Per realisar in curtin natiral èsi da resguardar divers puncts. Sutvart avain nus perquai mess ensemen intgins tips per che Vus possias far la midada en Voss curtin. Dapli da noss tips che Vus pudais realisar en Voss iert e dapli differents insects, utschels e luschards che Vus pudais pli tard observar là.
Laschar star tut
Stgaffir spazi da vita per plantas ed animals indigens, na munta betg, ch'ins sto far grondas lavurs. Il cuntrari, enstagl da zerclar, pon ins simplamain guardar, co che tut crescha e prosperescha. Betg rumir feglia e laschar star roms giun plau, quai pon ins natiralmain er far be en ina part dal curtin. La natira engrazia a quels che laschan uschia sa sviluppar pitschnas inslas natiralas.
Emplantar in prà da flurs
In pastget cultivà pretenda blera lavur ed ha pauca valur per la biodiversitad. In prà da flurs da tuttas colurs fiss perquai ina buna alternativa. Splerins ed avieuls selvadis chattassan là lur vivonda. Betg mintga flur è dentant adattada per mintga terren. Cun agid da la plattafurma Floretia pudais Vus chattar ora, tge flurs che sa fan per Voss curtin.
-
Bild 1 von 4Legenda: Margaritta Er quella flur na chattan ins ozendi betg pli uschè savens sco pli baud. Colourbox
-
Bild 2 von 4Legenda: Cicoria blaua. La cicoria blaua flurescha dal zercladur fin october. Colourbox
-
Bild 3 von 4Legenda: Brunsina Divers avieuls selvadis drovan la brunsina per sa nutrir. SRF
-
Bild 4 von 4Legenda: Lieungasserp Perquai che blers terrens vegnan engraschads, chatt'ins las lieungasserp adina pli darar. SRF
Impurtant tar in prà da flurs è, ch'ins resguarda ils animals cun tagliar l'erva. In taglia-pastget n'è perquai betg adattà. Meglier èsi da tagliar l'erva a la moda veglia cun ina fautsch.
Plantar bostgaglia indigena
En blers curtins svizzers chattan ins saivs vivas da tuja. Als animals e micro-organissems indigens na servan quellas dentant betg sco spazi da viver e portan er betg nutriment per quels. Per chattar ora, tge bostgaglia che crescha il meglier en Voss curtin, porscha er qua la plattafurma Floretia ina buna survista.
-
Bild 1 von 5Legenda: Chagliastretg Passa 160 spezias d'insects chattan qua in spazi da viver. SRF
-
Bild 2 von 5Legenda: Suvi nair Ord las flurs odurusas dal suvi, datti la stad fritgs nairs che porschan nutriment a bleras spezias d'utschels. Colourbox
-
Bild 3 von 5Legenda: Chaglia da vinatscha Luschards ed auters animals pitschens chattan in refugi en chaglioms spinus. SRF
-
Bild 4 von 5Legenda: Culaischen Il culaischen porscha cun ses fritgs nutriment per blers utschels. Colourbox
-
Bild 5 von 5Legenda: Roser selvadi En rosers selvadis èn gnieus d'utschels protegids dals giats. Colourbox
Crear novs spazis
Cun far mantuns da feglia e da roma stgaffisch'ins in spazi da viver per exempel per orvettas, raunas e luschards. Ma er erizuns, puppencotschens ubain er il poleschet chattan là in lieu adattà. En pli sa legran er bulieus ed insects da laina morta.
In'autra varianta da stgaffir en il curtin novs spazis da viver èn mantuns u mirs da crappa. Tals spazis porschan in refugì per luschards, orvettas, raunas e piutschas. Ed er insects sa zuppan gugent en las sfessas da la crappa.
Drizzar en in lieu cun aua
Lajets e biotops èn spazis da viver impurtants per amfibis sco rustgs e piutschas cotschnas. En pli porschan quels aua per utschels ed erizuns che han said. Ma attenziun: Tut tenor dovri ina lubientscha da construcziun per in biotop u in lajet. Vossa vischnanca po dar a Vus scleriment davart quai.
Evitar neofits
Neofits èn bellas plantas, ma ecologicamain fan ellas en nossas regiuns pauc senn. Tar neofits sa tracti numnadamain da plantas ch'èn dapi la scuverta da l'America en il 15avel tschientaner vegnidas impurtadas en Svizra – per part sapientivamain, per part er senza vulair. Quellas plantas na tutgan betg en in curtin natiral, per las spezias indigenas na porschan ellas numnadamain betg bler.
Desister da chemia
En in curtin natiral duess ins desister consequentamain da pesticids chemics. Quels èn numnadamain responsabels che bleras spezias moran ora – e betg be quellas spezias ch'ins vuless vegnir liber. Dentant er tar products biologics èsi da star attent. Er quels n'èn betg nunproblematics per micro-organissems.