Siglir tar il cuntegn

Crans Montana Ina planta invasiva prenda suramaun

La «elodea dal Canada» sa derasa en ils lais da muntogna en il Vallais. A Crans Montana vegnan segads ils lais mintg’on dus giadas per nettegiar els da las plantas invasivas.

100'000 francs mintg’onn sa lascha custar il lieu turistic il «tagliar pastg», ha ditg Jacky Duc, il responsabel per prender ora la malerva – en in'intervista cun televisiun da la Svizra franzosa RTS, entant ch'el mussava sin in mantun da talas plantas tar il lai «Etang de la Moubra».

La racolta dura en tut trais emnas di el: «Dapi tschintg fin sis onns prendain ora las plantas dal lai e qua duas giadas ad onn.» Dentant datti adina dapli plantas sut l’aua. El suppona ch'i savess esser pervi da las chalurs.

I sajan plirs lais en il chantun Vallais, che cumbattian cun la planta invasiva importada dal Canada. Per rumantsch vegn la planta numnada «elodea dal Canada».

È la plazza da golf la culpa?

Las plantas vegnan duvradas savens per aquaris. Ins suppona ch'igl è la plazza da golf dasper il lai che ha portà la planta en il Vallais – uschia la vicepresidenta dal Cussegl da vischnanca da Crans Montana, Nicole Bonvin Clivaz: «La plazza da golf ha midà ladim ed ussa as dovra ladim biologic. Ins emprova da dar adatg che nagut da quai va en il lai.»

Er ella suppona dentant in'influenza da la midada dal clima.

Pli chaud ch'igl è, dapli plantas ch'i dat

Era il biolog d'aua Pascal Mulattieri observa che la planta sa derasa adina pli spertamain en Svizra. La planta vegnia era avant in divers lieus en il lai da Genevra.

Dentant oravant tut pitschens lais en Svizra sajan pertutgads di il biolog d'aua: «Las plantas sut aua creschan la stad tar temperaturas da 15-20 grads. E sch'igl è pli chaud sco 20 grads han ins anc dapli plantas.» Ins stoppia survegnir sut controlla las plantas invasivas, uschiglio giaja a perder la biodiversitad e l'equiliber natiral en noss lais.

Ina soluziun radicala fiss da laschar ora l’aua ord il lai e da pulir davent las plantas che sa derasan. Ma quai custass 1 milliun francs. Quella varianta vulan las autoritads dal valais empruvar dad evitar.

RTR actualitad 12:00

Artitgels legids il pli savens