Il Cussegl naziunal ha decis d'augmentar la vegliadetgna da renta da dunnas. La proposta da la Partida socialdemocratica da laschar la vegliadetgna tar 64 onns è vegnida refusada cleramain cun 124 cunter 69 vuschs.
La renta duai pussibilitar ina pensiun segira. Ma la cassa da l'AVS sa svida adina dapli. Cun auzar la vegliadetgna da renta da las dunnas sin 65 possian ins emplenir la cassa da l'AVS cun 10 milliardas francs. I saja la metoda la pli effizienta, han argumentà aderents da quell’idea.
Resistenza da la sanestra
Resistenza hai surtut dà da sanestra e dals sindicats. Il sistem actual da las rentas discrimineschia las dunnas, han els argumentà. Cunquai che las dunnas lavurian dapli parzialmain ch’ils umens e fetschian la gronda part da la lavur betg pajada (tgira d'uffants, tgira da confamigliars etc.), possian ellas er pajar en pli pauc.
La revisiun duai segirar il nivel da las rentas enfin l'onn 2030. Il Cussegl federal propona al parlament:
- Las dunnas duain er lavurar fin 65. Lur vegliadetgna da renta duai vegnir augmentada pass per pass sur quatter onns. Per accumpagnar quest svilup prevesa il Cussegl federal pajaments da cumpensaziun da radund 700 milliuns francs – e quai sur 9 onns.
- La vegliadetgna per retrair AVS po vegnir tschernida – quai tranter 62 e 70 onns.
- L’AVS po vegnir retratga per part ordavant u pir pli tard.
- Er tar il provediment professiunal vala il dretg d’armonisar la vegliadetgna da pensiun da 65 e da retrair la renta pli adura u pli tard.
- Tgi che lavura pli ditg che fin la vegliadetgna da referenza duai vegnir motivà cun dapli renta.
- La taglia sin plivalur vegn auzada per maximalmain 0,7% a favur da l’AVS.
Vegliadetgna da renta da dunnas: adina puspè crap da stgarpitsch
L'AVS è in plazzal ch’è adina en moviment. Per l'ina vegn la populaziun adina pli veglia – quai dovra dapli daners per pajar ora rentas. Per l'autra datti pli pauca glieud giuvna che paja daners en l'AVS.
L'ultima revisiun da las rentas hai dà il 1997. Là è vegnida auzada la vegliadetgna da renta da las dunnas da 62 sin 64 onns. Dentant, sch'ins guarda anc pli ferm enavos en l’istorgia da l'AVS, lura vesan ins ch’oriundamain è la vegliadetgna da pensiun per dunna ed um gia stada ina giada tar 65 onns.
Dal 1948 èn vegnidas pajadas ora las emprimas rentas (40 fin maximal 125 francs al mais tar ina paja en l'industria dad en media 745 francs). Quellas vegnivan anc cun il postin. Tar l’introducziun da l'AVS era regulà che dunna ed um giajan cun 65 en pensiun.
Pir pli tard han ins lura sbassà la vegliadetgna da pensiun da las dunnas sin 62 onns. In argument per quest pass è stà quella giada, che la dunna na saja betg abla fisicamain da lavurar fin 65. Nauschas lieungas schevan era, ch'ins veglia sbassar la vegliadetgna da pensiun da las dunnas, per ch'ils umens na sajan betg persuls, cura ch'els giajan en pensiun. La gronda part dad els eran numnadamain pli vegls che las dunnas.
Dal 1997 han ins la finala decidì dad auzar puspè la vegliadetgna da pensiun da las dunnas – pass per pass – da 62 sin 64 onns.
