Las midadas sajan zuppadas e plaunas e perquai sa disa l'uman adina puspè a la nova situaziun, di l'autur dal rapport Beat Wartmann. Per il rapport ha Wartmann analisà pliras cartas e cudeschs antics.
Ils pli blers n'èn betg pertscherts quant dramaticamain schlet ch'i va ad ils utschels.
Actualmain èn 60% dals utschels sin la glista cotschna u sin la glista da preavertiment. Responsabel per quest svilup saja tranter auter la chanalisaziun da blers flums ed auals.
Era arrivads novs utschels en Svizra
Ils davos 100 onns èn però er arrivads novs utschels en Svizra. Tar ils pli blers da quests utschels sa tracti d'utschels che suondan la cultura u spezias che pon s'adattar spezialmain bun, sco per exempel la columba tirca, il randurel grond u il corv champester.
Perquai che la lescha da chatscha saja sa meglierada èn era sa revegnids plirs iruns u utschels da preda ch'èn pli baud vegnids chatschads.
Utschels che na sgolan betg pli en Svizra
-
Bild 1 von 4. Pernisch – oz svanida en l'entir pajais – 1922 devi anc bleras ed ellas vegnivan chatschadas. Bildquelle: J.F. Naumann: Vögel Mitteleuropas, 1897-1903.
-
Bild 2 von 4. Il pitgaspina grisch è stà savens en la Bassa – oz svanids. Bildquelle: J.F. Naumann: Vögel Mitteleuropas, 1897-1903.
-
Bild 3 von 4. La becassina da palì era in utschè che viveva en il territori da palì. 80% dals palids na datti dentant betg pli e perquai saja era quella svanida. Bildquelle: J.F. Naumann: Vögel Mitteleuropas, 1897-1903.
-
Bild 4 von 4. La lodola da la cresta viveva amez las citads. Bildquelle: W. Knopfli 1971.
Or da l'archiv
Co statti cun ils utschels en il chantun Grischun? Ils «Cuntrasts» èn sa fatschentads cun questa dumonda: