Giochen Bearth è il manader da l'Uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals dal Grischun. El ha dà resposta a dumondas da la FMR.
FMR: Con alarmanta è la situaziun cun la tuberculosa al cunfin dil chantun Grischun?
Giochen Bearth: La situaziun n’è betg pli alarmanta che fin uss. Jau cumparegl la situaziun cun quella dad ina cella da malaura cun bratschs en differentas direcziuns. Quella cella sa chatta en il Silbertal en l’Austria. Nus constatain che la cella sa mova adina pli datiers a nus. Dapi onns sa chatta il chantun Grischun sin la dretga via cun ses programs da surveglianza da la situaziun.
Quinta il chantun cun tuberculosa tar tschiervs il proxim temp – è il privel ina dumonda dal temp?
Igl è da supponer ch’i saja ina dumonda dal temp avant che nus constatain l’emprim cas da tuberculosa en il Grischun. Impurtant èsi lura d’impedir ina derasaziun da la malsogna sin la populaziun da tschiervs. Nus faschain tut il pussaivel per impedir quai. Cura che la tuberculosa è qua, po ella strusch pli vegnir eliminada. Il mument ch’ella è qua, n’è il pass tar la biestga betg pli grond.
Il zercladur ha il chantun prolungà las mesiras da prevenziun. Supponivan las instanzas responsablas gia lura ch’i pudessi dar cas da tuberculosa als cunfins grischuns?
Na, quai na savevan nus betg savair. La prolungaziun è succedida per il motiv che la situaziun n’era anc adina betg buna en l’Austria. Las mesiras che nus avain instradà gia avant plirs onns èn las dretgas, per quest motiv avain nus prolungà il program da surveglianza.
Con privlusa è tuberculosa per ils carstgauns?
Tuberculosa è ina zoonosa, ina bacteria. En contact cun in animal malsaun po il carstgaun pigliar quella, per exempel en in uigl. In privel exista era per il chatschader. El sto resguardar intginas mesiras d’igiena. Tranter quellas sa chattan guants per ils mauns en contact cun in animal sajettà. Uschè ditg ch’il chatschader na constatescha betg midadas vi dals organs da la selvaschina, n’exista nagin privel. Cas cuntrari sto el annunziar quai a la surveglianza da chatscha.
Co sto il chatschader sa depurtar là nua ch’i pudess dar in cas da tuberculosa tar in tschierv?
Nus avain stgaffì in manual cun las directivas. Per ils chatschaders pertutgads en il Partenz organisain nus era sairas d’infurmaziun. Dals animals ch’ils chatschaders han sajettà ston els prender glondas dal begl e dal lom per controlla. Glondas dal culiez taglia il guardiaselvaschina sez ord l’animal.
Ad in simposi davart la tuberculosa tar ils tschiervs avant tschintg onns a Seewis avais Vus tematisà la speranza ch’i dettia prest in vaccin per ils animals selvadis e da chasa. Quant lunsch è il svilup dad in tal?
La scienza n’è betg pli lunsch che lura. In na dat anc adina betg in vaccin per ils animals. La tuberculosa tar ils tschiervs è dal reminent il medem tip da bacteria sco la tuberculosa tar il carstgaun. Il grond privel per il carstgaun da pigliar quel è il turissem internaziunal. Adina puspè vegn la malsogna importada da pajais da l’Africa u da l’Ost.
