Il Cussegl naziunal vul schluccar la lescha da segundas abitaziuns. Chasas ch'èn vegnids construidas avant l'iniziativa da segundas abitaziuns na duain uschia betg mo dastgar vegnir stgarpads giu e reconstruids, mabain er engrondids. Tals engrondiments èn oz be pussaivels tar ina sanaziun. Cun 105 cunter 80 vuschs e cunter la veglia dals sanesters, ha la chombra gronda acceptà il project dispitaivel da sia cumissiun per ambient, planisaziun dal territori ed energia. La fatschenta va uss enavos en il Cussegl dals chantuns.
L'iniziativa parlamentara da Martin Candinas vegn pia ademplida. En il futur duai per exempel esser lubì da stgarpar giu in bajetg vegl, engrondir quel per 30% da la surfatscha e construir il bajetg nov insanua auter sin la parcella. Las novas abitaziuns n'èn medemamain betg pli suttamessas a la lescha davart las abitaziuns secundaras.
Far ch'i renda d'investir
La lescha davart las abitaziuns secundaras na restrenschia betg mo la construcziun da quellas en lieus nua ch'i dat dapli che 20% da quellas. Ella restrenschia era il diever da bajetgs da dretg vegl, ch’han existì gia avant il Gea dal suveran a l'iniziativa. E quai haja per consequenza ch'investiziuns necessarias na rendian betg e ch'entirs bajetgs mundian uschia en muschna. Quai scriva il cusseglier naziunal Martin Candinas da l'Allianza dal center en sia argumentaziun pertge ch'i dovra in'adattaziun da la lescha davart las abitaziuns secundaras.
Betg resguardà decisiun dal suveran
In opponent da quai è Jon Pult da la Partida socialdemocratica stà. La revisiun cuntrafetschia betg mo a la veglia dal suveran mabain chaschunia dapli problems che quai ch'ella schlia.
Ellas valladas e vischnancas turisticas avain nus en emprima lingia in problem d’avair avunda abitaziuns primaras per ils indigens. Questa iniziativa parlamentara da Martin Candinas creass anc dapli interess per che possessurs d’immobiglias creeschan anc dapli abitaziuns secundaras.
Sumegliant vesa quai la liberaldemocrata Anna Giacometti. Ch'ils possessurs da bajetgs da dretg vegl duain pudair modernisar lur bajetgs e sche giavischà era stgarpar giu e construir da nov quellas na saja nagut auter che endretg. Problematic è per ella la pussaivladad da stgaffir uschia abitaziuns secundaras supplementaras. Quai augmentia il squitsch sin ils possessurs da bajetgs vegls da vender quels.
Jau ves per exempel Soglio che tuts enconuschan en la Bregaglia. Jau hai mintgatant in zic tema ch’il vitg daventa in Ballenberg. Ils bajetgs vegnan cumprads, vegnan renovads a moda fitg bella, quai che legra l’economia locala. Mo sch’i dat mo pli da quels bajetgs en il vitg mora quel.
Abitaziuns novas mo per indigens
Ella sustegn perquai la cuntraproposta dal Cussegl federal. Quella pretenda che sch'i vegn stgaffì abitaziuns supplementaras, sch'i dat per exempel ord in bajetg da trais abitaziuns in bajetg cun tschintg abitaziuns, che quellas duas abitaziuns novas ston vegnir francadas sco abitaziuns primaras el cudesch funsil. Ina posiziun ch'era Jon Pult pudess s'imaginar da sustegnair.
Dapertut na fetschia quai dentant betg senn, di il cusseglier dals chantuns Stefan Engler da l'Allianza dal center. El è perquai da l'opiniun ch'ils chantuns ed silsuenter las singulas vischnancas duain pudair decider sch'i vulan restrenscher il diever da talas abitaziuns construidas da nov.
La situaziun en Val Lumnezia n’è betg la medema sco a Laax ni a Silvaplauna. Là dovri era questa flexibilitad, a la fin da las vischnancas, da pretender che quai bonus ch’ins ha sco possessur dad ina abitaziun veglia vegn era nizzegià per abitaziuns per indigens.
Michael Graber da la PPS (Vallais) ha remartgà che las vischnancas possian sezzas dar directivas pli strictas, sco che abitaziuns duain vegnir duvradas. La moziun returna uss en il Cussegl dals chantuns.