Per tge vai?
- La corporaziun da vischnancas SanaSurselva vegn a fundar quest november ina societad acziunara, la «Reit da sanadad Surselva SA» – era numnà il «spusalizi».
- Acziunarias da quella nova societad duessan daventar 13 instituziuns da sanadad e las 15 vischnancas sursilvanas.
- L'intent da quella societad èsi, da reunir en l'avegnir las instituziuns da sanadad sut in tetg. Ins veglia lavurar pli stretg ensemen e metter ensemen tschertas partiziuns sco l'informatica/IT e l'administraziun, sco era crear in consorzi per il persunal, in «pool».
- En in emprim pass duess las structuras instituziunalas vegnir messas en pe, quai cun in cussegl administrativ, ina ubain in mainafatschenta e persunas responsablas per ils champs a restructurar (armonisaziun cundiziuns d'engaschament, informatica/IT, post da coordinaziun). Ils custs per quellas funcziuns muntan 750'000 francs.
- 2026 duess quest nov manaschi daventar operativs, tge che fissan las «nozzas». Gudogn ubain deficit vegnan repartids tenor ina clav definita: 50% sco «dividenda» a l'anteriura corporaziun, 25% va a la rait da sanadad per investiziuns en l'avegnir e 25% èn ina contribuziun per ils lieus da la societad cun deficit.
Ussa definitiv: las vischnancas Laax e Schluein na sa participeschan betg
Las vischnancas da Laax e Schluein na sa participeschan definitivamain betg a la «Reit da sanadad Surselva SA». Quai han ellas communitgà mez december a las medias. Surtut la situaziun deficitara da l'ospital pudess avair consequenzas negativas per la nova rait da sanadad. I manchia in concept da sanaziun da l'ospital regiunal. Il deficit da l'ospital haja influenza sin la rait da sanadad di il president communal da Schluein, Ralf Schläpfer:
Sper Laax e Schluein na sa participescha er la vischnanca Ilanz/Glion betg a la «Reit da sanadad». L'intent da quella è da reunir en l'avegnir las instituziuns da sanadad sut in tetg.
Gia l’atun avevan las vischnancas Laax e Schluein dubis
L'october èn ils presidents communals stads da l'avis che las duas vischnancas Laax e Schluein na vegnian betg a sa participar a la «Reit da sanadad Surselva», uschia Franz Gschwend e Ralf Schlaepfer. Tuts dus han rinfatschà al cussegl administrativ da l'ospital regiunal Surselva da betg esser stà transparent cura ch'i gieva per il deficit da l'onn 2022. Lez n'haja mai infurmà las vischnancas tar las discussiun davart la nova rait da sanadad, tge che fiss stà necessari tenor Ralf Schlaepfer. Avant da fusiunar fissi da mirar ch'il partenari principal en la nova rait, l'ospital regiunal, è en in bun stan. «Fusiunar» instituziuns deficitaras pudess esser ina gronda ristga, uschia Franz Gschwend.
Martina Beeli, la presidenta da la corporaziun da vischnancas, SanaSurselva, deplorescha che Laax e Schluein na sa participeschan betg a la nova societad «Reit da sanadad Surselva SA». Ins aveva quintà cun la participaziun da tut las vischnancas, vesì ch'i era a l'entschatta il giavisch da pliras vischnancas da sa participar a la societad.
Ralf Schlaepfer, il president communal da Schluein ha plinavant ditg ch'el chatta surpendent ch'i dettia glieud che saja en il cussegl administrativ da l'ospital regiunal, en il presidi da la SanaSurselva sco er bainprest en il cussegl administrativ da la «Reit da sanadad Surselva». Cun quai manegia el Martina Beeli ch'è en tut ils trais gremis. Ella replitgescha ch'en emprima lingia saja il provediment da sanadad impurtant per ella, e betg sia persuna. La SanaSurselva haja da mirar per quest provediment. E la SanaSurselva vul uss cementar sia finamira ton pli spert e fundar la nova societad d'aczias.
La Rait da sanadad Surselva: Ina survista geografica
Pliras instituziuns da sanadad n'èn betg da la partida
Il center da sanadad Puntreis Mustér, la Claustra da las dominicanas sco era «Da Casa Val Lumnezia» cun il «Pflegewohnheim» en la Val S. Pieder na sa participeschan betg a la nova societad d'aczias. Uschia na collavuran ellas per il mument betg en ils champs numnads sura cun tschellas instituziuns.
Cunquai che la nova organisaziun vegn ad esser suenter sia fundaziun quest november en ina fasa da construcziun, pon las trais instituziuns anc sa participar a partir dal 2026, cura che la nova societad daventa operativa. Tar ina participaziun tardiva ston las instituziuns pajar lur cumpart ed indemnisar las acziunaris ch'han gia pajà il svilup da la societad enfin là.
Eventuala repartiziun dals cust anc betg decidida
Cunquai che duas vischnancas e trais instituziuns da sanadad na vegnian betg en la rait da sanadad, sto la SanaSurselva schliar il problem da las cumparts e dals cust per quellas ch'èn en la rait. Quai munta che lezzas han da pajar ina summa pli gronda en il chapital d'aczias, tge ch'è tar las vischnancas betg ina gronda summa, cunquai che lezzas avessan pajà 2'000 francs sche tuttas avessan sa participà.
Auter vesa quai ora tar ils custs da lantschar las novas structuras. Per la ubain il nov mainafatschenta, las persunas responsablas per ils champs da restructurar ed ils cust da material, dovra la nova societad totalmain 750'000 francs. Co che quels duessan vegnir repartids da nov n'è anc betg decidì, uschia Martina Beeli, la presidenta da la SanaSurselva.