Visita en scola primara - Lavurar sco magistra – in siemi u il cuntrari?

Anna Cathomen

Avrir la box Serrar la box

• 26 onns

• creschida si a Breil en Surselva
  
• magistra da l’emprima classa primara en il chantun da Turitg
• dat dapi trais onns scola
• ha fatg la scolaziun a la Scol’auta da pedagogia dal Grischun
• gieva pli baud gugent a scola (era sche quai n’era betg uschè cool da dir)
• ama la lavur cun ils uffants, main la lavur administrativa e quella cun ils geniturs

20 uffants, 20 differents basegns

Anna Cathomen è magistra da 20 uffants. Il svilup ed il savair dals singuls uffants saja fitg different: Intgins san gia quintar e leger, auters na san betg scriver l’agen num. Quai saja l’entschatta da l’emprima classa ina gronda sfida, di la giuvna magistra. Da lura porscher in’instrucziun nua che tuts e tuttas èn dumandads tuttina ferm saja strusch pussibel. La consequenza: i saja normal che var sis dets èn en l’aria durant lecziuns sco matematica u tudestg. Intgins dals scolars hajan dumondas che pertutgan anc l’incumbensa, auters tegnian si det, perquai ch’els sajan gia a fin. La mesadad da las scolaras e dals scolars survegnan sustegn d’ina pedagoga curativa, d’in logoped u lecziuns da psicomotorica. Anna Cathomen survegn sustegn durant otg lecziuns da la pedagoga curativa e durant sis lecziuns da la magistra da linguas. Tut en tut ha ella 28 lecziuns ad emna – ella survegn pia sustegn per la mesadad da sias lecziuns. Tenor Anna Cathomen duvrassi dapli sustegn, sche l’integraziun da mintg'uffant duess funcziunar.

Intginas scolaras ed intgins scolars da l’emprima classa sajan numnadamain sin il nivel d’in uffant da quatter onns, durant ch'auters sajan gia sin il nivel d’in uffant da diesch onns. Ils uffants ch’èn gia pli lunsch na duajan betg vegnir a la curta. Per Anna Cathomen pudess l’integraziun funcziunar cun dapli sustegn, per ch’ils uffants che na dovran nagin sustegn na vegnan betg a la curta. La dumonda quanta integraziun ch’i dovra e quant ch’è pussaivel vegn discutada actualmain en la politica.

Gust da streamar?

Nora Kaiser, ch'è presidenta da l’associaziun Magistraglia Grischun di, ch’ina integraziun optimala sustegnia las scolaras ed ils scolars pli debels e promovia ils ferms. Questa sa tegna vi da la lescha naziunala che di che mintga uffant stoppia vegnir integrà sche pussaivel en la scola populara. Nora Kaiser è da l'avis che mintga magistra, mintga manader da scola e mintga persuna involvida stoppia esser persvasa da questa integraziun. Quai na bastia però anc betg. I dovria blera glieud. Per exempel in pedagog curativ u ina assistenta che sustegnia il magister u la magistra da classa, uschia che tut ils uffants possian suandar. Quai è dentant er ina gronda dumonda finanziala. Nora Kaiser di che intginas vischnancas vesian il basegn da l’integraziun e sustegnian la scola cun avunda persunal, autras vischnancas veglian spargnar tar la scola.

Tut questas differenzas tranter ils scolars e las scolaras crodan davent en la lecziun da gimnastica. I na dependa betg tgi che survegn uschiglio sustegn. Qua vala tgi ch’è il pli spert u tgi che na vegn betg tutgà. Ils uffants curran enturn e s’allegran – quai è ina da las lecziuns preferidas da blers. Anna Cathomen declera ils gieus e suenter dattan ils scolars e las scolaras en vestgadira da sport en tuttas colurs. I saja ina lecziun nua ch’ins emprendia d’enconuscher ils uffants d’in tut auter punct da vista – per Anna Cathomen è quai bel. Dentant è la gronda sala da gimnastica era in lieu, nua ch’i dat pli savens conflicts. Per exempel perquai ch’in scolar n’ha betg giugà fair. Questas dispitas sa laschan per il pli sclerir cun dar in auter gieu, damai cun in’autra schanza da gudagnar. Gist en l’emprima classa vegn la magistra savens involvida en ils conflicts. La giuvna Sursilvana di dentant ch’i sajan per la gronda part conflicts banals. Per exempel ch’in uffants di a l’auter ch’el saja in tup. Alura bastia cun sa perstgisar in tar l’auter. Dentant sto la magistra sustegnair e sclerir, sch’igl èn conflicts pli gronds. Mintgatant vegn era la lavurera sociala per gidar en questas situaziuns.

