Siglir tar il cuntegn
video
Fiutscher - Tipics emprendissadis per umens u dunnas?
Or da Giuventetgna dals 17.11.2023.
laschar ir. Durada: 23 minutas 30 Secundas.

Cifras emprendissadis Gender n'è betg pli uschè impurtant per tscherner la professiun

Atgnamain n'avessi betg d'esser in tema pli, ma tuttina mussan las cifras da novs emprendists ed emprendistas ch’i dat anc adina ils tipics mastergns per umens e quels per dunnas. Nus avain discutà cun trais giuvenils che fan emprendissadis che n'èn betg tipics per lur schlattaina.

La lainaria Alina Thomann

La giuvna da 17 onns è en il segund onn d’emprendissadi sco lainaria. Ella declera che par ella saja stà cler suenter il fufragnadi sco lainaria en la segunda superiura che quai è ses mastergn ch’ella vul far. Lain haja gia adina fascinà ella e sia decisiun da far lainaria saja oz anc adina l’endretga. Las reacziuns da ses conturn, las collegas e collegs e famiglia, saja stà il pli bunas. Ma dumondas sco «Has ti la forza per far quai?» hajan betg starmentà ella. L’entschatta saja stà stregn, ma er ina dunna possia bajegiar si musculs ed ussa giaja quai fitg bain.

La lainaria Alina Thomann durant la discussiun al «Fiutscher»
Legenda: Alina Thomann La lainaria Alina Thomann durant la discussiun al «Fiutscher» RTR

Il flurist Massimo Bundi

Las fluras hajan gia adina gioga in’impurtanta rolla en sia vita manegia Massimo Bundi, uschia ch’i saja er stà cler ch’el daventa flurist u ortulan. Sia motivaziun è il pudair far in plaschair cun in bel matg. El manegia ch’i dettia pacs auters mastergns che accumpognan il carstgaun uschè stretg en tut ils pass da sia vita sco las flurs. Impurtant per el saja ch’ins fetschia in mastergn che plascha ad ins, lura hajan ins er la motivaziun da tegnair atras l’emprendissadi. Per tscherner in bun emprendissadi che plascha saja bun da far blers fufragnadis, di il flurist, tuttina sche quai saja tipic um u tipic dunna.

Il flurist Massimo Bundi durant la discussiun al «Fiutscher»
Legenda: Massimo Bundi Massimo Bundi ha fatg l'emprendissadi sco flurist dal 2020 enfin il 2023. RTR


La pictura Nadine Schlegel

La pictura en il 3. onn d’emprendissadi saja stada surstada cura ch’ella ha vis quantas dunnas che sajan cun ella en classa. Ils onn d’emprendissadi sut ses onn saja quai anc stà pli extrem. Er per Nadine saja stà cler suenter il fufragnadi che quai è l’emprendissadi ch’ella vul far. Ins possia esser creativ e far fitg bellas chaussas, er saja il bun clima en il team fitg impurtant per la giuvna. Tar la schelta d’in emprendissadi saja impurtant ch’ins fetschia quai ch’ins vul.

La pictura Nadine Schlegel saja stà surstada d'avair dapli dunnas che umens en sia classa.
Legenda: Nadine Schlegel La pictura Nadine Schlegel saja stada surstada d'avair dapli dunnas che umens en sia classa. RTR

La statistica dals emprendissadis

La repartiziun da professiuns tranter schlattainas è en il Grischun ina realitad. Er en il futur èn plazzals plitost occupads d'umens, ed ospitals da dunnas. Quai mussan las cifras d'emprendissadis.

Er sch'ins n'inscuntra betg savens ina bostgera, u in assistent dental. I dat quels cas pli savens. Per l'ina sa decidan adina dapli umens giuvens per ina professiun en la branscha da sanadad. Per l'autra s'interesseschan dunnas per lavurs sin il plazzal.

Las midadas na pon ins per part strusch vesair. Per exempel datti l'onn 2022 12% dunnas che cumenzan in emprendissadi en l'industria e mastergn. Ina midada plitost pitschna cumpareglià cun 2010.

Tenor las cifras pudessi bunamain parair, sco ch'ils umens èn pli mirveglius. Gest en il commerzi ed en la vendita sa midan las proporziuns pli cler.

Grev da dir, sch'i è plitost ils umens che s'interesseschan, u las dunnas ch'èn main interessadas.

Las midadas vegnan pli pronunziadas, sch'ins guarda sin emprendissadis specifics. Uschia datti per exempel aifer mo trais onns 7% dapli scrinarias cun attestat federal da qualificaziun. 34 da 187 han cumenzà il 2022 in emprendissadi, cumpareglià cun 24 il 2019.

video
Numerusas picturas e pacas lainarias
Or da Giuventetgna dals 17.11.2023.
laschar ir. Durada: 2 minutas 13 Secundas.

Ed i dat er excepziuns: professiuns che daventan plitost pli masculinas u femininas. Uschia vegnan las pasterneras e conditras, e las picturas adina pli bleras, e lur collegas masculins pli pacs.

En il mastergn da logisticher han cumenzà 15% emprendistas l’onn 2022. Cler è er che las cifras na mussan betg il maletg effectiv sin las plazzas da lavur, mabain mo las decisiuns da cumenzar ils emprendissadis.

Main giuvenils, main emprendissadis

La vegliadetgna da la societad grischuna è er reflectada en las cifras dals emprendissadis. En industria e mastergn han 20% pli pauc cumenzà in emprendissadi il 2022. Sumegliant vesi or en las professiuns da biro.

Las cifras reflecteschian er la fiera e las midadas en la lavur, sco l'Uffizi da furmaziun professiunala di. Las branschas adatteschian ils emprendissadis. In exempel è il emprendissadi da spezialista u spezialist da communicaziun en l’hotellaria, u la pussaivladad per vendidras e vendiders da sa spezialisar sin commerzi online.

Cler è er che branschas cun ina muntada creschenta en la societad dovran dapli persunal. Tecnica d'infurmaziun gioga ina impurtanta rolla, e sco ch'i ves'ora, vesan er las emprendistas ed ils emprendists quai uschia, e sa decidan per talas professiuns.

Artitgels legids il pli savens