- La regenza grischuna na vul naginas reglas pli severas per ils territoris da skis, sco quai ch'il cusseglier federal Alain Berset propona.
- Marcus Caduff vul ch'ils territoris da skis pon sco emprim applitgar las mesiras e lura possian ins examinar tge che stoppia vegnir adattà.
- Martin Hug il president da las pendicularas grischunas è da l'avis che las pendicularas hajan mussà la stad ch'i funcziunia da realisar ils concepts.
- Andreas Züllig, president da Hotelleriesuisse, vesa l'entir sistem che penda vitiers, sch'i dettia melsegirezzas tar las pendicularas, datti quellas er tar ils hotels ed auters.
La regenza grischuna vul evitar che la branscha turistica ed en spezial ils territoris da skis stoppian sa tegnair questa stagiun vid mesiras anc pli severas che autras branschas. Las propostas ch'il cusseglier federal Alain Berset ha tramess en consultaziun tar ils chantuns van tenor il cusseglier guvernativ Marcus Caduff memia lunsch. En spezial la proposta da reducir il dumber da giasts en ils territoris da skis sin maximalmain 80% da la media sur Nadal dals ultims 5 onns.
Reducir il dumber da giasts en il territori è «ultima ratio»
Bain sajan els pronts da restrenscher il dumber da persunas en cabinas ed er da controllar strictamain ch'ils concepts da protecziun vegnian resguardads. Era cler è ch'i dat sancziuns sch'interpresas na sa tegnian betg vi dals concepts. E sco ultim med sajan ins er pront d'acceptar ina reducziun dal dumber da giasts en il territori. Quai per exempel en il rom dad 80% dals giasts dal meglier di da l'ultim onn. Ma las propostas dal Cussegl federal da reducir sin dus terz dal giasts dal meglier di da l'ultim Nadal u la varianta che sa referescha sin la media dals ultims tschintg onns van tenor Marcus Caduff cleramain memia lunsch.
Jau crai ch'i fiss er giustifitgà da dar ina schanza a las pendicularas da laschar applitgar ils concepts e mussar ch'i funcziuneschia.
Ils territoris da skis hajan elavurà in bun concept da protecziun. Er hajan ins pudì examinar quel durant la stagiun da stad, durant la prestagiun ed er en territoris che hajan gia avert. Ins haja fatg bunas experientschas. Il ristg da s'infectar cun il virus en territoris da skis na saja betg pli grond che en citads, centers da cumpra u en il tren. Uschia che quai na saja betg giustifitgà da prender da la brantscha turistica e da skis mesiras che van lunsch sur quellas dad autras branschas or.
Controllar tut – la sfida per il chantun
Controllar concepts da protecziun, guardar che tut correspundia a las leschas federalas e chantunalas, garantir il contact-tracing, ma er pigliar mesiras u sancziunar – tut quai munta cun reglas pli severas er anc dapli lavur per il chantun. Tenor Marcus Caduff saja gia stà fin uss in «pensum da Hercules» ed i dettia in strentg enviern.
Ins saja principalmain avisà sin il sustegn da vischnancas e destinaziuns per guardar che las reglas vegnian respectadas. I saja però er en discussiun da dar ulteriuras incumbensas da controlla a la polizia. Ed entaifer ils uffizis vegnian autras chaussas a stuair spetgar in temp. Per liquidar tut na tanschia betg.
Squitsch da l'exteriur sco politica da simbol
Che la Germania, la Frantscha e l'Italia serrian ils territoris da skis sur Nadal è per Marcus Caduff politica da simbol. Las regenzas possian mussar ch'i fetschian insatge ma la sparta dal turissem da skis saja en quests pajas negligibla. Per giustifitgar quai vegnia uss er fatg squitsch sin l'Austria e sin la Svizra da serrar ils territoris. Quai interpretescha il cusseglier guvernativ però sco discussiun populisitca e polemica, betg giustifitgada.
La regenza grischuna spera sin ina decisiun raschunaivla da Berna. Perquai ch'ils giasts vegnian uschè u uschia. Quai hajan las experientschas da la stad e da l'atun mussà. E sche las capacitads en ils territoris da skis vegnissan reducidas, dessi simplamain anc dapli traffic en vitgs e citads. Lura pudessia dar là memia blera glieud. Ils territoris da skis hajan qua er ina funcziun da pudair reparter la glieud.
Er las pendicularas n'han nagina chapientscha
Nagina chapientscha datti er tar las pendicularas grischunas per las propostas da Cusseglier federal Alain Berset areguard mesiras pli severas sur Nadal.
Sch'ins guardia tge che las pendicularas hajan fatg durant ils ultims mais, co ellas sajan idas enturn durant la stad cun la fulla da glieud e ch'i n'haja betg dà uschenumnads «spreader-events», possian ins betg chapir la decisiun da la Confederaziun. Cunzunt betg trais emnas avant la stagiun auta, ha ditg il president da las pendicularas grischunas Martin Hug.
Il fatg che las pendicularas n'èn betg vegnidas consultadas directamain da Berna na disturba dentant betg Hug. Els sajan en contact cun la regenza grischuna che represchentia lur interess a Berna.
Er l'hotellaria senta las malsegirezzas
Las reglas pli serveras che Cusseglier federal Alain Berset vul per ils territoris da skis na fruntan betg mo sin critica tar las pendicularas. Er l'hotellaria fa quitads per las fatschentas sur Nadal e Bunmaun. Tenor il president da Hotelleriesuisse Andreas Züllig, crudass tut tenor in entir sistem ensemen:
Tenor Züllig senta la hotellaria il mument er la malsegirezza dals giasts. Cumpareglià cun l’onn passà haja l'hotellaria il mument tranter 30 e 40% damain reservaziuns per il december. Per l'hotellaria fan las fatschentas sur Nadal e Bumaun ora tranter 15 e 25% da la svieuta da l’entira stagiun d’enviern.