Pass gigantic da la scola auta pedagogica en il mintgadi da dar scola

Cifras en il rapport da furmaziun da la Svizra mussan che giuvnas persunas d’instrucziun restan ils emprims tschintg onns savens en la professiun da magistra u magister primara. Tschintg onns suenter avair serrà giu il studi da bachelor sin ina scola auta da pedagogia lavuran anc bunamain 85% sco magister u magistra primara. Sch’ins resguarda er autras professiuns che han da far cun la scola, sco per exempel manaders da scola u pedagogas curativas, alura restan tschintg onns suenter il bachelor anc 90 pertschient en il conturn da la scola.

Il studi per daventar persuna d’instrucziun primara è dumandà. La Scola auta da pedagogia dal Grischun a Cuira ha registrà l’onn passà in record d’annunzias. En media han cumenzà ils ultims onns passa 100 persunas il studi a Cuira. En media crodan dentant ora bleras persunas. Quai di Gian-Paolo Curcio ch’è stà fin il november 2024 il rectur da la Scola auta da pedagogia dal Grischun. Da l’onn 2009 enfin 2023 han 13,8% rut giu il studi.

Il motiv sajan persunas che na fineschan betg lur studi e che na passan betg ils examens. U era che la scola auta na vesia nagina schanza da furmar questas persunas ad ina persuna d’instrucziun aifer trais onns. Là sajan els lura era sincers, di Gian-Paolo Curcio. Questa auta quota ha dentant era procurà per critica en temps da la mancanza da magisters e magistras. L’anteriur rectur ha respundì che sia incumbensa na saja betg da furmar avunda persunas d’instrucziun, mabain da scolar persunas d’instrucziun cumpetentas. Esser cumpetent, quai saja tenor el la fin finala la clav, per che la professiun saja ina professiun da siemi.

Er Anna Cathomen ha fatg ses studi a la Scola auta da pedagogia dal Grischun. Durant trais onns ha ella survegnì la basa per daventar magistra primara ed ella ha emprendì d’enconuscher persunas che stattan anc uss datiers dad ella. Sch’ella sa regorda al pass da la scola en il mintgadi da lavur, alura saja quel stà enorm. Mintgatant aveva ella il sentiment ch’ella n’haja gnanc fatg in studi, ch’ella na sappia nagut. Surtut cun la lavur e l’organisaziun enturn ed enturn saja ella stada surdumandada. Per exempel: Nua empost’ins il material da scola? Quant? Quant dastga quel custar? E tge meds dovr’ins? E cura che la scola ha alura cumenzà, saja ella stada surdumandada cun tut las dumondas dals geniturs ed ils termins da sedutas. Tenor Anna Cathomen fissi in grond agid, sch’ina magistra u in magister cun dapli experientscha sustegness il cumenzament las persunas novas. Gist per sclerir talas dumondas che n’han betg mo da far cun l’instrucziun. En il stil da tandem, ils emprims mais u l’emprim onn. Actualmain datti en il Grischun curs per persunas d’instrucziun giuvnas ed en tschertas parts dal chantun vegnan ellas accumpagnadas d’in mentur u d’ina mentura. Quest sistem haja tenor Gian-Paolo Curcio anc potenzial. La proposta d’Anna Cathomen saja ina da bleras. Ins stoppia alura guardar quant ch’i custia e sch’i dettia insumma questas resursas en ina scola. Per Gian-Paolo Curcio sajan las meglras variantas quellas, nua che la magistraglia vegn accumpagnada, dentant betg per mintga pass. Dar scola saja numnadamain ina professiun, nua ch’ins emprendia cun l’experientscha da lavur. Suenter la scola auta da pedagogia hajan ins la basa. Suenter dovri anc 5’000 fin 10’000 uras en pli – quai en circa tschintg onns – fin che quest process professiunal è cumplet.

La lavur cun geniturs e la lavur administrativa fan mal il venter

Quest messadi ha Anna Cathomen tramess in suentermezdi avant in discurs da geniturs extraordinari – normalmain han quests pir lieu pli tard l’onn da scola. Avant ils discurs ha Anna Cathomen in sentiment spezial. Ella n’enconuschia betg ils geniturs e na sappia betg tge spetgas ch’els hajan e co ch’els reageschian sin las chaussas che las persunas d’instrucziun din. Pli tard scriva Anna Cathomen ch’il discurs saja ids bain. Ils geniturs hajan chapì che lur uffant dovria dapli sustegn.

