Ils puncts impurtants en survista:
- Il Grischun survegn dals emprims 100'000 vaccins che la Svizra ha empustà, proporziunalmain a la populaziun 2'500 vaccins. Fin la terz'emna da schaner duain arrivar bun 9'000 dosas.
- Entant ha la media chantunala confermà ch'i vegn cumenzà ils 4 da schaner cun las vaccinaziuns. Sco emprim vegnan vaccinadas persunas en chasas da vegls e a tgira en la regiun da Cuira.
- Vaccinà vegn en ina cumbinaziun da centers ed equipas mobilas. Ospitals na duain betg vegnir strapatschads.
- Medis da chasa na pon betg vaccinar cunquai ch'il vaccin sto vegnir frestgentà sin -70°C.
- Prioritad da vaccinar han pazients da risico.
- Ils detagls da l'acziun da vaccinar en il Grischun èn anc en planisaziun e vegnan communitgads l'entschatta schaner.
- Il vaccin è gratuit, sa laschar vaccinar è voluntari.
- Uffants sut 16 na pon betg sa laschar vaccinar.
Emprimas vaccinaziuns: mesadad schaner
Ils proxims dis arriva l'emprima empustaziun dals vaccins da la firma Pfizer/Biontech en Svizra e lura pon ils emprims pazients da risico gia vegnir vaccinads anc il december. Per l'entira Svizra è sco er per il Grischun è planisà dad esser pront ils 4 da schaner per vaccinar. Rudolf Leuthold, il manader da l'Uffizi chantunal da sanadad, quinta ch'i dat las emprimas vaccinaziuns la mesadad da schaner. Il temp dals 4 da schaner fin mesadad schaner veglian ins infurmar dapli e far las ultimas preparaziuns.
Il Grischun na sa participeschia betg ad ina cursa per esser l'emprim che cumenza a vaccinar, uschia il minister da sanadad Peter Peyer. Ins veglia garantir la segirtad e la fidanza da la populaziun e perquai er garantir en in emprim pass tut la logistica necessaria. La strategia grischuna saja cleramain «segirtad avant tempo» ed i saja perquai er da reducir in zic las grondas speranzas che vegnian fatgas l'ultim temp enturn il vaccin. Quai na giaja tut ensemen betg dad oz sin damaun.
9'000 dosas fin terz'emna da schaner
Er il Grischun ha gia ina strategia co e cura vaccinar, dentant ils ultims detagls èn anc en planisaziun e duain vegnir communitgads l'entschatta da l'onn. Cler è dentant, ch'il Grischun survegn en in'emprima purziun 2'500 vaccins e fin la terz'emna da schaner duain arrivar bun 9'000 vaccins. Quai correspunda en l'emprima transcha a 1250 persunas che survegnan il vaccin ed en la secunda 4'500 persunas. En ils mais favrer e mars quinta il Uffizi chantunal da sanadad cun var 3'000 dosas novas mintga duas emnas. Fin la stad duai quel numer s'augmentar cuntinuadamain.
Tgi che po sa laschar vaccinar sco emprim è definì da l'Uffizi federal per sanadad. Prioritad han persunas da risico, lura suonda il persunal da sanadad sco er persunas che han stretg contact cun pazients da risico, sco proxim persunas che vivan en instituziuns cun aut ristg da s'infectar e sco ultim mintgin che vul sa laschar vaccinar.
Cumbinaziun da centers ed equipas mobilas
Ord motivs logistics na fetschia quai nagin senn da far gronds centers da vaccinar sco auters chantuns sco per exempel Berna han gia preparà. Perquai preferescha il chantun Grischun ina cumbinaziun da centers ed equipas mobilas, che duain cunzunt purtar il vaccin en chasas d'attempads ubain en regiuns perifericas.
Ils centers vegnan probablamain a star en vischinanza dals ospitals, dentant l'uffizi da sanadad na vul betg strapatschar quels anc pli fitg cunquai ch'els hajan gia avunda da far cun corona, di Marina Jamnicki, la media chantunala. Dentant ella agiunta er: «En Gronda Britannia han ins vaccinà en salas da gimnastica, i n'emporta pia betg uschè bler, nua ch'ins vaccinescha.» Medis da chasa na vegnan dentant betg en dumonda per vaccinar, cunquai ch'il vaccin da Pfizer/Biontech sto vegnir frestgentà sin - 70°C. Il Grischun haja dentant gia in partenari da logistica certifitgà che sappia co tractar las ampullas delicatas.
Las emprimas dosas èn svelt davent
Il vaccin sto vegnir sprizzà duas giadas cun in temp da minimum 3 emnas tranteren. Sch'ins veglia pia far la segira che las persunas vaccinadas tschiffan er in segund vaccin muntia quai, che be 1'250 persunas possian vegnir vaccinadas en in'emprima etappa. Er perquai na vul il chantun betg far in grond center: «Quai na faschess nagin senn sche nus avain in center ch'è adina avert nua ch'il persunal ha lura nagut da far». Ella tschantscha er da «centers da pop up», ch'ins sappia lura exact tge di ch'ins po ir nua per il vaccin. Ils detagls ston dentant anc vegnir elavurads.
Suenter l'emprima part dals vaccins survegn la Svizra mintga mais 250'000 ampullas da Pfizer/Biontec, dapli na po la firma betg furnir. Quantas da quellas che van lura mintgamai al Grischun è er anc da sclerir.
En l'entira Svizra pon ins vaccinar cun 250'000 ampullas per mais 120'000 persunas. En Svizra tutgan 2 milliuns persunas tar la gruppa da risico, uschia che quai cuzzass passa in onn da vaccinar tuts. En ina conferenza da pressa ha l'Uffizi federal da sanadad dentant infurmà, ch'er auters vaccins sajan curt avant da survegnir la lubientscha da Swissmedic, uschia che quai po en il futur er dar auters vaccins.
Anne Lévy, la directura da l'uffizi, quinta cun quai, ch'in e scadin, pia la quarta gruppa da prioritad, possia vegnir vaccinada proxima primavaira. Enfin lura avertescha ella, da vinavant sa tegnair vid las mesiras d'igiena e purtar la mascrina – quai che vala er per persunas ch'èn vaccinadas. Igl è numnadamain anc betg cler, sch'il vaccin protegia be la persuna ubain impedescha er in'infecziun respectiv ina contagiun cun il virus.
