Il landamma da Tavau Philipp Wilhelm è cuntent cun l'andament dal WEF 2024. I saja bain anc memia baud per ina bilantscha finala, dentant incaps pli gronds n'haja betg dà. Ins vegnia sco mintg'onn ad analisar e rimnar resuns da tuttas varts per meglierar l'organisaziun dals proxims onns.
Il WEF è ì sur la tribuna en il rom usità e spetgà senza pli gronds incaps. Sco mintg'onn è blera glieud stada qua e Tavau è sa transfurmà.
L'onn passà è il WEF stà per l'emprema giada in'emna pli baud. Quai ha lura gì l'effect che las lavurs da bajegiar si èn stadas durant las vacanzas da Nadal. Quai haja chaschunà caos, uschia Philipp Wilhelm. Perquai hajan ins per il WEF da quest onn gia fatg emprimas lavurs en il decurs dal december e las finalas lura pir l'emna gist avant il WEF. Quai haja funcziunà bain. In problem al WEF è er adina il traffic en vischnanca, quel saja dentant stà en il rom dals onns passads. Era la demonstraziun d'adversaris dal WEF ha chaschunà mo in pitschen incap la dumengia cura che la via tranter Claustra è Tavau è vegnida bloccada durant circa in'ura.
Era la Confederaziun tira ina bilantscha
La presidenta da la Confederaziun Viola Amherd fa bilantscha positiva dal Forum economic mundial WEF a Tavau. Là è ella s'inscuntrada per discurs tranter auter cun il president da la Frantscha Emmanuel Macron, cun il minister da l'exteriur american Antony Blinken e cun il secretari general da la NATO Jens Stoltenberg.
Ils differents discurs han mussà che l'engaschi, la reliabilitad ed era la neutralitad da la Svizra èn dumandads tar la schliaziun dal conflict.
La critica da la Russia che la Svizra haja resguardà mo las posiziuns ucranaisas tar la conferenza davart l'Ucraina ha cussegliera federala Viola Amherd renvià. La Svizra stettia da la vart dal dretg internaziunal public, ha punctuà Amherd. E quai saja la vart gista.
Pleds clers dal president israelian Isaak Herzog davart la guerra
En ses pled ha il president da l'Israel Isaak Herzog discurrì da la guerra cun la Hamas. El ha fatg attent sin la situaziun en l'Israel – tranter auter era cun ina foti dad in pop che saja vegnì rapinà ensemen cun sia famiglia da la Hamas. Per far ina fin a la guerra dovria tenor Isaac Herzog in'allianza da quellas forzas ch'han en il senn il meglier per l'israel dentant er per la populaziun civila palestinaisa. Israel veglia pasch – ils umans veglian viver ensemen paschaivlamein – ed ils terrorists na dastgian betg torpedar quella visiun – els na dastgian betg gudignar.
Milei fa laudatio per il capitalissem
Er il nov president da l'Argentina, Javier Milei ha fatg in pled la mesemna. El ha fatg ina laudatio per il capitalissem; il martgà liber regleschia tut e saja il sulet instrument per far frunt a la fom e la paupradad sin il mund. Il socialissem portia mo paupradad – e directivas dal stadi na dovria betg.
Macron fa reclama per Frantscha
Emmanuel Macron ha medemamain discurrì mesemna. Dal cuntegn anora ha el plitost fatg reclama per la Frantscha e per sia lavur dals ultims onns. El ha fatg in appell a l'Europa dad esser pli innovativa ed investir en l'economia e per esser pli independenta dad auters stadis gronds sco l'America – actualmain reguleschia l'Europa memia fitg ed investeschia memia pauc. Las guerras ha el dentant mo menziunà a l'ur.
Guterres pretenda dapli collavuraziun
Il secretari general da l'ONU Antonio Guterres ha discurrì en ses pled davart la situaziun globala actuala e tematisà differents problems. D'ina vart ha Guterres ditg che blers stadis fetschian memia pauc per cuntanscher las finamiras dal clima. En vista a la situaziun politica mundiala cumplexa ha el avertì da caos, appellà ad ina collvuraziun internaziunala pli ferma e pledà per ina refurma da las insituziuns internaziunalas. El saja indignà co stadis ed interpresas persequiteschian actualmain be lur agens interess en blers secturs, uschia ha ditg Guterres. Principis internaziunals vegnian sutminads sistematicamain.
