Passa 30 onns n'ha quasi nagin pli dastgà ir en ils stabiliments dal vegl hotel da cura Bogn Tenigia en Val Sumvitg. Per nus ha il nov pedel avert las portas e fatg cun nus ina pitschna tura privata tras il temp.
La Val Sumvitg è ina val selvadia, pittoresca, misteriusa, profunda e bella. Ella s'avra e sa serra e tuttenina suenter la radund 57avla storta vegn in enclar, sin quel in starment cumplex da hotel. Dentant in ch'è dapi 30 onns vid. Oz è il Bogn Tenigia plitost enconuschent sco baracca ch'è plaunsieu vi da smarschir. Fanestras en stgaglias, lautgas e barcuns ch'ins tema ch'els sballunian sut ina in zic memia grossa scrotta da naiv e stgarps en la fatschada.
L'istorgia dal bogn Tenigia
Avrir la boxSerrar la box
L'emprima giada vegn il Bogn Tenigia numnà en in document dal 1580. Radund 100 onns pli tard cumpra il «Landrechter» Nikolaus Maissen il bogn e bajegia l'emprima chasa da bogn sco er la chaplutta «Nossadunna da la naiv». Adina puspè mida il bogn possessurs, il 1886 cumpra Stanislaus Caplazi da Rabius il bogn e bajegia ina «dépendence». L'onn 1909 nescha la Waldhäuser SA cun il nov bajetg da hotel en «Jugendstil». Il turissem da cura flurescha.
En ses megliers temps è il Bogn Tenigia stà in resort da luxus per far curas d'aua minerala. Cun l'aua da la Val Sumvitg possian ins curar mals e catars da tuttas sorts, stat scrit en vegls prospects. En ils onns enturn il 1900 ha il directur Stanislaus Caplazi carmalà numerus giasts cunzunt da la Germania en la Val Sumvitg. Anc oz èn ses stadi decadent è da vesair, tge bischu da «Jugendstil» ch'il hotel è stà.
1 / 8
Legenda:
Il Bogn Tenigia
Il vegl hotel è ina perla da «Jugendstil».
RTR, Dominik Hardegger
2 / 8
Legenda:
Marc Cathomas
Marc Cathomas ha la clav dal Bogn Tenigia e guarda tant sco el po sper sia lavur dal bajetg.
RTR, Sabrina Bundi
3 / 8
Legenda:
Veglias mobiglias
En l'hotel èn anc da chattar insaquantas mobiglias veglias.
RTR, Sabrina Bundi
4 / 8
Legenda:
Borduras da fluras
En mintga stanza èn vegnidas malegiadas differentas borduras da fluras sin ils palantschieus.
RTR, Sabrina Bundi
5 / 8
Legenda:
Ina bognera originala
En il bajetg datti anc duas bogneras originalas.
RTR, Sabrina Bundi
6 / 8
Legenda:
Senza palantschieus
En tscherts lieus da l'hotel èn ils palantschieus smarschids sur pliras etaschas.
RTR, Sabrina Bundi
7 / 8
Legenda:
En l'hotel
Ils palantschieus èn marschs, dentant tuttina pon ins imaginar tge bischu ch'il hotel è sta d'antruras.
RTR, Sabrina Bundi
8 / 8
Legenda:
Las parts dal hotel
Dretg è il vegl hotel da «Jugendstil», a senestra il nov hotel or dals onns 70.
RTR, Dominik Hardegger
Cun la Segunda Guerra mundiala han ils osps dentant entschet a mancar. Er ils collavuraturs da l'hotel han sentì la guerra. Amalia Caplazi che ha lavurà en l'hotel raquinta:
Nus survegnivan da magliar savens tartuffels brassads, dentant senza paintg, quel era per ils giasts
La guerra ha lura er muntà la fin da l'hotel. Il 1951 ha el serrà sias portas ed è daventà proprietad da la Banca Chantunala Grischuna. Lezza ha anc insaquants onns dà a tschains l'hotel a duas soras Ferroni Ellas han purschì champs da vacanzas per uffants en l'hotel. Dentant il luxus aveva bandunà la val.
