Siglir tar il cuntegn
audio
Sanaziun da stallas veglias en Val d'Avras
Or da Actualitad dals 15.07.2024. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 3 minutas 18 Secundas.

Val d'Avras 40 stallas èn vegnidas sanadas

Actualmain van las lavurs da sanar stallas en Avras a fin. Enfin la fin da la stad ha la fundaziun Avers Ställe lura sanà 40 stallas, e spendrà uschia ellas d’ir en ruina.

Il project ha cuzzà radund set onns. Sco quai ch'il president da la fundaziun, Robert Heinz, ha ditg envers RTR, haja ins ussa sanà quellas stallas ch’ins vuleva. En in segund pass – probabel ils proxims dus fin trais onns – saja la finamira da schliar la fundaziun, di Heinz. La gronda part da las stallas è en possess privat. Las possessuras ed ils possessurs han stuì pajar maximalmain 10'000 francs vi da la restauraziun, il rest ha la fundaziun pajà. Quant ch’igl è vegnì investì en tut, na vegn betg communitgà.

Mantegnair l'ierta culturala

Tar las stallas sa tractia da bains culturals, construids dals perdavants cun gronda fadia, suaditsch ed en lavur manuala. Quai scriva la fundaziun Avers Ställe sin sia pagina d’internet. Ellas fetschian part dal purtret da la cuntrada d'Avras, ed era dal turissem persistent. La fundaziun sa senta perquai obligada visavi ils perdavants e las generaziuns futuras da mantegnair quest'ierta culturala. Sanads èn vegnids trais tips da stallas.

Il tip Heimstall

La stalla era per il solit en vischinanza d'ina chasa d'abitar. En quella stalla sa chattava giusut la muaglia e sisum il fain.

Ein Stall im Dorfteil Am Bach im Averser Tal.
Legenda: Ina stalla datiers dal manaschi en l'aclaun Am Bach. Fundaziun Avers Ställe

Il tip Aussenstall

Las stallas exteriuras lontanas dal manaschi da chasa han gì l'intent, da plazzar il fain fatg en quests territoris e lura nizzegiar quel l'enviern per pavlar la muaglia. Er en questas stallas sa chattavan las vatgas suten e suren il pavel. I deva però era bajetgs da mo in plaun. Quels servivan mo per deponer fain e regordan a l'agricultura da muntogna tradiziunala.

Ein Aussenstall im Avers mit zwei Etagen.
Legenda: Questa stalla ad Ussar Holta è fabritgada cun duas etaschas. Fundaziun Avers Ställe

Bärggädemli

Las pitschnas stallas da fain d'in plaun (Bärggädemli) èn surtut da chattar en regiuns pli autas. Quellas servivan per magasinar il fain magher (Magrs), che vegniva taglià mo mintga dus u trais onns. L'enviern han ins laschà ir il pavel, lià cun sugas da cordas en ballas (Pünggel), sur la naiv a val e tar ils manaschis. Quests edifizis dal passà èn fitg caracteristics per Avras.

Ein Bärggädemli in der Region Bachbärga hoch oberhalb der Wohnbauten.
Legenda: Lunsch sur ils abitadis stattan Bärggädemli. Fundaziun Avers Ställe

RTR actualitad 12:00

Artitgels legids il pli savens