La lavur cun geniturs pretenda bler da la magistraglia. Savens sa mettan els en contact, perquai che insatge na constettia betg tenor l’opiniun dals geniturs. Anna Cathomen sezza di, ch’ella na spetgia nagin engraziament per sia lavur. Dals inscunters spontans en scola cun geniturs haja ella plaschair. Uschiglio infurmeschia ella ils geniturs circa ina giada l’emna. Cun fotografias ed in curt text laschia ella prender part els a la classa. In contact permanent emprovia ella d’evitar, perquai saja ella era mo cuntanschibla sur ina plattafurma per ils geniturs. Il desideri d’intgins geniturs da far part chapescha Nora Kaiser da l’associaziun da magistraglia. Tenor ella veglia la generaziun che ha uss uffants en scola savair dapli da lur uffants. E quai saja er en urden. Ma per che quai giaja si era per las persunas d’instrucziun duvrassan ellas dapli temp per organisar la lavur cun geniturs. I na po numnadamain betg esser che la magistraglia sto far questa lavur la saira u durant la pausa da mezdi.

Tar Anna Cathomen saja quai dentant savens stà il cas, ch’ella haja fatg la lavur administrativa durant ses temp liber. Ella conceda ch’ils emprims dus onns ch’ella haja dà scola sajan stads da memia. Ella haja lavurà 12 u 13 uras a di. E bler da quest temp haja ella duvrà per organisar, currer suenter a permiss – per tut autras chaussas che preparar l’instrucziun. Quai che fiss atgnamain sia lavur e quai ch’ella faschess era gugent.

Pertge è Anna Cathomen daventada magistra?

Per respunder questa dumonda sun jau ida cun Anna Cathomen a Breil en Surselva en sia veglia chasa da scola.

Ella è creschida si a Breil e per ella saja quai in bel sentiment da turnar en scola primara. Anna Cathomen è ida gugent a scola, surtut perquai ch’ins veseva mintga di ils camarats e las camaratas en scola. Ed era pervi da las persunas d’instrucziun. Vi d’in magister sa regorda Anna Cathomen spezialmain. In giuven magister ch’era luc e che ha fatg in’autra instrucziun che quella ch’ella era disada. Er ella sezza vul uss esser ina magistra che procura che la stanza da classa è in lieu protegì. Daventar magistra, quai na saja betg stà in plan ch’ella haja gì gia daditg. Cun in rir di Anna Cathomen che quai n’era betg cool, cunquai che era sia mamma e ses bab sajan persunas d’instrucziun. Pir durant il gimnasi saja quest plan sa furmà e durant divers praticums haja ella sentì ch’ella veglia er avair in’atgna stanza da classa e furmar l’atgna lecziun. Retrospectivamain haja il bun temp ch’ella ha passentà en scola primara probablamain schont gì in’influenza sin sia schelta.

Far pli attractiva la professiun da magistra

Sche Anna Cathomen faschess anc ina giada la via per daventar magistra na sa ella betg dir per finir. Intgins dis schess ella gea, cunquai ch’i na dat per ella nagut pli bel che da lavurar cun ils uffants. Auters dis schess ella dentant na. Sch’igl è da far bleras lavurs administrativas, u il temp cun blers discurs da geniturs. Per far pli attractiva sia lavur stuess ins dar tenor Anna Cathomen dapli pais a l’instrucziun e betg a tut questas lavurs administrativas enturn ed enturn. Ella saja numnadamain vegnida magistra per lavurar cun ils uffants, e quai vegnia uss a la curta. Era Nora Kaiser, presidenta da l’associaziun Magistraglia Grischun vesa là il basegn d’agir. Sch’ina magistra u in magister ha ina classa, nua che blers uffants han basegns spezials – quai che ha per consequenza era dapli lavur administrativa per la magistraglia – alura duain vegnir reducidas las lecziuns d’in pensum cumplain. Actualmain han ins en il Grischun 29 lecziuns l’emna en in pensum da 100 pertschent. Quel duai vegnir reducì tenor l’associaziun sin 28 u perfin sin 27 lecziuns l’emna – tut tenor quant sustegn ch’ils uffants en classa dovran. L’integraziun sto tenor Anna Cathomen vegnir adattada, en favur dals uffants ed era da la magistraglia. Sias propostas:

• far classas pli pitschnas, forsa cun 10 u 12 uffants, uschia ch’ins ha la schanza da lavurar e da s’occupar a moda individuala cun mintga singul scolar e mintga singula scolara.
• lavurar en in model da tandem: damai duas persunas d’instrucziun lavuran ensemen en ina stanza da classa.

Anna Cathomen è conscienta che quai è actualmain grev, perquai ch’igl è il mument gnanc pussaivel d’occupar mintga singula plazza. Dentant fiss quai a lunga vista in model che funcziunass, cunquai che la professiun vegnia uschia pli attractiva. Pervi da l’accumulaziun da sfidas na po Anna Cathomen betg respunder la dumonda, sche esser magistra è ina lavur da siemi u il cuntrari. Las spetgas sajan memia grondas. Per ella saja quai in gea ed in na. Il gea vala per la lavur cun ils uffants en la stanza da scola.