Il lai da serra da Pigniu è vegnì construì tranter ils onns 1980 e 1990. Dapi lura retegn il mir da serra radund 7 milliuns cubics aua per pudair producir energia en l’ovra idraulica a Glion.
Il lai appartegn a las ovras idraulicas dal Rain Anteriur che fa part da la gruppa da l’Axpo. Per ils responsabels èsi in grond eveniment, pertge quasi nagins dals lavurers actuals enconuscha il lai senza aua, perquai vegnan era blers indigens ed collavuraturs gia pensiunads a mirar las lavurs, di Ruedi Büchi, manader da las ovras electricas Rain Anteriur.
Ma las lavurs stoppian vegnir fatgas e gia dapi 5 onns sajan els vida la planisaziun da far quellas lavurs. Quest onn saja la situaziun idrologica ideala e perquai saja uss stà bun da propi realisar ils plans, di Ruedi Büchi.
Evitar donns vida las maschinas e far liber la svidera da funs
Mintga lai da serra ha ina svidera da funs per pudair garantir da svidar il lai entaifer curt temp. A Pigniu era quel cuverts sur quels 30 onns cun sediments e perquai stoppian els uss far quellas lavurs, declera Büchi. Els quintian d’allontanar quels dis fin a 70’000 cubics material ed uschia puspè da pudair producir il maximum d’energia cun l’aua arcunada a Pigniu.
Surtut surstà èn ils responsabels stads sur da la consistenza dal material a Pigniu. Quella è tut autra che per exempel en il lai a Breil, nua ch’ins ha fatg las medemas lavurs il 2021. «Qua a Pigniu avain nus quasi ina sort maulta, a Breil eran ils sediments bler pli gross», declera Ruedi Büchi. Era saja quai bun d’allontanar quai material per pudair evitar donns vida las turbinas.
Controllar quant bler sediments che va en il Rain
Ina da las sfidas è da controllar il quantum da material che va cun l’aual Schmuer fin en il Rain. Per far quai han ils responsabels installà plirs posts da mesiraziun. Impurtant saja da laschar ir aua schubra en l’aual per evitar ch’ils microorganissems en l’aua ed era ils peschs vegnan donnegiads, di Ruedi Büchi. Perquai laschian els era ir dapli aua giu dal Rain a partir da Tavanasa, di Büchi. Fin uss n’hajan els betg mesirà memia autas concentraziuns da sediments, tut ils collavuraturs ma era ils responsabels dals uffizis hajan direct access sin quellas datas, uschia che la controlla possia vegnir fatga da tut temps. Quai portia segirtad per tuts, accentuescha il manader da las ovras electricas Rain Anteriur.
Custs auts ma l’investiziun è a lunga vista
Ils custs che resultan per quai entir project muntan a dapli che 1 milliun francs. La gronda sperdita sa resulta da l’aua che na po betg vegnir turbinada a Glion. L’auter post da custs èn las maschinas e las lavurs sezzas d’allontanar ils sediments, ma la finala saja necessari da far quellas lavurs e l’investiziun stoppia vegnir mirada a lunga vista, accentuescha Ruedi Büchi. Cura tut las lavurs èn finidas vegn il lai da Pigniu puspè emplenì, quai cuzza en il cas ideal trais emnas.
