Radon è in gas radioactiv natiral. Surtut en las Alps è la concentraziun da radon en general auta, uschia era en pliras regiuns dal chantun, per exempel en Surselva, en il Surses ni en la Val Müstair. Perquai che radon po chaschunar cancer dal lom è la limita da concentraziun vegnida adattada il 2018. Dapi lura vala la limita en stanzas da scola tar 300 becquerel per meter cubic aria. Il schurnal da radio SRF ha, sa basond sin la lescha da transparenza, pretendì da l'Uffizi federal da sanadad las datas da mesiraziun a partir dal 2018 fin settember 2021 e publitgà ellas. Quellas datas mussan che la concentraziun è per part massiv surpassada.
Dapli che 60 scolas ston vegnir sanadas
Las cifras mussan che dapli che 60 scolas en l'entir chantun Grischun han concentraziuns memia autas da radon e ston far sanaziuns. En 19 scolas dal chantun èsi da far urgentamain, ils proxims trais onns lavurs da sanaziun. Tranter quellas appartegnan era scolinas, uschia per exempel en il Surses ni era en la Val Müstair.
En la scola a Rabius han ins gest mesirà en pliras stanzas da scola memia autas concentraziuns. En l’aula è la concentraziun quasi 10 giadas memia auta che lubida, conceda era il president communal Armin Candinas. Il mument hajan els recumandà a tuts da dar aria pli savens en tut las stanzas da scola, accentuescha il president da Sumvitg. Ma ins na possia segir betg spetgar trais onns da far adattaziuns, quellas vegnan els a far uschè svelt sco pussaivel. Perquai vegnian els a laschar examinar co far las megliuraziuns e quant che quellas custian, di Candinas.
Scolina pertutgada a Savognin
Il responsabel per la scola en la vischnanca da Surses Giancarlo Torriani èra surstà da las mesiraziuns. Il chantun n’haja fin uss betg communitgà en chaussa ed era betg fatg attent da far lavurs da sanaziun ils proxims trais onns. Els sajan dentant en l’avantatg che la sanaziun da la scola saja uschia ni uschia planisada. La schelta d’architect saja succedida avant curt e sche nagut vegnia tranter en, alura possian els cumenzar cun las lavurs da sanar la scola gia il 2023, pia ch’ins vegnia da resguardar las pretaisas dal chantun.