna Bont (16) da Lai vala sco grond talent ed è stada pliras giadas sin il podest en cursas da la FIS questa stagiun. Quai èn mo dus nums da skiunzas talentadas grischunas. Er tar ils giuvens datti skiunz cun bler potenzial en il Grischun. Corporalmain fan ils giuvens dentant anc in grond svilup en questa vegliadetgna enturn 16 onns. Là sappia anc sa midar bler.
En la medema crenna sco Urs Imboden dat era Osi Inglin ch'è il directur ski alpin tar la Federaziun da skis grischuna. I dovria pazienza ed i saja impurtant da betg surstrapatschar ils giuvens. I saja er da dar temp a noss atlets. Magari cuzzia pli ditg, enfin ch'i fetschia clic, raquinta Inglin ch'ha gia lavurà per las federaziuns da skis svizra, americana e finlandaisa. Quai mussia er l'exempel da Thomas Tumler ch'ha stuì spetgar fin 35, avant ch'el ha gudagnà sia emprima cursa en la cuppa mundiala.
«Talents datti en mintga cas en il Grischun», di Osi Inglin. Quai mussan las cifras en ils caders da Swiss Ski. Ils giuvens talents grischuns na ston betg sa zuppar d'atlets d'autras regiuns en Svizra. Però era Osi Inglin è precaut cun far nums da giuvens talents.
Quai che nus duvrain è dapli pazienza e dapli fidanza en noss talents. Nus stuain dar temp als atlets e las atletas.
Questa pazienza e fidanza vali era da dar a Fadri Janutin (25) e Livio Simonet (26) ch'han, sco gia menziunà, gì ina greva stagiun en la cuppa mundiala. Omadus skiunz sajan fitg talentads, han dentant manchentà da far il proxim pass en la cuppa mundiala. Osi Inglin è dentant persvas ch'omadus atlets han il potenzial da far baud u tard il pass en l'elita mundiala.
-
Bild 1 von 2. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 2. Bildquelle: RTR.