Pled d'avertura da la presidenta da la Confederaziun Viola Amherd
En ses pled d'avertura al WEF ha appellà la presidenta da la Confederaziun a reglas per restabilir la fidanza che saja ida a perder. Il motto dal WEF 2024 «Rebuilding Trust», pia da restabilir la fidanza, na saja betg be ina floscla, uschia Amherd.
Amherd ha appellà als preschents da sa tegnair vi da las reglas da gieu; In barat avert, esser avert per cumpromiss e fidaivladad. Quai na valia betg mo per stadis mabain er per l'economia. I dovria tuts per puspè crear fidanza. Oz suentermezdi tegn alura il president ucranais Wolodimir Selenski in pled a Tavau.
Inscunter tranter Amherd e von der Leyen
Per reglar las relaziuns futuras vulan la Svizra e l'Uniun europeica cumenzar bainbaud cun tractativas. Quai han confermà la presidenta da la Confederaziun Viola Amherd e la presidenta da la cumissiun da l'UE Ursula von der Leyen durant in discurs en il rom dal Forum mundial d'economia a Tavau. Era sch'ins n'haja betg fixà termins concrets, saja la finamira tuttina da trair a niz il spazi da temp ideal, avant las elecziuns d'Europa il zercladur, ha ditg Amherd avant las medias. L'inscunter saja stà per s'infurmar da princip davart il dossier da l'UE e quai vicendaivlamain.
«Crystal Awards»
Glindesdi saira ha cumenzà il WEF cun ils «Crystal Awards», nua che persunas che s'engaschan per la societad vegnan undradas. Quest onn èn quai tranter auter l'actura da la Malaisia Michelle Yeoh, il musicist american Nile Rodgers e l'architect da Burkina Faso/Germania Diébédo Francis Kéré. Tar quest'occurrenza datti era divers concerts.
Ils temas centrals
Mardi bun'ura cumenza la part uffiziala cun il pled d'avertura da la presidenta da la confederaziun Viola Amherd. Era mardi tegna il president da l'Ucraina, Wolodimir Selenski, in pled. Spetgads vegnan bleras scheffas e schefs da stadi da l'entir mund. Tranter auter èn il president franzos Emmanuel Macron, il president da l'Israel Isaac Herzog u er il primminister da la China Li Qiang a Tavau.
En il center da l’inscunter stattan las guerras e crisas actualas. La guerra en l'Ucraina, la guerra en il Proxim Orient èn grond tema. Sper quai dentant era la crisa da clima, ils custs da viver che creschan e las sfidas d'intelligenza artifiziala.
Svizra nizzegia la chaschun
La Svizra nizzegia l'inscunter cunzunt era per discurs bilaterals. L'entir Cussegl federal, auter ch'Elisabeth Baume-Schneider, è a Tavau ils proxims dis. Cunzunt las relaziuns bilateralas cun l'UE duain vegnir discutadas. Viola Amherd vul dar in stausch a las contractivas. Ignazio Cassis vul s'inscuntrar cun il vicepresident da la cumissiun europeica e tar quest discurs duai er ir persuenter che la Svizra po puspè sa participar al program da perscrutaziun europeic. En tut èn passa 40 discurs planisads.
Demonstraziun a Tavau
En connex cun il Forum mundial d'economia a Tavau han demonstrà dumengia var 350 persunas a Tavau Laret cunter il forum. Sco quai che la polizia chantunala ha communitgà, han ils demonstrants bloccà la via a Tavau Laret. En consequenza da la bloccada hai dà colonnas da 18 kilometers. Ils demonstrants sajan bain sa tegnids vi da la ruta lubida, uschia la polizia. Cun traversar la via principala a Tavau Laret hajan els lura però tratg memia fitg l'attenziun sin els. La polizia ha sin quai stuì serrar la via per radund in'ura. Ils demonstrants eran sa mess sin via dumengia avantmezdi da Küblis en direcziun da Tavau.