Siglir tar il cuntegn
audio
Lescha da clima: l'analisa
Or da Actualitad dals 18.06.2023. Maletg: Keystone
laschar ir. Durada: 3 minutas 25 Secundas.

Analisa Pass impurtant per la politica da clima svizra

RTR: Quant impurtanta è questa votaziun en il rom da la strategia dal clima da la Svizra?

Fabia Caduff: Quai è in'impurtanta votaziun en quest reguard. La lescha dat en la direcziun, respectivamain dat avant a la Svizra co ella duai far la midada dal clima – co la Svizra vul cuntanscher las finamiras da la cunvegna da Paris, nua ch'ils stadis han decis da vulair cuntanscher la finamira che la temperatura mundiala na crescha betg pli ferm che 1,5 grads.

Questa votaziun dad oz vegn gugent congualada cun la votaziun d'avant dus onns da la lescha da CO2. Quella ha il suveran refusà, pertge hai questa giada tanschì, tgenins èn ils motivs?

Tenor mai datti dus motivs principals: per l'ina n'è la lescha dal clima betg uschia restrictiva sco la lescha da CO2, vul dir ella na cuntegna naginas taxas supplementaras ed er nagins scumonds. La lescha dal clima porscha stimul per far la midada da clima, ma na sforza betg ella per uschè dir.

Il segund motiv è il context en quel che nus avain votà davart la lescha da CO2, retschertgas suenter la votaziun han mussà che la mobilisaziun en la champagna era enorm gronda, ma betg mo pervi da la lescha da CO2, mabain oravant tut pervi da las duas iniziativas da pesticids ch'èn stadas en il medem mument a l'urna. E quellas han er giugà ina rolla impurtanta tar il Na per la lescha da CO2.

E sche nus vulain anc prender in terz motiv: la Partida liberaldemocratica. Quella era tar la lescha CO2 plitost dividida. Tar questa votaziun era la partida quasi unanimamain per la lescha.

Il suveran ha approvà la lescha. Co vai ussa vinavant? Èsi fatg cun la lescha?

Il clima è omnipreschent en il parlament, atgnamain vai gia vinavant, saja quai cun rinforzar las energias regenerablas fin tar las discussiuns enturn la biodiversitad. Quai è ina massa che gira en il parlament. Il parlament s'occupà intensivamain cun la midada dal clima.

Natiralmain è er il squitsch extern sin la Svizra in punct che influenzescha la politica. Per exempel han discussiuns e decisiuns che vegnan fatgas en l'Uniun europeica er in'influenza sin la Svizra.

Latiers vegn che nus avain in nov minister d'energia, Albert Rösti. Ed er el vegn ad influenzar la politica da clima, e quai vegn segir interessant perquai ch'il departament era avant en mauns sanesters. Speculà vegn ch'Albert Rösti pudess chattar pli liger cumpromiss che Simonetta Sommaruga avant el, quai damai ch'el è in politicher burgais cun in parlament burgais.

Quest atun avain nus elecziuns, han quellas er in'influenza sin ils proxims pass en chaussa clima?

En mintga cas, tut tenor constellaziuns e fermezzas datti autras decisiuns. Uschia che las elecziuns han en mintga cas in'influenza saja quai sin la politica da clima u er sin la politica en tut ils auters secturs.

audio
Commentari da Fabia Caduff davart la votaziun da la lescha dal clima
ord Actualitad dals 18.06.2023. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 1 minuta 23 Secundas.

Commentari da Fabia Caduff

Avrir la box Serrar la box

Il suveran ha oz mussà ch’el è pront da sa confruntar cun las sfidas dal midament dal clima. Il Gea è in pass impurtant.

La lescha metta sin la voluntad: persunas e firmas che reduceschan emissiuns survegnan daners sco motivaziun. Ma voluntad maina cun sai era responsabladad. Desister or d’atgna veglia n’è betg simpel. Desister è stentus. Dapli ch’ins sto desister – pli grond ch’il desideri vegn.

Uschia che jau pens che cun desister or d’atgna veglia vegni grev da reducir marcantamain emissiuns – oravant tut tar l’industria. Per quai dovri, sch’ins vul vegnir neutral al clima, probabel scumonds, respectivamain reglas che veglian per tuts e che pussibiliteschan ina midada regenerabla.

Jau crai che nus duain emprender e dar fadia da studegiar a lunga vista; sur datas d’elecziun ora e oravant tut da studegiar sur cunfins ideologics per che pudain trair vi da la medema suga. La midada dal clima vegn a far mal – per ina pervi da las temperaturas che creschan, cun tut las consequenzas che quai maina e per l’autra perquai che reducir emissiuns vul probabel era dir desister.

A la fin essan nus tut dachasa sin la medema culla dal mund e jau sun segira che tuttas e tuts èn interessads ch'er las proximas generaziuns pon viver cun bunas cundiziuns.

Fabia Caduff

Correspundenta Chasa federala

Avrir la boxa da profil Serrar la boxa da profil

Fabia Caduff rapporta per RTR da Berna. Sco correspundenta persequitescha ella la politica naziunala, quai vul dir decisiuns dal Cussegl federal e debattas dal Parlament federal. Ella rapporta dentant era en general da temas svizzers ed en spezial dals Rumantschs en la Bassa.

RTR actualitad 17:00

Artitgels legids il pli savens