Siglir tar il cuntegn
audio
HelveCHia: Friburg vul cumbatter polluziun da glisch
Or da Actualitad dals 24.03.2022.
laschar ir. Durada: 3 minutas 5 Secundas.

Polluziun da la glisch Friburg vul stizzar las glischs

Cun differents projects da pilot vul la citad chattar furmas d’illuminaziun main invasivas per fauna e flora.

Dus onns ha la citad da Friburg lavurà vi da sia strategia da glisch. Ussa vegni concret, era per la populaziun da la chapitala al vest da Berna. La finamira: Spargnar energia e proteger meglier la natira ed ils animals da la notg. Ed il medem mument dentant betg reducir la segirtad per las avdantas ed ils avdants ch'èn sin via da stgir. Ina pulita sfida di Dominique Riedo, il responsabel da la partiziun midada ecologica dal la citad da Friburg.

I dat spetgas da vart da la mobilitad, da vart da la segirtad. Spetgas era davart quai che pertutgia l'effizienza energetica e la protecziun da la natira, effects sin fauna e flora, la biodiversitad. “I dat in'entira fulla spetgas e la gronda sfida è ussa quella da ponderar e decider, tge ch'è il meglier per mintga sectur da la citad.”

Gia gì in grond effect ha la midada sin lampas da LED. Cun quella ha Friburg gia spargnà prest 60% da l’electricitad, quai che correspunda al consum da 500 chasadas. L'experientscha dad autras citads mussa ch'ins po, cun las tecnologias ch'els èn vid testar a Friburg, anc ina giada reducir la part restanta per la mesadad. Pia anc ina giada in respargn da passa 150 chasadas.

Soluziuns innovativas per mintga situaziun

Set projects da pilot èn ussa vegnids realisads sin differents tschancuns. Tranter auter datti lampas cun sensurs che s'envidan mo, sch'insatgi passa sperasvi. En in auter lieu na datti insumma naginas glischs pli, persuenter è la cuvrida fitg clera u ch'igl ha mintga pèr meters ina pitschna lampa oranscha da LED en il catram che mussa la via. E lura datti la via da las stailas, gist sper la Saane, il flum che curra tras Friburg. Naginas glischs, dentant ina massa crappins en la cuvrida che absorbeschan durant il di la glisch ultravioletta dal sulegl e che glischan lura la notg, gist sco las lantschettas da l'ura. Ina schliaziun che plascha fitg a la cussegliera da la citad responsabla, Andrea Burgener. “I na dovra betg blera glisch per pudair spassegiar sper la Saane, ed jau n’hai nagina tema da far quai era durant la notg.”

Questiunari per la populaziun

La segirezza saja pia era garantida cun pli pauca glisch, è Andrea Burgener persvasa. Ma tge manegia la populaziun da Friburg dals tests cun ils differents sistems d'illuminaziun? Quai vul er il cussegl da la citad savair, ed ha perquai publitgà sin sia pagina d'internet in questiunari. A basa da quels resultats vul el elavurar in concept da glisch per l’entira citad che duai lura vegnir realisà durant ils proxims onns.

RTR actualitad 12:00

Artitgels legids il pli savens