Siglir tar il cuntegn
audio
La fantschella da paur Cäcilia Schmidig, fotografada da Leonard von Matt 1942, Plattas Bisisthal
Leonard von Matt / Fundaziun svizra per la fotografia
laschar ir. Durada: 56 minutas 28 Secundas.
cuntegn

«Ils uffants èn vegnids privads da lur uffanza»

Abusads, malduvrads, sfurzads: tschientmillis uffants han stuì lavurar en il 19avel e 20avel tschientaner en Svizra. Quai sut nauschas circumstanzas e cun consequenzas gravantas. In'exposiziun dilucidescha ina vart pauc perscrutada e stgira da l'istorgia svizra – ed era grischuna.

Pli baud han mattas e mats en Svizra savens prestà ina contribuziun indispensabla per l'existenza finanziala da lur famiglias, spezialmain en l'agricultura. Uffants pertgiravan muvel, faschevan or d'uigl e gidavan a far fain.

Cun l'industrialisaziun en il 19avel tschientaner èn uffants alura vegnids malduvrads sco forzas da lavur bunmartgadas en numerusas fabricas en Svizra, principalmain en fabricas da textilias. Fin 16 uras a di u era da notg han els stuì sa mazzacrar, per part gia a partir dad 8 onns. Quai ha gì grevas consequenzas per lur svilup psichic e fisic.

Il destin dals uffants che stuevan lavurar en Svizra mussa l'exposiziun actuala «Arbeitende Kinder im 19. und 20. Jahrhundert» en il Forum da l'istorgia svizra a Sviz. Sut la Marella vegn era prendì il destin dals «Schuobacheclers», ils uffants sclavs dal Grischun che vevan da lavurar en il Schuob durant insaquants mais da l'onn e che vegnivan era savens maltractads. Vita e cretta ha visità l'exposiziun.

Dapli da «Vita e cretta»