L’avertura l’enviern dal pass Lucmagn è stà in process pli lung. Uschia han ins decennis cumbattì per quest pass ch’è la finala vegni realisà per ina fasa da test l’onn 2000. 10 onns pli tard han ins alura decis tant da la vart tessinaisa sco era dal Grischun da tegnair avert adina il pass dal Lucmagn sco colliaziun dal nord en il sid. Per pudair garantir la segirtad èn uss plirs projects curt avant la finiziun. Il grond è la prolungaziun da la galaria sin vart Grischuna dal pass sut il piz Scopi.
La galaria schlia il problem cun la lavina la pli stentusa
Sco la responsabla per la segirtad l’enviern sur il pass, Nora Zürcher, ha ditg è cun la prolungaziun in dals problems gronds uss schliads, ma tuttina dettia quai anc adina 82 pussaivlas lavinas che pon cuntanscher l’enviern la via. Perquai na possian ins era betg cun la galaria garantir da tegnair avert mintgadi il pass Lucmagn. Tuttina sajan ins fitg leds da la galaria ed er spanegià co quai sa mussia a lunga vista, uschia Nora Zürcher ch’è cun Fabrizio Conceprio en la cumissiun tecnica da la pro Lucmagn.
-
Bild 1 von 7Legenda: Las lavurs per la prolungaziun da la galaria sut il Scopi vegnan finidas anc quest onn e pussibiliteschan en il cas ideal da laschar avert dapli la via l'enviern sur il Lucmagn. RTR -
Bild 2 von 7Legenda: Il plazzal sur il lai da serra da Sontga Maria è quest atun a fin e la gallaria prolungada. RTR
-
Bild 3 von 7Legenda: Nora Zürcher, Martin Candinas e Fabrizio Conceprio sin il mir da Sontga Maria suenter la preschentaziun dal project prolungaziun galaria Scopi. RTR
-
Bild 4 von 7Legenda: Las festivitads pon cumenzar. RTR
-
Bild 5 von 7Legenda: Las maschinas per rumir la naiv dal pass èn vegnidas preschentadas. La dispita per la surdada da las lavurs n'èra betg in tema. RTR
-
Bild 6 von 7Legenda: La prominenza politica da la Surselva e la Val dal Blegn. RTR
-
Bild 7 von 7Legenda: Ils responsabels da la cumissiun tecnica explitgeschan las mesiras da segirtad fatgas e necessarias. RTR
Finalmain investiziuns sin la vart dal sid
Sin la vart dal sid n’han ins fin uss anc betg fatg pli grondas investiziuns en la segirtad da la via. Surtut la situaziun sur Aquacalda è adina puspè stada in tema. Ina galaria n’ha en quest lieu betg pudì vegnir realisada. Perquai vegn gia sin quest enviern installà duas pitgas permanentas per pudair sajettar lavinas, di Nora Zürcher. Uschia possian ins era sajettar las lavinas durant che quai naiva, ed optimar uschia che la naiv vegn era distgargiada, perquai ch’ils ultims onns eran ins savens memia tard per sajettar las lavinas sin la vart dal sid, di Zürcher.
Era vegn sur l’alp Piansegno regiuvinà il guaud cun plantar fin a 15’000 novas plantas. En tut vegn investì ils proxims onns sin la vart dal sid era rodund 15 milliuns francs. La regenza tessinaisa ha gia dà lur consentiment, uss dovri anc quel dal Cussegl grond dal Tessin. Ma tuts quintan che quai saja sulet ina chaussa formala, di era il president da la Pro Lucmagn Martin Candinas. Il pli impurtant saja che las investiziuns vegnan fatgas n’emporta betg sch’ellas vegnan pli tard, accentuescha l’actual president dal Cussegl naziunal.