Tge ha Donald Trump decis? Tenor il president american duain en futur valair dazis da 31% per products da la Svizra che vegnan importads en ils Stadis Unids. Quai ha Trump annunzià mesemna saira en il curtin da rosas da la Chas'alva. Ils dazis vaglian a partir dals 9 d'avrigl. Plinavant valan a partir dad immediat dazis da 10% sin tut ils products importads. Products farmaceutics èn deliberads dals dazis.
Co vegnan ils Stadis Unids sin dazis uschè auts? Tenor Trump sajan ils dazis «dazis vicendaivels». Auters pajais hajan sblundregià dapi onns ils Stadis Unids. Ils auts dazis sajan ina reacziun sin quai, per exempel sin ils dazis da 61% che la Svizra pretenda para sin rauba americana. Co che Trump vegn sin questa cifra n'è betg inditgà. Betg pertutgads dals dazis sajan dentant products farmaceutics.
Èn ils Stadis Unids impurtants per la Svizra? Ditg curt: gea. En nagin auter pajais n'exportescha la Svizra uschè bler sco en ils Stadis Unids. Products farmaceutics – che fan or circa la mesadad da la summa d'export svizra en ils Stadis Unids – èn deliberads dals dazis. Però per l'industria da metal, maschinas e victualias valan auts dazis.
Ils Stadis Unids tutgan tar ils pli impurtants partenaris da commerzi da la Svizra. Uschia ha la Svizra exportà l’onn passà rauba cun ina valur da 64,9 milliardas francs. Quai correspunda a var 16% da tut la rauba exportada. Quai mussan las cifras da l’Uffizi federal da duana. La Svizra ha perencunter importà rauba cun ina valur da var 26,2 milliardas francs – quai che correspunda a var 8% dals imports.
Tar ils hits d’export svizzers tutgan la branscha da farma. L’onn passà ha la Svizra exportà products farmazeutics cun ina valur da 31,2 milliardas francs en ils Stadis Unids – pia bunamain la mesadad dals exports. Er parts impurtantas da l’export èn maschinas. Quellas han ina valur da var 4,7 milliardas francs. Products da luxus sco perlas, diamants ed aur fan or var 13,7 milliardas francs. Uras han gì in volumen da 4,3 milliardas francs, tschigulatta var 102 milliuns francs.
Il surpli commerzial da la Svizra cun ils Stadis Unids crescha dapli onns. En relaziun exportescha la Svizra pia adina dapli ils dus ultims decennis. Quai mussan la grafica che SRF ha fatg. En general è la Svizra in pajais ch’exportescha dapli che quai ch’ella exportescha.
Naginas cuntramesiras dal Cussegl federal
Il Cussegl federal prenda per enconuschientscha las annunzias da dazis. Ins na vegnia dentant per il mument betg e pigliar cuntramesiras. Ins na veglia betg augmentar las tensiuns cun ils Stadis Unids – quai na saja betg en l'interess da la Svizra. Quai ha la presidenta dal Cussegl federal, Karin Keller-Sutter, ditg la gievgia avant las medias. Plinavant tema il Cussegl federal che cuntramesiras avessan in effect negativ sin l'economia svizra. Imports or dals Stadis Unids vegnissan numnadamain pli chars.
Co ch'ils Stadis Unids vegnan sin 31% na saja betg cler. Ins veglia dentant analisar vinavant la decisiun da Donald Trump e sias consequenzas. Tenor il minister d'economia, Guy Parmelin, na sajan ils dazis betg giustifitgads, surtut perquai che sin 99% dals products dals Stadis Unids na dettia nagins dazis. La Svizra vegnia a tschertgar il dialog cun ils Stadis Unids per sclerir ils facts e per survegnir megldras cundiziuns per il commerzi.
Bleras interpresas grischunas betg pertutgadas directamain
En il Grischun dettia bleras interpresas pitschnas che ageschian regiunal. Cun tschertas excepziuns na vegnan las interpresas pitschnas e mesaunas grischunas betg ad esser pertutgà fermamain. Quai il Victor Scharegg, il president da l’Uniun grischuna d’artisanadi e mastergn.
Andrea Fanzun, il president da la Chombra da commerzi e federaziun dals patruns dal grischun, manegia ch’ils dazis na portian a nagin insatge. Sut il stritg vegnian be ils pretschs per ils consuments pli auts. Ussa saja il temp da la diplomazia svizra da vegnir en contact cun ils Stadis Unids. Forsa ch’il dettia la schanza per far ina cunvegna.
Er da vart dad Economiesuisse hai num ch’i saja pussibel ch’i vegnia a dar tractativas. Il saja dentant pussaivel ch’il giaja pli ditg fin ch’ins haja chattà ina schliaziun. Pli ditg ch’ils dazis sajan en vigur, pli grond saja il donn.
Reacziuns da las partidas
Las partidas svizras reageschan differentamain. Tenor il president dal Center, Gerhard Pfister, na saja quell'annunzia betg ina surpraisa. Ella mussia che Trump haja ina politica betg raziunala. Sumegliant vesa quai il president da la Partida liberaldemocratica, Thierry Burkart. Impurtant saja perquai che l'economia Svizra restia abla da concurrenzar. Concret munta quai per el: pli pauc stadi, stritgar subvenziuns, pli bassa taglia.
Il president da la fracziun da la Partida populara svizra, Thomas Aeschi, vesa quai auter. Tenor el stoppia la Svizra far in pass envers ils Stadis Unids. Trump saja in «deal-maker» e la Svizra stoppia tschertgar quella cunvegna. Il president da la Partida socialdemocratica, Cédric Wermuth, vesa quai tut auter. La Svizra stoppia mussar tenuta, sa barattar cun ils auters pajais europeics e far cler: Uschia na van ins betg enturn cun l'economia mundiala.
Or da l'archiv: