Il Cussegl naziunal ha er cedì en ils davos puncts dispitaivels da la midada da la lescha da chatscha, e suonda al Cussegl dals chantuns. Gliez ha decidì che la Confederaziun sto decider ensemen cun ils chantuns cura che la protecziun da muntaneras è supportabla per ils purs. Il Cussegl naziunal vuleva surlaschar quai a la Confederaziun. Medemamain na vul el betg midar il num da «territoris cun scumonds per la chatscha» en «territoris da protecziun d'animals selvadis». Uss è ella pronta per la votaziun finala.
In punct central da la midada da la lescha è che lufs – che pon chaschunar donns – duain vegnir sajettads preventivamain. La discussiun emoziunala è stada dominada da rapports da stgarps ed inscunters cun umans. Vuschs cunter schluccar las reglas hai dà or da las fracziuns da la PS, Verda e Verd-liberala.
Regulaziun sumeglianta al capricorn
Ils chantuns pon cun la midada da la lescha sajettar ils lufs dal prim da settember fin ils 31 da schaner cun lubientscha da la Confederaziun. Uschia duai vegnir impedì ch'i dat donns, dentant na dastga la populaziun da lufs betg vegnir periclitada. Ina premissa per sajettar in luf è era ch’i n’è betg pussaivel u raschunaivel da proteger las muntaneras.
Las reacziuns en il Grischun
Ils purs èn cuntents: Thomas Roffler, president da l’uniun purila dal Grischun beneventa la decisiun dal Cussegl naziunal, i saja ina decisiun «da saun giudizi ch'è er adattada al temp». Perquai che la situaziun saja autra che anc avant dus onns cura ch’il suveran ha decidì davart la nova lescha da chatscha. «Ils stgarps èn vegnids pli numerus, ils lufs han stgarpà animals pli gronds ed èn vegnids pli datiers da persunas, quai han numerusas persunas en Svizra vesì, uschia che la chapientscha or da auters chantuns è creschida». Or da quai motiv na tema Thomas Roffler er betg in pussaivel referendum. La partida socialdemocratica ponderescha numnandamain da far in. Ella n’è betg cuntenta cun la schliaziun dal parlament. Bain vuless er la PS regular il luf, dentant be lufs ch’èn propi er problematics. Dess quai propi in referendum, vegniss anc ina giada il suveran clamà a l’urna.
Er il cusseglier guvernativ Mario Cavigelli è levgià da la decisiun dal parlament. Per il Grischun muntia ina regulaziun preventiva ch’ins possia planisar e controllar il svilup dals trieps. Quai fetschia la convivenza cun il luf in zic pli simpla.
Convivenza vulessan er las uniuns da l’ambient ch'han prendì communablamain posiziun en scrit. Ellas deploreschan – or da sumegliants motivs sco la PS – la decisiun dal Cussegl naziunal. Sajettar lufs preventivamain è tenor els ina «chatscha» da lufs e betg be ina regulaziun dals animals che fetschian donn.
David Gerke da la gruppa Luf Svizra, discurra dad ina schliaziun fictiva. Cun sajettar dapli lufs na vegnian ins betg a dumagnar ils conflicts en connex cun ils lufs. Quants lufs che dettia en Svizra dependia surtut dals pajais enturn la Svizra e betg da las decisiuns dal parlament svizzer. Il dumber da lufs vegnia a crescher independentamain da la regulaziun, perquai sajan investiziuns en la protecziun da las scossas necessarias enstagl la regulaziun decisa dal parlament.
