(vallader) «Bun divertimaint!» laiva insè giavüschar a mia vaschina cuort avant il cumanzamaint dal concert, ma l’ultim mumaint am n’haja inaccort: na, quai nu s’affà. «Bun … patimaint!» n’haja invezza dit, cun cuorta esitaziun ed üna praisa umur. Il leiv rier da mia vaschina m’ha fat incleger ch’ella vaiva be subit chapi tant quai ch’eu laiva dir il prüm sco eir perche ch’eu n’ha müdà meis giavüsch l’ultim mumaint.
Nus nu sezzaivan nempe in ün concert, ma d’eiran pronts chi cumanzess üna rapreschantaziun da la Paschiun suainter Joannes dal cumponist Johann Sebastian Bach. «Bun divertimaint!» nu füss stat il giavüsch adattà, ma che as giavüscha a quel chi’s lasch’aint sül patir e la mort da Gesu Crist?
Eu m’identifichesch cun Gesu, vez in sia istorgia ün’istorgia chi’s repeta tras l’intera istorgia umana.
I’l cas da la Paschiun da Bach as pudessa sainz’oter dir: «Bun giodimaint!» Tants saran gnüts be precis per giodair quista bellischma musica.
Güst pervi da quai nun esa però restà per ingün dals preschaints be pro’l giodimaint, pensa. La musica da Bach es simplamaing cumpuonüda massa bain: Chi po restar indifferent, sch’el doda quista musica plaina d’emoziuns? Chi chi segua implü eir al text, nu po oter co’s chattar svess pro Gesu cur ch’el vain tradi d’ün da seis amis, ch’el cur vain fat praschuner, cur ch’el vain schnejà, cur ch’el vain interrogà, sentenzià, crucifichà ed uschè miss a mort e sepuli.
Il giodimaint tschüffa lura cumpagnia da l’empatia. I s’ha cumpaschiun cun Gesu da Nazaret. Fingià eschna rivats pro’l patimaint: eu sun svess pertoc da l’ingüstia dals fats chi vegnan rapportats cun pleds e musica. Eu m’identifichesch cun Gesu, vez in sia istorgia ün’istorgia chi’s repeta tras l’intera istorgia umana, sia paschiun vain uschè l’exaimpel, cul qual i’s ponderescha la violenza ingüsta sün quist muond, chi’s ponderescha la passagerità da l’esser uman, la fraschlezza sco cundiziun da vita da nus tuots, eir da mai.
«Bun patimaint!» nun es però listess ingün giavüsch chi’s stess drizzar oura a sia vaschina ant co chi cumainza la musica, quella farà svess seis effet dal giodimaint a l’empatia e fin pro l’identificaziun cun la figüra principala. Quai chi po lura eir amo capitar e chi’d es i’l sen dal cumponist: Nus nun eschan be pertocs in nossa existenza umana e conumana, ma in nossa existenza crettaivla. Giodimaint, cumpaschiun, patimaint vegnan cumplettats da la recugnuschentscha per l’ouvra dal Crist, per la grazcha da Dieu chi in tuotta tristezza e confruntaziun cun la mort stabilischa la lia da la vita.
