Edita Kudláčová è la responsabla da radio tar la EBU, l'Uniun europeana per radio e televisiun . Ella sa fatschenta adina puspè cun las midadas ed ils svilups en il mund da radio. Per ella saja cler ch’in dals pli gronds svilups dal davos onn saja las purschidas en la rait sco podcast u plattafurmas da streaming, nua ch'ins po tscherner l'atgna musica. Era sch'i pareva surtut al cumenzament che la schelta en la reit pudess esser ina gronda concurrenza per ils emetturs da radio, saja il radio anc oz fitg popular, uschia Edita Kudláčová.
La raschun vesia ella en la situaziun daco ch'ins taidla radio ubain cuntegn en la rait. Il radio saja surtut in cumpogn e vegnia tadlà durant ch'ins saja vid far insatge. Podcasts vegnian plitost tadlà pli focusà e sch'ins vul s'infurmar davart ina tematica specifica. Cunquai che la schelta daventa pli e pli gronda e tschertgada, pudess la manadra da radio tar la EBU s'imaginar ch'i dat en il futur era la pussaivladad da tscherner pli individual, co in program da radio vegn mess ensemen. Per exempel cun tscherner il stil da musica ubain sch'ins vul be infurmaziuns da sport u novitads ed uschia enavant.
Il segund grond svilup tenor l'experta saja l'intelligenza artifiziala. Gia oz dettia staziuns da radio ch’experimenteschan cun vuschs artifizialas. Quai vesa Edita Kudláčová dentant critic. Tenor ella possian ins nizzegiar l'intelligenza artifiziala sco agid per la lavur – ma remplazzar las persunas saja tenor ella il fauss pass.
RTR: Flavio Bundi: Ins auda adina puspè ch’il radio mora or – e tuttina essan nus anc qua. Daco?
Flavio Bundi: Il radio accumpogna audituras e auditurs tras lur mintgadi. El cusseglia, orientescha, infurmescha, divertescha, saja quai a chasa, sut la duscha, en uigl, durant la lavur, sport, en l’auto. El tutga simplamain anc adina en il mintgadi da bleras persunas, er en Rumantschia.
Ed il radio ha era in plaz spezial en la cuntrada mediala. El è in medium ch’è accessibel senza grondas barrieras, in medium fitg fidaivel cun in program curatà che dat orientaziun ed er ina funtauna per infurmaziuns. Ed oravant tut n’èn audituras ed auditurs betg sulets. Cun il radio han els in visavis.
Co vesas ti il radio dal futur?
Il futur dal radio (ubain meglier ditg dad audio) è digital, multimedial ed interactiv. Il radio vegn er a stuair sa sviluppar vinavant. Emissiuns tradiziunalas, podcasts, live-events u er cuntegns on demand: I vegn a dar novas furmas da consumar radio, novas pussibilitads da persunalisar il radio, per exempel cun metter ensemen sez ses agen program da musica, info e podcasts tenor agen gust. Uschè svelt na vegn il radio linear betg a perder sia identitad. L’element live ed il accumpagnar persunas vegn vinavant a far or il radio.
Co vesi ora concret cun il futur dil radio RTR?
Sch’ins dastga festivar 100 onns radio per rumantsch, è quai fitg bel. Da l’auter maun èsi in appel da scriver vinavant l’istorgia da quel radio. Nus avain il cletg d’avair ina concessiun che pretenda ch’i dettia in radio RTR. Quai è per nus la basa legala che dat a nus vinavant la legitimitad. Nus vegnin vinavant a restar in ferm e fidaivel partenari per noss auditori. Nus vegnin vinavant ad investir en schurnalissem regiunal ed esser là nua che noss public è.
Ina chaussa che sa mida ils proxims onns èn ils meds finanzials da l’SRG. I sto vegnir spargnà. Quant concret sa mussa er cun la votaziun davart l’iniziativa «200 francs bastan». Tge influenza vegnan quels meds finanzials ad avair per il radio RTR.
Era RTR è pertutgà. Nus stuain spargnar. E cler è er che nus na pudain betg far tut quai che nus fain oz. Concret per il radio na vai dentant betg en emprima lingia per spargnar. I va plitost per adattar noss raster da program, per sviluppar vinavant differentas furmas schurnalisticas, da luvrar vid il storytelling, d’agir e reagir sin ils basegns da noss public. Impurtant è: Quai che nus fain, stuain nus er vinavant far endretg, prender serius noss public e metter ils basegns da noss public en il center.
In experiment cun intelligenza artifiziala
Funcziuna quai insumma? Era gia per rumantsch? Po ina intelligenza artifiziala far ina contribuziun da radio? Nus avain fatg il test e laschà far ina contribuziun davart il futur dal radio cun agid da Chat GPT ed ina vusch artifiziala. Il rumantsch da l'intelligenza artifiziala n'è anc betg perfetgs – ma tadlai sez:
