En Svizra datti differentas organisaziuns da giuventetgna. Quai vul dir organisaziuns nua ch’uffants, giuvens e giuvnas pon sa participar, passentar il temp liber ed emprender bler. Qua èn intginas descrittas.
Riga blaua e riga verda
(Jungwacht Blauring)
La Riga blaua e la Riga verda èn organisaziuns da giuventetgna da la baselgia catolica. Commembra u commember da questas duas rigas pon dentant era persunas che n’èn betg catolicas daventar. Las mattas èn en la Riga blaua ils mats en la Riga verda. En differentas plaivs hai dà ina fusiun da quellas duas rigas e là datti gruppas maschadadas da buobs e buobas. Questas organisaziuns organiseschan champs, excursiuns, gieus ed autras activitads per lur commembras e commembers. En l’entira Svizra han las duas rigas 30’500 commembras e commembers.
En l’internet: www.jubla.ch
Battasendas
Ils Battasendas han ina structura in pau sumeglianta al militar. La raschun perquai è ch’il moviment dals Battasendas è vegnì fundà d’in General da la Gronda Britannia 1907. Tar ils battasendas datti differentas gruppas. Quellas èn spartidas si tenor vegliadetgna. Finamiras dals Battasendas è da promover il viver in cun l’auter, il surpigliar responsabladad envers auters e l’ambient. En champs u lura era tar s’entupadas regularas emprendan ils uffants quai ch’i dovra per viver en la natira e da viver in cun l’auter. Far gieus, avair spass, passentar aventuras e respectar in l’auter, quai stat en il center da las activitads dals Battasendas. En Svizra datti rodund 45’000 Battasendas.
Il camp da Tschuncaisma chantunal da battasendas:
Era las differentas secziuns da battasendas èn uniuns da giuventetgna. Ina dad ellas, la secziun battasendas Capricorn Engiadina Bassa, è quest on stà l’ospitant per il camp da battasendas Grischun. Bunamain 400 uffants e giuvenils èn stads da la partida e pront da tut temp. In punct che vegn scrit grond en las uniuns da battasendas è il spiert da cuminanza. Tge che capita uschiglio anc uschia en in camp da battasendas ha era il Minisguard vulì savair.
En l’internet: www.battasendas.ch (GR) u www.pfadi.ch (CH)
Uniuns da giuventetgna
Las ragischs da las uniuns da giuventetgna, sco quai ch'ellas sa preschentan oz, tanschan enavos fin l'onn 1801. Da quai temp sa numnava ella cumpagnia da mats. Ella era er ina sort armada che cumbatteva sch’i fascheva basegn. Enturn 1920 èn las cumpagnias vegnida reorganisadas ed han surpiglià autras incumbensas, sco per exempel tgirar l’amicizia tranter la giuventetgna e mantegnair usits. Insatge che regorda vid las cumpagnias da mats da pli baud è il far parada, nua ch’ils giuvens van anc oz tar festas da la baselgia cun mondura e buis a las processiuns. L’uniun da giuventetgna sco quai ch'ella existan oz en bleras vischnancas dal Grischun è vegnida fundada 1974. Commembers da l’uniun da giuventetgna èn las giuvnas e giuvens ch’èn ord scola fin ch’i maridan u han passà la vegliadetgna da 30 onns. Ozendi fan las uniuns tut tenor vischnanca cranz cura ch’in commember marida u mora, fan parada tar festas da la baselgia, organisescha il Son Niclà ed autras occurrenzas.
Giuventetgna Rumantscha
La Giuventetgna Rumantscha (GiuRu) è l’organisaziun da tut la giuventetgna Rumantscha. Ella sustegna la giuventetgna tar la realisaziun da projects rumantschs. Quai po capitar cun daners u lura era cun gidar d’organisar il project. La GiuRu vul era ch’i dettia contacts tranter la giuventetgna da lingua rumantscha en las differentas regiuns rumantschas. Contacts duai quai dentant era dar cun persunas dad autras pitschnas linguas en l’Europa sco il rumantsch. La GiuRu edescha era la suletta gasetta per giuvnas e giuvens en lingua rumantscha, las PUNTS.
En l’internet: www.giuru.ch
Cevi
L’organisaziun Cevi è in’organisaziun cristiana da la Svizra per uffants, giuvnas e giuvens. L’organisaziun dumbra 16’000 commembras e commembers. Cevi organisescha champs e regularmain s’entupadas. A quellas s’entupadas datti excursiun, i vegn chantà u zambregià, fatg sport e gieus u lura er organisà messas e bler auter. Cunquai ch’i sa tracta d’ina organisaziun cristiana han las activitads savens era da far insatge cun religiun e la cretta.
En l’internet: www.cevi.ch