La Lia Rumantscha ha preschentà ina strategia per la transfurmaziun digitala da la lingua rumantscha. Quai cun la finamira da rinforzar il rumantsch en il spazi digital, augmentar sia visibilitad e mantegnair la lingua per las generaziuns vegnentas.
Coordinaziun centrala e forzas unidas
La strategia preveda dad unir las forzas da las organisaziuns ed instituziuns rumantschas per impunder a moda efficienta ed efficazia las resursas. Quai cun partenadis cun la Fundaziun Medias Rumantschas (FMR), il Dicziunari Rumantsch Grischun (DRG) e Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR). La coordinaziun tranter ils partenaris surpiglia la Lia Rumantscha (LR) per garantir ina buna collavuraziun senza lavurs dublas. Quai per exempel cun in arranschament annual sco il «digidi» che duai promover il barat e la collavuraziun – però era cun metter a disposiziun applicaziuns sviluppadas sezzas al public, sco per exempel il program da translatar rumantsch «Textshuttle/Supertext».
Datas èn la clav per l'avegnir digital
In element central da la strategia preschentada è da rimnar ed administrar datas da la lingua che furman il fundament per sviluppar applicaziuns digitalas, sco per exempel programs da translatar, ubain era assistents da lingua. En quest sectur vegn la Lia Rumantscha a surpigliar l'administraziun da tut las datas e las metter a disposiziun a sviluppaders da programs u era a la perscrutaziun.
Sviluppar in LLM rumantsch cun l'Uni Turitg
La strategia prevesa da sviluppar applicaziuns specificas sco assistents per scriver ubain era programs da translatar. In project central ed ambiziuns è da sviluppar in uschènumnà «Large Language Model» (LLM) per rumantsch. Pia in model sco per exempel quels che ChatGPT, Claude, Gemini u era auters dovran. Quai duai succeder en cooperaziun cun l'Universitad da Turitg. In tal LLM rumantsch duai facilitar il diever dal rumantsch en il mintgadi, però era auzar la reputaziun dal rumantsch en il temp digital.
Or da l'archiv: