L’onn passà è l’alp Cuolm da Vi stada bandunada. Suenter che quai aveva dà plirs stgarps da lufs l’onn 2021 eran ils purs anc sa decidids da manar a fin la stagiun d’alp. Ma la responsabladad per la stagiun 2022 n’aveva nagin vulì prender. Per l’ina n’è la situaziun cun il luf betg sa megliurada. Per l’autra è il conflict tranter chauns da protecziun e turists vinavant in problem. Quai ha alura manà tar la decisiun da betg pli chargiar l’alp da nursas communala.
Uss vulan ins dentant ir ina nova via. Ins ha chattà duas persunas che han prendì a tschains l’alp e che chargian ella cun nursas da la Bassa e senza ils chauns da protecziun enconuschents en la regiun.
Chauns duajan surtut la notg pertgirar la muntanera
Ina da las ideas è da manar las nursas la notg en in claus. Ils chauns da protecziun èn alura en la vischinanza cun ils pasturs. Durant il di na fissan ils chauns betg pli tar la muntanera ed il conflict cun viandantas e viandants uschia schlià, declera la suprastanza da la vischnanca da Tujetsch Nicole Giossi.
Per ella èsi in experiment e la fin da la stad possian ins alura dir dapli. Els hajan era elavurà in nov concept per l’entira alp che maina dal cunfin communal en l’ost fin sin il pass Alpsu. Uschia saja il Culmatsch betg pli integrà en l’alp quai pervia dals problems là cun l’aua, di Nicole Giossi. Per l’autra è il dumber d’animals vegni reduci quasi per la mesadad.
Pli paucs animals ad alp
Avant pasculavan var 1’200 animals sin questa alp, quest onn sajan quai anc circa 600 nursas. Uschia vegnia tut in zic pli survesaivel e l’alp possia tuttina vegnir duvrada. Pertge senza pasculaziun vegnia quai svelt a crescher en las pastgiras, di la dunna che maina ensemen cun ses um in puresser a Rueras. Ella saja da buna speranza che tut vegnia a gartegiar, era sch’ils fittadins hajan giu problems da chattar agid.
La sonda ils 17 da zercladur vegnan uss las emprimas nursas chargiadas, il rest suonda en il decurs da la proxima emna.