La èra Schulz
Tant pli cuntents eran ils indigens cura che Ernst Ludwig Schulz, in impressari ritg da Frankfurt, è vegnì cun ina visiun d'in nov hotel da luxus en la Val Sumvitg. L'onn 1970 ha el cumprà per 200'000 francs ils stabiliments dal bogn ed invistì 15 milliuns francs en in nov hotel cun 3 bogns sper il vegl. L'onn 1974 è stada l'avertura – il luxus è turnà, dentant be curt. L'emprim onn èn ils giasts vegnids, dentant gia il 1976 ha l'hotel puspè stuì serrar.
1 / 8
Legenda:
Il Bogn Tenigia
Il bajetg nov cun ses bogn avert.
RTR, Dominik Hardegger
2 / 8
Legenda:
Il bogn cuvert
En quest bogn ha inqual persuna da Surrein emprendì da nudar.
RTR, Sabrina Bundi
3 / 8
Legenda:
La veglia ustria
Marc Cathomas en la veglia stiva da vitturins or dals onns 70.
RTR, Sabrina Bundi
4 / 8
Legenda:
La suita
Er tipic per ils onns 70, il mobigliar da la suita, ina da las pli charas chombras dal nov hotel.
RTR, Sabrina Bundi
5 / 8
Legenda:
La recepziun
Qua vegnivan ils osps beneventads.
RTR, Sabrina Bundi
6 / 8
Legenda:
Entrar scumandà
Adina puspè entran giuvenils ubain laders en il Bogn Tenigia.
RTR, Sabrina Bundi
7 / 8
Legenda:
Il bogn
In bogn d'ina chombra cun musters tipics.
RTR, Sabrina Bundi
8 / 8
Legenda:
La sala da mangiar
Quai pudevan ils osps en ils onns 70 mangiar e giudair la survista.
RTR, Sabrina Bundi
Er las emprovas da reactivar l'hotel en ils onns 90 ensemen cun la vendita da l'aua minerala han fatg naufragi. L'hotel è restà serrà e dapi passa 30 onns na dastga nagin pli entrar, auter che mastergnants ubain interessents che pudessan s'imaginar da cumprar il cumplex. E da quels haja quai dà blers da la China, da l'Arabia e da Turitg. «Dentant sco ins di, haja Schulz pretendì in pretsch memia aut», raquinta l'anteriur pedel da l'hotel, Toni Cathomas. El ha tegnì 39 onns ditg la dira, schubregià e protegì l'hotel enfin sia pensiun l'onn 2012.
Gia vis? – Da strias, urs e bellezzas zuppadas...
Avrir la boxSerrar la box
Tge ha il «Lai da las strias» propi da far cun strias? U savevas ch'i dat en la Val di Campo in lai ch'exista be la primavaira e nua ch'i vegn schizunt sfunsà? Tals lieus spezials ma pli pauc enconuschents datti blers en il Grischun.
En nossa seria auditiva raquintain nus cun agid da regurdientschas, da l'archiv, e d'impressiuns actualas l'istorgia da la fluriziun, stagnaziun, renovaziun e decadenza da l'hotel Tenigerbad.
audio
Bogn Tenigia: Episoda 1 - la istorgia dal bogn
10:15 min, ord Actualitad dals 17.08.2021.
Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 10 minutas 15 Secundas.
audio
Bogn Tenigia: Episoda 2 - la èra Schultz
08:05 min, ord Actualitad dals 17.08.2021.
Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 8 minutas 5 Secundas.
audio
Bogn Tenigia: Episoda 3 - il naufragi
09:32 min, ord Actualitad dals 17.08.2021.
Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 9 minutas 32 Secundas.
audio
Bogn Tenigia: Episoda 4 - la tura tras il bogn
12:10 min, ord Actualitad dals 17.08.2021.
Maletg: RTR